10 jaar flexvervoer door Keolis Nederland

maandag 20 mei 2024

Flexvervoer is sinds 2014 onderdeel van het vervoersaanbod van Keolis Nederland (destijds Syntus) en zag het levenslicht door de ov visie van de provincie Gelderland. Deze speelde in op ontwikkelingen als verstedelijking, vergrijzing, ketenmobiliteit en deur tot deur openbaar vervoer. Parallel daarnaast speelden er vervoersuitdagingen, zoals het voorkomen van lege bussen, de bereikbaarheid van een gebied zonder bushalte, het stimuleren van nieuwe vervoersoplossingen, het vervangen van wegvallende buslijnen en de beperktere rol van de overheid.

Flexvervoer is vraagafhankelijk- en vraaggericht ov dat een alternatief kan bieden voor lijngebonden ov; met name in de rurale gebieden waar de vervoervraag te gering is voor regulier openbaar vervoer. Flexvervoer wordt hoofdzakelijk gereden met klein materieel.

Zo is Keolis in 2014 de flexservice Kolibrie in de provincie Gelderland gestart; een vraagafhankelijk vervoerssystem op bestaande ov lijnen op momenten dat deze lijnen weinig tot geen vervoersbehoefte hadden (’s avonds na 1900 uur en op weekend- en feestdagen). Er werd gereden met kleine 7/8 persoons bussen en uitsluitend als er telefonisch gereserveerd was bij de regiecentrale.

Vanaf 2020 is de Kolibrie overgegaan in reserveerRRReis, waarbij er ook via de app en de website gereserveerd kan worden. Op hubs (zoals de stations in de grote plaatsen) is geen reserveerplicht. Deze hubs zijn de vertreklocaties waar de voertuigen elk (half) uur vertrekken.

Flexvervoer is inmiddels een vast onderdeel van de jaarlijkse vervoerplannen en krijgt gestalte in nauwe samenwerking en overleg met opdrachtgevers, deelnemende gemeenten en reizigersorganisaties.

Als oplossing voor het ontbreken van regulier vervoer

Flexvervoer kan een oplossing zijn voor de bestaande ov lijnen die op bepaalde tijden (zoals avonden en weekenden) geringe klandizie hebben. Tegelijkertijd kan flexvervoer als oplossing dienen voor gebieden waar infratechnisch geen regulier vervoer mogelijk is om zodoende toch een vervoersvoorziening te bieden. Hierin spelen buurtbussen een belangrijke vervoersrol. In januari van dit jaar is Keolis samen met provincie en gemeenten een pilot gestart in het Soesterkwartier in Amersfoort. Dit betreft een wijkbus service volgens buurtbusprincipe in een gebied in een grote stad. Er wordt gereden met een kleine bus die door vrijwilligers wordt bestuurd. De wijk Soesterkwartier heeft ov potentie, maar de infra bleek ongeschikt voor reguliere bussen. Er gaat één reguliere lijn gestrekt door de wijk en de wijkbus is een voorlopige aanvulling. De wijkbus is een initiatief van buurtbewoners die zich hebben georganiseerd in een actiegroep ‘busje komt zo’ vanwege de reizigerspotentie in deze wijk.

Vaste route of kriskras

Flexvervoer rijdt op (een gedeelte van) vaste routes of kriskras door een afgegrensd vervoersgebied. In- en uitstappen is naast aanwezige bestaande ov halteplaatsen ook mogelijk op een groot aantal ‘locaties’ (paal met bord en naam en nummer). Binnen de bebouwde kom liggen deze locaties in een raster van maximaal 400 meter.

Naast de rurale gebieden voorziet flexvervoer ook in wijken binnen grote kernen. Twentsflex (tegenwoordig flexRRReis) en SyntusFlex zijn vraagafhankelijk en vraaggestuurde openbaar vervoersoplossingen binnen de gemeentegrenzen van Rijssen-Holten (Twente) én in de gemeenten Woerden en Mijdrecht (provincie Utrecht). Voor beiden geldt een reserveringsplicht per app, website of reserveringscentrale. Er wordt gereden met toegankelijke 8-persoons voertuigen (niet volgens dienstregeling). Bij TwentsFlex wordt gewerkt met vrijwillige chauffeurs (buurtbusconcept) en bij SyntusFlex door betaalde chauffeurs. De route is afhankelijk van het aantal reserveringen en de maximale reistijd per reiziger. De wachttijd aan de vertrekhalte is max. 15 minuten. Als een reiziger niet op tijd bij de halte is, rijdt de flexbus door. De route gaat kriskras door het gebied en naast aanwezige vaste bushaltes zijn er ook op- en afstappunten volgens een raster van max 400 meter. Zowel voor TwentsFlex als SyntusFlex geldt een flat fare tarief.

First & last mile oplossing

Flexvervoer heeft bij Keolis ook als first & last mile oplossing gediend, nl. door de lancering van KeoBike in 2017. Een deelfietssysteem met ruim 500 fietsen verspreid over 42 locaties op de Veluwe en 8 locaties binnen de provincie Utrecht. Door het zgn. strekken van reguliere buslijnen (snelle verbinding tussen grote kernen) ontstaat er een leemte in het vervoersgebied, die zich vertaalt in de behoefte aan voor-en natransport (first & last mile) op deze lijnen. De deelfiets voorziet in deze behoefte voor afstanden tussen de 1 en 7 km aangezien lopen tot 1 km als acceptabel wordt ervaren.

KeoBike is recent overgegaan naar DeelfietsNederland, een professionele organisatie met deelfietsen door geheel noord, oost en zuid Nederland. Naast de traditionele deelfiets kunnen nu ook elektrische deelfietsen en bezorgfietsen worden ingezet.

Flexvervoer: een succesvolle ov oplossing

Flexvervoer is een reizigersservice die tot grote klanttevredenheid leidt. “Het is taxivervoer tegen een ov tarief”, aldus een reiziger van TwentsFlex. Het reserveringsproces kan voor sommigen een drempel zijn, daar ligt nog een verbeterpotentieel. Ook de capaciteitsinschatting verdient meer aandacht. Net als de no shows die - nog - geen financieel gevolg hebben. Alle flexvervoer is subsidie gedreven (afrekening tegen een aangepast DRU tarief). De flexdiensten komen tot stand door betrokken bewoners en gemeenten en biedt een maatwerkoplossing per gebied die vooral gericht is op de korte afstanden. Verder is het een service die betrouwbaar is en makkelijk in gebruik. Aandachtspunt blijft altijd de stiptheid en voorspelbaarheid. Ook geven de flexdiensten een goed inzicht in de vervoerspotentie. Dit biedt kansen voor het doorontwikkelen van ov in concessies.