NS presenteerde op woensdag 5 maart de jaarcijfers over 2024. Hoewel het onderliggend resultaat iets verbeterd is, van een verlies van 187 miljoen in 2023 naar een verlies van 141 miljoen in 2024, is nog geen sprake van een gezond resultaat. De punctualiteit is iets lager dan vorig jaar, wat vooral toe te schrijven valt aan het hoge aantal werkzaamheden aan en langs het spoor.
NS jaarcijfers 2024: 'financieel resultaat onvoldoende voor een financieel gezond NS'
donderdag 6 maart 2025
Foto: Shutterstock
"Goed openbaar vervoer is kostbaar. NS investeert bewust veel geld in nieuwe treinen en collega's. De effecten daarvan zien we op twee manieren terug. Reizigers zijn gedurende 2024 vaker op tijd gekomen en we hebben aan vrijwel alle prestatieafspraken met het ministerie kunnen voldoen. De andere kant is dat het voor NS financieel ingewikkelde tijden blijven. De opbrengsten stijgen, de kosten stijgen alleen harder en reizigersgroei blijft achter bij de verwachtingen. Ondanks al onze inspanningen is het financieel resultaat onvoldoende voor een financieel gezond NS.", aldus Wouter Koolmees, president-directeur van NS.
NS betaalde vorig jaar 533 miljoen euro aan het ministerie van IenW en aan ProRail om op het spoor te mogen rijden. Dat is 70 miljoen meer dan in 2023. Ook was er sprake van een recordaantal werkzaamheden. Dat raakt NS dubbel, want het aantal reizigers neemt daardoor af en de kosten voor treinvervangend vervoer lopen op.
NS wil dan ook besparen om financieel gezond te worden. Koolmees: "We moeten het doen met 200 miljoen euro minder dan het huidige kostenniveau, onder meer door het hoofdkantoor te laten krimpen en te besparen op IT en huisvestingskosten. Daarnaast willen we de opbrengsten verhogen door meer reizigers aan te trekken met kortingen voor reizen in de daluren.”
“NS moet de balans op orde krijgen om het treinkaartje betaalbaar te houden en om te kunnen blijven investeren in nieuwe collega's en treinen. Zoals onze Dubbeldekker Nieuwe Generatie, een nieuwe trein die wij vandaag onthullen aan Nederland. Een dubbeldekker die deels enkeldeks is. Dit kennen we in Nederland nog niet: Enkeldeks voor gelijkvloerse toegankelijkheid, dubbeldeks voor zo veel mogelijk zitplaatsen. Daarmee investeren we honderden miljoenen euro's in een comfortabele en toegankelijke reis voor onze toekomstige reizigers. Wij hopen de eerste exemplaren in 2029 op het spoor te mogen verwelkomen.”
Prestaties
Afgelopen jaar kwamen 89,4% van de reizigers op tijd op hun bestemming (2023: 89,7%). Het percentage reizigers dat een zitplaats in de spits had, komt over heel 2024 uit op 94,6% (2023: 94,7%). In 2024 zijn er meer werkzaamheden aan het spoor uitgevoerd dan in 2023, die ook vaker overdag en buiten vakantieperiodes plaatsvonden. De punctualiteit is daardoor iets lager dan vorig jaar, maar door het jaar heen liet de punctualiteit wel een stijgende lijn zien. De bodemwaardes voor punctualiteit en voor zitplaatskans in de spits zijn dan ook gehaald, behalve op de HSL. Op het traject van de HSL had NS veel last van opgelegde snelheidsbeperkingen, die weer het gevolg zijn van constructiefouten in spoorviaducten.
En verder
Goed nieuws voor de internationale trein, want NS verkocht 10 procent meer internationale treinkaartjes. Ook min of meer positief: reizigers waarderen het station met een 7,2, net als in 2023.
Minder positief nieuws uit de jaarcijfers: in 2024 vielen er 1095 incidenten van fysiek en verbaal geweld te betreuren, gericht tegen medewerkers. Het gaat dan om incidenten in de zogenoemde 'A-categorie', dat ernstigste incidenten. Dat is een stijging van 5 procent ten opzichte van 2023. Die incidenten lijken te verschuiven van de trein, waar minder incidenten waren, naar het station, waar juist meer incidenten gemeld zijn. 338 incidenten gingen gepaard met (licht) letsel.
Kosten en baten
De kosten voor de NS zijn h oger dan de opbrengsten van kaartjes en abonnementen. Daarmee heeft NS een verlies geleden van 131 miljoen. Dat is wel een verbetering ten opzichte van 2023 (verlies: 187 miljoen). Het aantal reizigers steeg weliswaar, maar ligt nog altijd onder het niveau van voor 2019. Dat terwijl er méér treinen rijden. Ook hoge kosten voor energie en voor het werven van personeel staan een gezond resultaat in de weg.
Duurdere treinkaartjes?
De prijsstijging van het treinkaartje blijft achterlopen op de inflatie, wat leidt tot minder opbrengsten voor NS. Het zogenoemde ‘indexatiegat’, is in de periode van 2021 tot en met 2023 opgelopen tot 8,9%. In 2024 verhoogde NS de prijs van het treinkaartje niet. De overheid gaf een eenmalige compensatie van € 120 miljoen om de prijsverhoging met een jaar uit te stellen. In 2025 zou er zonder nieuwe compensatie een dubbele prijsverhoging komen van meer dan 12%. Met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat zijn afspraken gemaakt om de uitgestelde verhoging te verdelen over het ministerie, NS en de treinreiziger, waardoor in 2025 het treinkaartje 6,18% in prijs is gestegen. NS en het ministerie van IenW zijn nog in gesprek over een structurele oplossing om te voorkomen dat het reeds opgelopen ‘indexatiegat’ alsnog in de toekomst (deels) in de tarieven moet worden verwerkt.
Reizigersvereniging Rover uitte al zorgen over de treinkaartjes. Zonder overheidsingrijpen worden treinkaartjes duurder, en Rover vreest voor blijvend minder ov-reizigers.