Limburg ziet toekomst in internationaal ov

“Halverwege 2023”, stelt Brugman-Rustenburg aan het begin van het interview vast. Dan gaat de Drielandentrein naar verwachting toch echt naar Luik rijden. Eerder leek de trein nog begin 2023 het Belgische spoor op te kunnen. “Maar we kijken goed naar de belangen aan beide zijden van de grens en blijven optimistisch”, is Brugman monter.

'Wij hebben meer grensverbindingen met onze buurlanden dan met de rest van Nederland. Je zou ons de poort naar Europa kunnen noemen'

De Arriva-trein naar Maastricht via Herzogenrath staat gereed op Aken Hauptbahnhof.

Want er zit wel schot in de zaak. Momenteel werkt de provincie samen met het ministerie van IenW, Arriva, NS en de NMBS aan een businesscase voor het traject. “De dialoog vindt vooralsnog plaats tussen Rijk en op federaal niveau. De nieuwe Belgische federale Mobiliteitsminister hecht veel waarde aan duurzaamheid en grensoverschrijdende verbindingen. Dit gaat echt goedkomen. Het gaat niet om het Limburgse belang, maar om het belang van alle reizigers.”

Eén ticket en één vervoerder

Nu rijdt NMBS in een uursfrequentie op Luik – Maastricht, terwijl Arriva met een uursfrequentie op Maastricht – Aken rijdt. “Op station Maastricht staan nu drie ticketautomaten van NMBS, NS en Arriva. De reiziger moet op deze korte afstand (hemelsbreed is Aken – Luik 40 km, red.) meerdere keren overstappen. Hoe weet de reiziger nu welke vervoerder het goedkoopste ticket aanbiedt? De grenzen met onze buurlanden vormen nog steeds een harde barrière. Eigenlijk is dat heel gek.”

In het nieuwe systeem worden Luik, Maastricht, Heerlen en Aken direct met elkaar verbonden via de Drielandentrein. “De reiziger kan dan gewoon blijven zitten in Maastricht. Deze trein vervangt echter niet de huidige directe verbinding tussen Luik en Aken, maar zorgt ervoor dat de stations in Luik en in Aken worden gevoed met reizigers die gemakkelijk kunnen overstappen op de snelle verbinding naar Brussel of Düsseldorf, Londen of Parijs.”

Veel potentie

Sinds januari 2019 rijdt de RE18, zoals de trein officieel heet, tussen Aken, Heerlen en Maastricht. Deze verbinding was een harde eis bij de start van de concessie, waarbij de provincie muliticourant materieel uitvroeg dat moet kunnen rijden in zowel België, Duitsland als Nederland.

“In het verleden reed hier de Euregiobahn. Deze lijn was op sterven na dood en er maakten zo’n 430 grensreizigers per etmaal gebruik van. In het najaar telden we  al 1200 grensreizigers per op De RE18. In de weekenden waren het er nog meer. Voor corona was er dus een opwaartse beweging gaande, de lijn heeft enorme potentie.” Daarnaast pakte de bus tussen Aken en Maastricht, die via Zuid-Limburg rijdt, ook nog eens zo’n 1000 grensreizigers per dag mee.

Aansluiting op Luik biedt enorme potentie voor de stedendriehoek Luik – Maastricht – Aken, gaat Brugman verder. “In dit gebied wonen enorm veel studenten en werkenden. Aan alle drie de kanten heb je industrie en universiteiten. De verbinding draagt bij aan onder meer toerisme, werkgelegenheid, de kennisindustrie en woon-werkverkeer. Als iedereen gevaccineerd is tegen corona, denk ik dat dat allemaal wel weer op gang gaat komen.“

Verschillende  belangen

De Overijsselse gedeputeerde Boerman stelde onlangs dat internationale samenwerking in grensoverschrijdende ov-projecten nog wel eens moeizaam kan zijn. Hoe verloopt de samenwerking in het Limburgse, waar ze met twee buitenlandse partners te maken hebben? “Je hebt te maken met andere bestuursstructuren, communicatievormen en talen", aldus de gedeputeerde. "Dat betekent dat je geduld moet hebben en open moet staan voor elkaar belangen.”

Maar in Limburg zijn ze dat wel gewend. “Wij hebben meer grensverbindingen met onze buurlanden dan met de rest van Nederland. Je zou ons de poort naar Europa kunnen noemen”, lacht ze. “Spoorprojecten duren al snel langer dan  de periode dat een gedeputeerde er zit en ik geloof echt niet dat het sneller gaat als ik harder ga schreeuwen. Het is echt een kwestie van het standpunt blijven herhalen.”

Dus, herhaalt ze: “Het gaat dus niet om de Limburgse reiziger, maar om álle reizigers: ook die vanuit Luik en Aken. In Limburg zegt de grens ons eigenlijk niet zoveel. In Den Haag denken ze daar soms nog anders over, maar gelukkig zien we dat er landelijk ook steeds meer aandacht komt voor grensoverschrijdende spoorverbindingen op zowel de korte als lange afstanden. Ook in Toekomstbeeld OV 2040 is extra aandacht voor het kort grensoverschrijdend vervoer.”

Snelle trein naar Aken

De afgelopen jaren krijgt internationaal treinverkeer ook vanuit Den Haag steeds meer aandacht, ziet Brugman tot haar tevredenheid. “De trein moet steeds meer een concurrent worden voor de auto en het vliegtuig op afstanden tot 750 kilometer.”

Dit jaar is benoemd tot het Europese Jaar van het Spoor. Heeft Brugman nog meer internationale spoorambities? “Landelijk voeren wij samen met de provincies Zeeland en Noord-Brabant een lobby voor een intercity-verbinding Eindhoven naar HSL-station Aken, daar hebben we ons in het regionale Toekomstbeeld OV ook sterk voor gemaakt. Ik geloof dat ik het inmiddels zelfs vaker over Eindhoven heb dan over Maastricht. Ik ben optimistisch: ik ga ervan uit dat we binnen 6 jaar rijden.”