Innovaties OV-fiets duren nog paar jaar

Dat bleek op het congres 10 jaar OV-fiets bij NS. NS nam OV-fiets begin 2008 over van de onafhankelijke Stichting OV-fiets, die de formule uitrolde en kostendekkend maakte. De afgelopen tien jaar is OV-fiets indrukwekkend doorgegroeid:

Ter gelegenheid van 10 jaar OV-fiets bij NS introduceert NS de OV-feestfiets.

• van 335.000 naar 3.200.000 ritten
• van 43.000 naar 500.000 klanten
• van 3000 naar 14.500 fietsen
• van 140 naar 300 locaties.

Ook het tarief ging omhoog: van 2,85 euro per 20 uur met een abonnement van 9,50 euro per jaar, naar 3,85 euro per 24 uur zonder abonnement.

Aan de succesformule is de afgelopen tien jaar weinig gesleuteld. De OV-fiets kreeg een ander uiterlijk en de uitbreiding met een elektrische OV-fiets en NS-scooter liep uit op een mislukking: te weinig animo van de gebruikers en te duur voor NS.

Blijven innoveren
“OV-fiets moet wel innoveren en blijven vernieuwen, anders word je links en rechts ingehaald”, waarschuwt Deborah Nas, hoogleraar Strategic Design for Technology-based Innovation aan de TU Delft. Zij doelt op de Chinese deelfietsen van vooral Aziatische exploitanten die met containers tegelijk in studentensteden op straat worden geplaatst. Nieuwe aanbieders als oBike en Mobike werken met slimme sloten die je met je smartphone opent. Anders dan OV-fiets kun je ze ook kortere tijd voor lagere tarieven huren en overal achterlaten.

NS is de afgelopen jaren vooral bezig geweest om de groei van OV-fiets bij te benen, en heeft minder energie kunnen steken in innovatie. OV-fiets wordt geen freefloating deelfiets die je overal kunt oppikken en achterlaten, stelt Wouter de Koning, programmadirecteur Fiets bij NS Stations: “We willen OV-fiets blijven en geen stadsfiets worden”.

Slim slot
Wel wil NS een test houden, bijvoorbeeld in Amsterdam, waarbij je je OV-fiets op meer locaties kunt terugbrengen. Dat kan nu in principe ook al naar locaties waar personeel staat, maar dan betaalt de klant een ontmoedigingstoeslag van 10 euro. “We moeten wel eerst een slim slot hebben”, aldus De Koning.

Daarom gaat NS dit jaar een proef doen met slimme sloten, net als de deelfietsen uit Azië hebben. Dat is ook interessant voor locaties zonder personeel. Daar krijgen klanten nu een OV-fietssleuteltje met een nummer erop, en moeten ze zelf op zoek naar de bijbehorende fiets. Hoe meer OV-fietsen er komen, hoe lastiger dat zoeken wordt.

Als de proef met het slimme slot slaagt, dan moeten verder de processen en de techniek in de 300 uitgiftepunten worden aangepast. De Koning: “Dan praat je eerder over jaren dan over maanden.” Zo wordt het de bedoeling dat klanten hun fiets zelf gaan in- en uitscannen in de stallingen door met hun fiets aan de hand door een poortje te lopen. NS overweegt om via de app Reisplanner Xtra deelfietsen (ook e-bikes) te gaan aanbieden van partijen waarmee het bedrijf een deal sluit, zoals er al jaren een overeenkomst is met deelautoaanbieder Greenwheels.

Meer aanbieders
De Koning benadrukt dat ook andere vervoerders de OV-fiets mogen aanbieden: “Daar voeren we gesprekken over.” Tot nu toe zonder resultaat. Arriva doet in Dordrecht en Maastricht zaken met Nextbike. En Syntus heeft voor Gelderland en Utrecht zelf de KeoBike ontwikkeld.

Transdev heeft zich verplicht om in het gebied Amsterland-Meerlanden ook deelfietsen te introduceren. Verder moet Qbuzz voor de nieuwe ketenconcessie Drechtsteden-Albasserwaard-Vijfheerenlanden op zoek naar een manier om deelfietsen aan te bieden.