ProRail schat dat tussen 2025 en 2029 zo'n 20 tot 25 procent van het geplande werkpakket niet volgens planning verloopt. Eén van de redenen hiervan is dat beleidsregels soms te streng zijn, zoals regels rond stikstofuitstoot en het opheffen van overwegen. Daarnaast brengen dassen en mollen de stabiliteit van spoordijken in gevaar.
ProRail wil uitzondering bouwregels
De spoorsector in Nederland zit midden in een groeifase en heeft meer werk dan ooit tevoren. Om de groeiende vraag naar openbaar vervoer en goederenvervoer bij te houden, moeten slimme oplossingen worden gevonden om meer ruimte vrij te maken op het al overvolle spoornetwerk. ProRrail, spooraannemers en ingenieursbureaus werken daarom aan uitbreidingen en het digitale treinbeveiligingssysteem ERTMS en de bouw van nieuwe stations. Tegelijkertijd wordt er tot 2030 gewerkt aan de afronding van het Programma Hoodfrequentie Spoorvervoer, dat ervoor zorgt dat op drukke corridors veel meer treinen kunnen gaan rijden.
Ondanks alle inspanningen kampt de spoorbeheerder met een tekort aan personeel en materiaal. ProRail heeft momenteel te weinig mensen en middelen om het werk dat nodig is om het spoor te onderhouden en meer spoorcapaciteit te realiseren, uit te voeren. Er moeten keuzes worden gemaakt die gevolgen hebben voor de reiziger, het goederenvervoer en de bereikbaarheid van steden en dorpen. Jaarlijks besteedt ProRail ongeveer 1,3 miljard euro aan spoorprojecten en dit zal stijgen tot 1,8 miljard euro in 2025.
Tekort aan personeel en materiaal
De factoren die de plannen van ProRail onder druk zetten, zijn het personeelstekort, materiaal- en materieeltekorten en beperkte ruimte op het spoor voor buitendienststellingen. Daar bovenop spelen er onzekerheden over wet- en regelgeving rond stikstof en ballast. Als gevolg hiervan schat ProRail dat tussen 2025 en 2029 zo'n 20 tot 25 procent van het geplande wekpakket niet volgens planning kan worden uitgevoerd.
Werk doorschuiven
ProRail stuurt erop aan om het percentage van het werk dat niet volgens plan kan worden uitgevoerd omlaag te krijgen naar zo'n 15 procent. Dit kan worden bereikt door samen te werken met marktpartijen en de sector en te kijken naar mogelijke oplossingen. Aanpassing van regelgeving, zoals bij het opheffen van overwegen en de duurzame aanpak van problemen met flora en fauna zou ProRail kunnen helpen. De CEO van ProRail, John Voppen, pleit dan ook voor een uitzonderingspositie voor de spoorsectoer, zopdat de sector projecten met het oog op duurzame mobiliteit toch kan uitvoeren.
Duurzame mobiliteit
ProRail werkt hard aan verduurzaming om zoveel mogelijk projecten door te kunnen laten gaan. Het doel is om in 2030 emissievrije bouwplaatsen te hebben en aan emmisievrij spoorvervoer te werken, zoals elektrificatie van het spoornetwerk en het gebruik van waterstoftreinen. Daarnaast wordt er ook gekeken naar duurzame oplossingen voor mobiliteit en stations, zoals het faciliceren van fietsstallingen en de mogelijkheid om e-bikes en e-scooters te huren. Ook wordt er gewerkt aan slimme logistieke oplossingen om het transport van goederen per spoor verder te verduurzamen. ProRail streeft naar een toekomst waarin het spoornetwerk volledig emissievrij is en bijdraagt aan een duurzame mobiliteit in Nederland.