Reizen met trein, tram en bus duurder

Dit keer niet alleen zoals gebruikelijk met het jaarlijkse inflatiepercentage van naar verwachting 1,8 procent, maar ook door een verhoging van het lage btw-tarief van 6 naar 9 procent. De treinkaartjes zijn daardoor gemiddeld zo’n 5 procent duurder geworden.

Ook reizigers in stads- en streekvervoer moeten meer betalen, zowel door de btw-verhoging als door ‘autonome’ verhogingen van de basis- en kilometertarieven voor bus, tram en metro. Het basistarief is in heel Nederland van 90 naar 96 cent gegaan. De verhoging van het kilometertarief verschilt per regio. Twee voorbeelden: in de regio Rotterdam is dit van 13,9 eurocent naar 14,7 eurocent gegaan, in de regio Den Haag van 15,7 eurocent naar 16,6 eurocent.

Relatief laag tarief
Nederland is een van de weinige landen in Europa waar het reizen met het openbaar vervoer met btw is belast. De reizigers hebben daarbij het relatieve geluk dat het om het lage tarief gaat, evenals in België waar het 6 procent is gebleven. Daarmee zijn ze spekkoper in vergelijking met de landen waar het ov-reizen tegen het hoge btw-tarief wordt belast:

• Duitsland 19 procent
• Griekenland 24 procent
• Kroatië 25 procent

In de overige 23 lidstaten van de Europese Unie wordt geen btw geheven op reizen met het openbaar vervoer,  met de kanttekening dat Cyprus en Malta geen spoorwegen hebben. Het toont aan dat belastingheffing nog steeds een zaak van nationale overheden is, alle Europese samenwerking ten spijt.

Voorbeelden
Een paar voorbeelden: een enkeltje Leiden–Amsterdam (tweede klas) was 9,10 euro, maar kost sinds 1 januari 9,60 euro. Utrecht–Enschede is van 21,20 naar 22,20 euro gegaan.

Ook de toeslag voor de Intercity Direct tussen Schiphol en Rotterdam is omhoog gegaan van 2,40 naar 2,60 euro. De abonnementen Altijd Vrij en Traject Vrij zijn een kleine 5 procent duurder geworden. De abonnementen Weekend Vrij en Altijd Voordeel 2e klas zijn per maand één euro duurder geworden, Dal Vrij tweede klas drie euro per maand omhoog, Dal Voordeel twee euro per jaar. Het Voordeelurenabonnement kost nu 67 euro per jaar. Voor lopende abonnementen met jaarbetaling gaat de prijsverhoging overigens pas in op de vervaldatum.

Reizen in de eerste klas stijgt minder in prijs, omdat hier de inflatiecorrectie niet wordt toegepast, net als afgelopen jaar. Het prijsverschil tussen tweede- en eersteklas reizen is daardoor iets kleiner geworden.

Verlies reiziger
NS heeft laten weten de btw-verhoging te betreuren en te vrezen voor verlies van reizigers. De verhoging komt bovendien op een tijdstip waarop de brandstofprijzen weer betrekkelijk laag zijn. Toch zijn volgens het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) trein, bus, tram en metro maar beperkt prijsgevoelig. Het KiM stelt dat de prijselasticiteit voor de vraag naar treinvervoer in Nederland (in reizigerskilometers) -0,45 is. De verwachting is dat door de prijsverhoging 1,3 procent minder treinkilometers worden afgelegd. De prijselasticiteit voor trein, bus, tram en metro is -0,36 procent. Hier neemt het aantal reizigerskilometers naar verwachting met 1 procent af.