Nachtvlinder naar ov-proeftuin Brabant

De ruim honderd bezoekers van het symposium Waarheen, waarvoor? kozen de Nachtvlinder als beste project voor een nieuwe ov-proeftuin in Brabant. De Nachtvlinder is een taxibusje van Arriva dat treinreizigers in de avonduren uitvent van station Zutphen naar omliggende wijken en plaatsen. Deze nieuwe formule is ontwikkeld door Frank van Setten, adjunct-directeur Trein van Arriva en bedenker van het visgraatmodel (bussen takken aan op trein).

De Nachtvlinder is voor steden tot 60.000 inwoners die te groot zijn voor een vraaggestuurde Regiotaxi en te klein voor een eigen stadsdienst. “Van de gebruikers reist 90 procent van het station naar een wijk of omliggende plaats”, weet Van Setten. “Voor hen staan bij het station altijd twee Nachtvlinders klaar: een voor een westelijk en een voor een oostelijk rondje door het gebied.”

Meer klantcontact
De Nachtvlinder rijdt vanaf 21.00 uur tot de laatste trein, van halte naar halte. De buschauffeurs bepalen in overleg met de passagiers de handigste route. Zij moeten het gebied dus goed kennen. De chauffeurs zijn blij dat ze meer contact hebben met hun klanten. Er ontstaat altijd wel een gesprek. De Nachtvlinder in Zutphen rijdt sinds 14 december 2014. Hij trekt gemiddeld 9 (zondag) tot 23 reizigers (vrijdag) per avond. Dat is 15 procent meer dan toen er elk uur nog enkele buslijnen reden.

“Van de gebruikers reist maar 10 procent náár station Zutphen”, vertelt Van Setten. “Let wel: dat zijn hooguit vier reizigers per avond. Zij moeten eerst bellen en krijgen dan te horen hoe laat en op welke halte hun Nachtvlinder vertrekt. Eerst bellen is inderdaad een nadeel. Daar staat tegenover dat de reizigers nu twee vertrekmogelijkheden per uur hebben, in plaats van een per uur.” Dat is een voordeel: de Nachtvlinder rijdt twee keer zo vaak. En meestal arriveren de klanten eerder op de uitstaphalte dan vroeger met de gewone buslijn.

Lagere kosten
De voordelen voor de vervoerder zijn lagere kosten door minder en kleinere voertuigen (twee taxibusjes in plaats van drie of vier grote bussen) én hogere opbrengsten door het groeiende aantal reizigers. Wel is er in het begin een investering nodig en moet de ov-autoriteit het goedvinden dat er taxibusjes rijden in plaats van grote bussen.

Reizigers betalen met hun OV-chipkaart op basis van het vooraf bepaalde gebruikelijke aantal kilometers naar de uitstaphalte. De Nachtvlinder staat als lijn 880 gewoon in de reisadviezen van 9292. Omdat het een ringlijn is, staat er geen bestemming bij, maar ‘richting Nachtvlinder’. Op 9292 is onduidelijk naar welk nummer van Arriva je als reiziger moet bellen als je ’s avonds met de Nachtvlinder naar station Zutphen wilt. Sinds december 2015 rijdt Arriva ook twee Nachtvlinders vanaf het Achterhoekse station Terborg.

Hersenkwab
Waarom rijdt de Nachtvlinder van halte naar halte, en niet van deur tot deur? Van Setten: “De ervaring leert dat als je mensen moet afzetten aan de Dovenetel 13 in de Hersenkwab, dat je eerst uit zo’n wijk moet zien te komen en niet binnen het half uur terug bent op het station. En gebruikers vragen ook niet om de voordeur te bedienen.” Als de Nachtvlinder van deur tot deur zou rijden, komt hij bovendien in het vaarwater van de taxi.

De Nachtvlinder vliegt nu van Zutphen naar het zuiden. Arriva hoopt in mei een proef te beginnen in het Limburgse Venray. Het bedrijf rijdt sinds zondag 11 december in deze provincie. Omliggende dorpen mogen meepraten over de invulling. “Denk aan het vervoer van pakjes of boodschappen van Albert Heijn.” Van Setten ziet ook mogelijkheden in Roermond en Venlo. En voor de Brabantse ov-proeftuin in Bergen op Zoom, Oss en Roosendaal.