Belgische potentie voor de nachttrein

Na NS ontstond ook bij de Belgische spoorwegen (NMBS) hernieuwde interesse in de nachttrein. Om de toekomstige klanten goed te begrijpen, deed TU Delft-student Wouter Moors een onderzoek. “Vooral de eenpersoonscapsule biedt potentie.”

In 2016 vertrok de laatste CityNightLine uit Nederland en door eenzelfde beweging in andere West-Europese landen leek een nachttreinloos tijdperk aangebroken. Niets bleek minder waar, want door initiatief van met name de Oostenrijkse spoorwegen kwamen de nachttreinen, onder de naam NightJet, vanaf 2021 terug naar Amsterdam. De nachttrein is inmiddels bezig aan een revival.

De drukte op Schiphol, alsmede zijn interesse in duurzaam vervoer, vormden voor student Wouter Moors de motivatie om onderzoek te doen naar dit specifieke type trein. De Nederlandse Belg meldde zich op een goed moment bij de NMBS, aldus Goedele Van Goolen, senior manager international partnerships and business development. “Door de toegenomen interesse voor duurzamer reizen overweegt NMBS nieuwe internationale verbindingen. Wij willen graag weten of de nachttrein daar ook een rol in kan spelen en vooral voor welk publiek en met welke services”.

Interesse onder reizigers

Moors vond in de (beperkte) literatuur al een paar eerste inzichten in het potentieel van de nachttrein, maar wilde graag meer weten. Reizigers hebben bijvoorbeeld een sterke behoefte aan comfort. Met de verschillende comfortniveaus - zoals zitplaatsen, couchettes of bedplaatsen - en variërende prijzen kunnen verschillende reizigersgroepen worden aangesproken. Moors ondervroeg meer dan 600 Belgische reizigers, variërend van studenten tot gepensioneerden. “Veel van de ondervraagden toonden een grote interesse voor dit onderzoek en wilden graag deelnemen.”

Hieruit blijkt dat 71 procent van de Belgische reizigers daadwerkelijk de nachttrein zou willen nemen voor reizen over een afstand tussen 800 en 1200 km. Uit eerder onderzoek bleek dat voor Nederlanders rond de 60 procent te zijn. Comfort is voor reizigers de belangrijkste overweging bij de keuze tussen (nacht)trein, auto en vliegtuig. Daarna volgt de prijs.

Mensen willen privacy

Een belangrijke ontwikkeling die recent geïntroduceerd werd door ÖBB, namelijk de eenpersoonscapsule voor meer privacy, werd ook meegenomen in dit onderzoek. Circa 55 procent van de ondervraagden geeft de voorkeur aan de nachttrein met een goedkopere couchetteplaats, 45 procent verkiest een bedplaats.

Wanneer de capsule geïntroduceerd zou worden (zelfde comfortniveau als couchette, maar met privacy), verkiest 65 procent van de reizigers deze capsule tegenover de duurdere bedplaats. Deze en andere privéfaciliteiten worden belangrijker bevonden door vrouwen dan door mannen.

Verschillen onderling

Moors zag ook verschillen tussen de Belgen onderling: Franstalige Belgen hechten bijvoorbeeld meer waarde aan een restauratierijtuig. De mogelijkheid voor het meenemen van de auto, het voormalige concept van de auto-slaaptrein, werd door slechts 27 procent als interessant benoemd, met name door reizigers die met partner en/of kinderen reizen. Vooral hoge prijzen schrikken hierbij af.

Moors zou in een vervolgonderzoek graag de interesse van de (nog) niet-treinreiziger willen onderzoeken. “Om die enthousiast te krijgen moeten er echter nog wel wat stappen genomen worden op bijvoorbeeld het gebied van informatie- en boekingsgemak.”

Meer resultaten en achtergronden worden binnenkort gepubliceerd via: www.nielsvanoort.weblog.tudelft.nl.

Dit artikel is eerder gepubliceerd in OV-Magazine 1/2023. Wilt u OV-Magazine voortaan op papier of digitaal ontvangen? Neem dan een abonnement.