Nederland zou 14 regio’s moeten krijgen die samen 5,7 miljard euro per jaar kunnen besteden aan regionale mobiliteit, waarvan de helft aan openbaar vervoer.

Dat stelt Herman Wilmer, adviseur mobiliteit en overheidsorganisatie.

Die 5,7 miljard euro komt uit drie bronnen. Ten eerste 1,9 miljard van de Brede Doeluitkering van het Rijk aan de regio’s. Wilmer stelt voor die jaarlijkse BDU te fixeren op 0,75 procent van de rijksbegroting in het jaar ervoor. Dan weten de regio’s waar ze aan toe zijn. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu mag zich niet meer bemoeien met de regionale uitgaven. Wel kan het Rijk meebetalen aan regionale infrastructuur als dat ook een nationaal belang dient.

Ten tweede komt 1,5 miljard uit de provinciale opcenten op de motorrijtuigenbelasting. En ten derde kunnen regio’s van gemeenten eisen dat zij meebetalen aan regionale mobiliteit. Gemeenten zouden hun 2,3 miljard aan onroerendezaakbelasting in grondgebonden investeringen moeten steken, zoals infrastructuur voor hoogwaardig ov.

In deze nieuwe opzet kunnen regio’s sneller besluiten nemen, zijn ze minder afhankelijk van de grillen van het Rijk, stijgen de investeringen in infrastructuur en dalen – door snellere omlopen van het ov-materieel – de lasten van de exploitatie. De totale belastingdruk voor de burger blijft gelijk.

Aanleiding voor het voorstel van Wilmer is dat er te weinig geld is voor regionale projecten, waardoor nieuwe tram- en lightraillijnen in Nederland moeizaam of niet van de grond komen. In landen met regionale financiering, zoals Duitsland en Frankrijk, komen dat soort projecten veel sneller en gemakkelijker tot stand.

Wilmer gaat uit van 14 regio’s. Hoe dichter bevolkt en stedelijker de regio’s, hoe meer geld zij ontvangen van het Rijk. De metropoolregio’s Amsterdam en Rotterdam-Den Haag krijgen relatief het meeste uit de pot. Daar is meer kostbare infra nodig en de exploitatie van het ov is er duurder.

Dan volgen de sterk verstedelijkte regio’s Midden-Holland-Utrecht, Noord-Brabant, Arnhem-Nijmegen, Twente, Zuid-Limburg en Groningen-Assen.

Het minst krijgen de regio’s overig Gelderland-Overijssel, Groningen-Drenthe, Noord-Limburg, Flevoland-Noorderkwartier, Friesland en Zeeland.