Bert van Wee: vervoerhypes zwaar overschat

vrijdag 6 december 2019

timer 2 min

Zelfrijdend, MaaS, hyperloop. Vervoerhypes van het moment, waarvan hoogleraar Bert van Wee de verwachtingen vast tempert. “Verwachtingen op topniveau worden zelden werkelijkheid.”

Ontwikkelingen op vervoergebied gaan veelal langzamer dan mensen in hun enthousiasme verwachten. De auto is een vinding uit de negentiende eeuw, maar kreeg pas na een halve eeuw brede verspreiding. Het vliegtuig is amper jonger en ook daarbij duurde het decennia voor het een massavervoermiddel werd. Van Wee, hoogleraar Transportbeleid aan de TU Delft: “Elk vervoermiddel heeft een dominante periode. Zo’n dominante periode duurt 55 tot 60 jaar; vervoersystemen verdwijnen soms – denk aan de trekschuit – of ze blijven bestaan, maar geen enkel systeem blijft altijd dominant.”

Samenwerking is moeilijk

Van Wee twijfelt dan ook over de hooggespannen verwachtingen van MaaS. En dat heeft niet alleen met de eindgebruikers en de businesscase te maken, maar ook met het samenwerkingselement. “Zie de treinverbinding tussen Utrecht en Ede-Wageningen: als je in Amersfoort bent, moet je uitchecken bij de NS en bij Connexxion inchecken. Single check-in check-out is nog steeds niet gelukt. Ik ben er een beetje pessimistisch over dat de samenwerking bij MaaS dan ineens wel een succes wordt.”

Nadelige effecten

We zien bij MaaS iets dat bij veel innovaties speelt: in het begin is er veel publiciteit over, alleen de voordelen worden gezien en het wordt een hype. Naarmate de kennis over het onderwerp groeit, blijkt het allemaal wat minder makkelijk te realiseren en ontstaat inzicht in mogelijke nadelige effecten. “We hebben dat ook gezien met zelfrijdend vervoer. De verwachtingen waren heel hooggespannen, maar naarmate de kennis erover en de ervaringen ermee toenemen worden de verwachtingen realistischer. Verwachtingen op topniveau worden zelden werkelijkheid; bij MaaS zitten we nu nog op dat topniveau.”

Meer lezen?

Het hele interview met Bert van Wee leest u in de volgende editie van OV-Magazine, die in 20 december verschijnt.

Wilt u het magazine ontvangen? Word dan abonnee.

Naar mijn mening kunnen vervoershypes er toe leiden ,dat bestaande vervoerssystemen verwaarloosd worden.
De spoortunnel in Delft b.v. hoefde aanvankelijk maar twee sporen te hebben ,omdat er ERTMS zou komen (Level 3 zelfs ) waardoor 4 sporigheid niet nodig zou zijn .Dat dacht men in de jaren 90.

Ingediend door Peter Kleton op vr, 06/12/2019 - 15:20

Bert van Wee heeft wel een punt. Ook elders in Europa heeft men zich massaal gestort op MaaS-achtige concepten. Verder is er een (middel) lang termijnbeleid 2030-2040 met grootse OV-investeringen/stippen aan de horizon. Start over 3 jaar als er een nieuw kabinet zit. Maar de korte termijn dan? Waar blijven concreet uitvoerbare plannen? Met pakweg 1 a 2 miljard kun je kun je aan reguliere tram-, metro - en busnetten best wat aan aan capaciteitsverhoging doen ook door aanleg kortsluitroutes/materieel etc. Indexeer het BDU-budget met inflatiecorrectie zoals men dit wel bij OV-tarieven doet. Zet daar mee ook (MaaS) symposiumbezoekers aan het werk. Voorts een tariefbeleid dat lagere midden - en lage inkomensgroepen ontziet. Begin daar morgen mee.

Ingediend door Ronald van Onselen op vr, 06/12/2019 - 16:41

Tussen Utrecht en Ede-Wageningen hoef je niet over te stappen, (dus) ook niet opnieuw in te checken, en je reist al helemaal niet via Amersfoort. Wellicht werd bedoeld Ede-Centrum in plaats van Ede-Wageningen...

Ingediend door Travelmarcel op vr, 06/12/2019 - 19:15

Eens voor wat betreft MaaS. Er komt nog iets bij. Als het over MaaS gaat, gaat het na drie minuten over stedelijk gebied en over appjes. In landelijk gebied is de urgentie misschien wel groter maar wat is de zin van MaaS als dat alleen mager aanbod toont? Dat er 1 x/uur een bus rijdt wordt met MaaS niet meteen beter. Het zou wel interessant zijn als MaaS bvb toont wat er aan lege, beschikbare autostoelen langs je vertrekpunt richting je bestemming langskomt. En die appjes: vast niet zo moeilijk te bouwen. Maar interessant is of de hele boel logistiek op straat werkt. Stel in een keten zit een deelfiets, wat gebeurt er als die er niet is of kapot is? Dan heb je waarschijnlijk niets aan dat appje en zijn provider, zoiets is voor hen te concreet natuurlijk. Maar dat dit goed geregeld is, bepaalt de gebruikswaarde van MaaS, veel meer dan een appje. Om wijlen Jan Schaefer te parafraseren "in een appje kan je niet reizen",

Ingediend door Peter Schouten op zo, 08/12/2019 - 15:48

Dank voor je opmerking Marcel, scherp. We hebben het aangepast. In het magazine staat de goede versie!

Ingediend door Guus Puylaert op do, 12/12/2019 - 12:14

Het vakgebied mobiliteit vandaag de dag. Het gaat goed, in ieder geval beter dan een paar decennia terug. En toch: niet alleen hyperig, maar ook modieus en vooral te commercieel gedreven. Dat mag wat mij betreft, zolang een visie op mobiliteit, mens, samenleving en aarde er ook is. En de passie om van het vakgebied een 'deftig' -zoals in Vlaanderen genoemd- vakgebied te maken. Bij de laatste twee zinnen zet ik vraagtekens.

Ingediend door Mike Berenos op za, 14/12/2019 - 08:57