Stations in Tsjechië naar infrabeheerder

De Steering Committee van de Tsjechische spoorwegen, waarin ook de overheid is vertegenwoordigd, heeft op 25 mei besloten tot de overdracht van ongeveer 1500 stationsgebouwen van de Tsjechische staatsspoorwegen ČD aan infrabeheerder SŽDC, de Tsjechische ProRail. In de transfer zit ook een deel van het personeel. Met de beslissing is een eind gekomen aan lange discussies en onderhandelingen. Het overdrachtsproces moet voor 1 augustus zijn afgerond.

Onpartijdigheid
Hiermee ontstaat de door de Tsjechische overheid gewenste situatie: strikte onpartijdigheid bij beslissingen op en over stations voor alle spoorwegondernemingen. In Tsjechië heerst vrije concurrentie op het spoor. Naast de Tsjechische staatsspoorweg ČD zijn vijf andere personenvervoerders op het spoor actief, waaronder Regiojet en Arriva.

Met de overdracht is een bedrag van omgerekend 125 miljoen euro gemoeid. Aanvankelijk was sprake van het dubbele, maar dat zag de Europese Commissie als ongeoorloofde staatssteun. Het vastgestelde bedrag komt overeen met wat de Europese Commissie als bovengrens beschouwt.

SŽDC gaat de stations ook commercieel exploiteren, waarbij de opbrengsten ten goede komen aan de infrabeheerder voor het beheer en onderhoud van het spoornet. SŽDC gaat overigens niet zelf broodjes bakken of casino’s runnen. De provider wil meer kantoorruimte in stations creëren voor met name overheidsorganisaties. Daarvan profiteren werknemers en burgers.

Grande Stazioni
De overdracht geldt onder meer voor het Praagse centraal station Praha hlavní nádraží, dat recent is gemoderniseerd en gerestaureerd, en waar commerciële activiteiten door ČD zijn ontwikkeld in samenwerking met Grande Stazioni, een dochtermaatschappij van de Italiaanse spoorwegen. Enkele stations vallen buiten de transfer, zoals Brno hoofdstation, waarvoor een nieuw station op een andere locatie wordt gebouwd. Het Praagse kopstation Praha Masarykovo is evenmin inbegrepen omdat de eigendomssituatie van het gebouw en de grond onduidelijk is.

In Nederland heeft het ministerie van IenM onlangs het contract van NS voor de commerciële exploitatie van de Nederlandse stations met tien jaar verlengd. Bij de verzelfstandiging van NS in 1995 is het eigendom van de stations verdeeld tussen NS en ProRail. ProRail is eigenaar van de railinfrastructuur en NS van de rest van het station.