'Stations mikken te veel op hippe stedeling'

Stadsgeograaf David ter Avest trekt die conclusie in zijn scriptie ‘Het betekenisvolle knooppunt; een zoektocht naar het onderscheidend vermogen van een multimodaal OV-knooppunt’. Hij studeerde ermee af aan de Universiteit van Amsterdam.

Nieuwe stations worden ‘toegangspoort’ en ‘visitekaartje’ van de stad genoemd. Op de verbouwde centrale stations van Amsterdam, Den Haag, Leiden, Rotterdam en Utrecht draait het om beleving.

“Alles lijkt een ‘happening’ of een ‘experience’ te moeten zijn”, schrijft ter Avest. “Veel aandacht gaat uit naar het opleuken van de wachttijd of beïnvloeding van de wachttijdperceptie met bijvoorbeeld infotainment, geuren en gekleurd licht. De grootste troef zijn de winkels, eettentjes en andere consumptieplekken.”

De goede locatie, snelle bereikbaarheid en vooral lange openingstijden met grote trekkers als koffieketen Starbucks zorgen voor het succes. ‘Retail to go’ (AH to go, De Brooodzaak, Julia’s) zetten haast om in slimme tijd. Maar met allemaal dezelfde ‘to go’-formules gaan alle knooppunten op elkaar lijken, net zoals winkelstraten in winkelsteden.

De dominantie van hippe, kapitaalkrachtige stedelingen kan een stempel drukken op het station. Ter Avest: “Niet iedereen wil een frappuccino, een yoghurt shake of een pasta met toppings.” Juist een statige stationsrestauratie of een ‘to stay’-formule voor langer verblijf kan een welkome afwisseling vormen.

“Wat minder ‘to go’ en wat meer ‘to stay’ kan ook andere groepen trekken, zoals dagjesmensen, senioren en toeristen. Lokale winkels of cafeetjes kunnen de voorzieningen op een knooppunt een eigen gezicht geven. Het onlangs geopende filiaal van Dudok op Rotterdam Centraal is een welkome ontwikkeling. En wie weet kan je er straks ook een ‘Brammetje’ halen. Of een broodje Mario kopen op Utrecht Centraal. Dát zal nog eens een beleving zijn, voor iedereen.”