Wetgeving delen chipkaartdata op komst

In 2014 zijn Translink (TLS) en ov-bedrijven al begonnen met het project om OV-chipkaartdata te delen. Maar tot nu toe gebeurt dat maar mondjesmaat, constateerden meerdere Kamerleden tijdens het Algemeen Overleg. “Vervoerders frustreren het aanvraagproces”, aldus Jonathan Seib, bestuurslid van Stichting OpenGeo. “Ze hebben een lang, bureaucratisch proces opgezet om datadeling tegen te gaan.”

Ook het ministerie zelf moet lang wachten totdat hun data-aanvragen worden ingewilligd door TLS. Op een vraag van Suzanne Kröger (GroenLinks) hoelang de data-aanvraag vanuit het ministerie al loopt, antwoordde Van Veldhoven dat haar aanvraag al zo’n zes maanden duurt.

“Je voelde een kleine schok door de zaal gaan, toen ze dat toegaf”, vertelt Seib die bij het overleg aanwezig was. Ook OpenGeo deed een data-verzoek bij TLS, dat werd afgewezen.

Op vier modelverzoeken die OpenGeo had voorgelegd aan TLS werd negatief geadviseerd. “Het laatste dat ik hoorde, is dat er in totaal dertien verzoeken door de sector zijn ingediend, waarvan er maar twee zijn goedgekeurd. De rest is afgewezen of loopt nog."

Intentie, maar geen actie
Op 1 februari 2018 werd een intentieverklaring getekend om geanonimiseerde reizigersdata openbaar beschikbaar te stellen. Ook bracht de Autorititeit Consument en Markt (ACM) een rapport uit, waarin ze adviseerde de OV-betaalmarkt te reguleren en kritisch te kijken naar de datadeling van ov-bedrijven en TLS.

Op basis daarvan besloot de staatssecretaris dat er tussentijds met TLS en de ov-bedrijven geëvalueerd moest worden. Dat zou vanwege een motie van het Tweede Kamerlid Erik Ziengs (VVD) eind 2019 gebeuren. In het overleg van donderdag bleek dat er weinig verbetering is aan de zijde van TLS en de ov-bedrijven. Daarom besloot Van Veldhoven om de tussentijdse evaluatie en de komst van wetgeving te versnellen.

Wetgeving
De evaluatie start nu al medio 2019 en parallel daaraan komt er wetgeving. Staatssecretaris Van Veldhoven: “We hebben er allemaal belang bij dat de toegang tot die data zo snel mogelijk zo goed mogelijk geregeld is. Als wetgeving de enige oplossing is, dan zorgen we ervoor dat die er komt.”

Wanneer de wetgeving wordt uitgerold is nog niet precies duidelijk, laat Seib weten. “Eerst komt de evaluatie. Als die slecht uitpakt, kan je verwachten dat de wetgeving snel wordt voorgesteld in de Kamer. Maar dan moet het natuurlijk nog het politieke proces door, dat kan dan nog wel een jaar duren.”

Seib is optimistisch over deze ontwikkelingen. “Het is goed dat we deze discussie hebben. We lopen als Nederland echt voorop met datadeling, dat moeten we niet vergeten, maar die voorsprong moeten we behouden. Als hier wetgeving voor komt, kunnen we garanderen dat we voorop blijven lopen met innovatie binnen de ov-sector, en kunnen we ook starten om onze kennis en kunde te exporteren.”