Emmen–Groningen straks per spoor?

Henk Brink (VVD), portefeuillehouder Verkeer in de provincie Drenthe, heeft veel reacties gehad op zijn interview met het Dagblad van het Noorden. Daarin stelde hij dat er een onderzoek moet komen naar de aanleg van een spoorlijn tussen Groningen en Oost-Drenthe. Dat moet onderdeel worden van een bredere studie om de bereikbaarheid tussen Emmen en Groningen te verbeteren.

Onlangs beloofde de gedeputeerde zo'n onderzoek aan Provinciale Staten. Die wil graag de N34, de autoweg tussen Emmen en Groningen, veiliger hebben. Sommige partijen zien de weg het liefst verdubbeld van twee naar vier rijstroken. Brink waarschuwt voor al te veel optimisme: "Zo'n verdubbeling kost al snel 200 miljoen euro. En dat geld is er tot 2028 niet bij het Rijk."

Twijfels over spoorlijn
De provincie onderzoekt nu de mogelijkheden naar verbeteringen aan de weg, maar trekt het onderzoek breder. Er wordt ook gekeken naar de haalbaarheid en de maatschappelijke kosten en baten van een spoorlijn tussen Groningen en Oost-Drenthe. Brink heeft er wel zijn twijfels bij, erkent hij: "Zeven van de tien partijen wilden tijdens de laatste verkiezingen graag een onderzoek naar de lijn, dus is het in het collegeakkoord gekomen. Maar ik vraag me wel af hoe realistisch het is."

In 2008 lieten Groningen en Drenthe ook al een onderzoek uitvoeren naar een spoorverbinding tussen de twee steden. Toen kwam het kostenplaatje uit op 200 miljoen euro, even veel dus als een complete verdubbeling van de weg. Het tekort zou voor een periode van vijftig jaar uitkomen op 60 miljoen euro, berekende de Universiteit Groningen toen. Dat was voor Drenthe reden om de verbinding niet verder te verkennen.

In de studie, die na de zomer van start moet gaan, worden in ieder geval twee tracés onderzocht: een via Buinen en Nieuw-Buinen en een wat oostelijker via Ter Apel en Musselkanaal. Beide zouden aansluiten op het bestaande spoor in Stadskanaal. Daar ziet Brink obstakels. Hij weet niet of Groningen wel gaat doorrijden naar Stadskanaal. De treindienst werd in 2011 vanuit Zuidbroek verlengd naar Veendam; op het spoor naar Stadskanaal rijdt nu nog een museumtrein. Het is bovendien een diesellijn terwijl de lijn Zwolle–Emmen is geëlektrificeerd. "Daar moeten we dus een oplossing voor vinden, want elektrificatie drijft de aanlegkosten alleen nog maar verder op." Volgens Brink zouden in eerste instantie dieseltreinen kunnen volstaan, maar daarna wil hij kijken naar treinen op waterstof of accu's. Beide technologieën staan echter nog relatief in de kinderschoenen.

"Je moet nog maar zien of de trein daadwerkelijk sneller is."

Wat verder in het nadeel is van een spoorlijn is de gebruikersvergoeding op het spoor. "Die is in de afgelopen jaren met 25 procent gestegen. We zijn als provincie op de lijn Zwolle–Emmen opbrengstverantwoordelijk, en dat hebben we gemerkt de afgelopen jaren. Bovendien draait de huidige Qliner heel goed. Hij rijdt zes keer per uur in de spits en is bijna kostenneutraal. Dat zie je niet vaak in ov-land. En je moet nog maar zien of een trein daadwerkelijk sneller is. De Qliner rijdt in bijna een rechte lijn over de N34 naar Groningen en stopt alleen onderaan de afritten."

Kansen
Aan de andere kant ziet Brink ook wel kansen voor een spoorlijn. "Steden met een spooraansluitingen zijn vaak aantrekkelijker en je maakt het netwerk robuuster. Mensen vanuit Veendam en in de toekomst wellicht Stadskanaal moeten nu via Groningen en Zwolle als ze met de trein naar de rest van het land willen; straks kunnen ze dat wellicht ook wel via Emmen doen", aldus Brink.

Ook Duitse overheden kijken met belangstelling naar een eventuele doortrekking. Vanaf 2018 rijden er weer reizigerstreinen tussen Bad Bentheim, Nordhorn en Neuenhaus, 30 kilometer onder Coevorden. Op initiatief van de Duitsers was er in maart al in Emmen een overleg over een eventuele doortrekking van de passagiersdienst Nederland in. Brink: "In Duitsland denken ze al na over een verbinding tussen Oberhausen via Bad Bentheim, Nordhorn, Coevorden en Emmen naar Groningen. Dat zou naast de Wunderline die nu voor een tijd op zijn gat ligt door de kapotte spoorbrug een welkome aanvulling zijn op het netwerk."

Het haalbaarheidsonderzoek start dit najaar. Brink verwacht dat het in de loop van volgend jaar is afgerond.