NS: ‘Wij kunnen onderdeel van de oplossing zijn’

dinsdag 20 december 2022

Mobiliteit heeft een maatschappelijke functie, stelt Jacco van der Tak. De NS-directeur Communicatie & Corporate Affairs ziet dat mensen zoeken naar houvast en zekerheid. Daar wil zijn bedrijf een rol in spelen. “Het is onze maatschappelijke verantwoordelijkheid het land bereikbaar te houden voor iedereen.”

“Het zijn verwarrende tijden”, verzucht Jacco van der Tak op het hoofdkantoor van NS in Utrecht. Momenteel zijn er zoveel crises gaande, dat het begrip crisis aan inflatie onderhevig lijkt. “De afgelopen decennia is in Nederland managementachtig naar veel maatschappelijke thema’s gekeken. Daar betaalt Nederland nu de prijs voor.”

“Sommige reizigers moeten nu kiezen tussen de hypotheek betalen, boodschappen doen of met NS reizen. Dan is een reis niet de eerste keuze”, gaat hij verder. “Maar mensen blijven op pad gaan en werkgevers blijven reizen faciliteren. Dus moeten wij ook alle landsdelen blijven verbinden met een voorspelbaar aanbod. Het is onze missie om Nederland bereikbaar te houden.”

Beter luisteren

Het is een snel bruggetje naar de stakingen uit augustus. Vakbonden eisten loonsverhoging en een werkdrukverlaging, waarop de spoorvervoerder ‘niet adequaat’ reageerde. Het leidde tot een stakingsestafette, waarna de NS-directie uiteindelijk akkoord ging met een loonsverhoging van zo’n 8 procent.

“We zagen te laat dat ons personeel zich niet gewaardeerd voelde”, erkent de communicatiedirecteur. “Het is goed dat vakbonden daarvoor opkwamen. Voor personeel is waardering belangrijk, wij willen dat onze werknemers trots en blij zijn voor NS te werken. Daarom zullen we vaker de dialoog aangaan en extra opleidings- en doorgroeimogelijkheden aanbieden. We moeten meer inzetten op omgevingsbewustzijn en oog hebben voor de maatschappij om ons heen, want met 20.000 werknemers is NS de maatschappij in het klein.”

‘Wij willen dat onze werknemers trots en blij zijn voor NS te werken’

Reiziger wil flexibiliteit

Sinds de coronacrisis zijn reizigers flexibeler gaan reizen. “De verhouding forenzen en sociaal-recreatieve reizigers is veranderd, thuiswerken gaat blijven. Wij moeten slimmer naar ons aanbod kijken. De spitsen op dinsdag- en donderdagochtend zijn bijvoorbeeld erg druk, maar op vrijdagen juist niet. Op zondagmiddag is ook niet iedere tien minuten een trein tussen Den Haag en Utrecht nodig.”

“Maar ov is wel een publieke voorziening. De reiziger verwacht een kwalitatief en voorspelbaar aanbod. We ontwikkelen nieuwe proposities en producten, die de keuzevrijheid ondersteunen. Met prijsprikkels kunnen we bijvoorbeeld mensen tot treinreizen verleiden. Maar dat vraagt een open houding van ons, door te luisteren naar ieders wensen.”

Liever voorspelbaar dan frequent

Alle ambities ten spijt: momenteel staan bij NS zo’n 2200 vacatures open. Het bedrijf kondigde afgelopen oktober aan de dienstregeling voor 2023 met zo’n 13 procent in te moeten krimpen, wat de vervoerder op veel kritiek kwam te staan. Dat helpt niet om reizigers het ov te laten verkiezen boven de auto, weet ook Van der Tak.
“Het is ook het laatste dat we willen, maar door personeelsgebrek vielen afgelopen jaar treinen soms onverwacht uit. Met een onvoorspelbare dienstregeling haakt de reiziger sowieso af. Dan rijden we liever wat minder treinen, maar wel met een betrouwbaar en voorspelbaar aanbod. Sommige keuzes hebben vervelende bijeffecten.

‘We liever minder treinen, maar wel een voorspelbare dienstregeling, dan dat er onverwacht treinen uitvallen’

Ondertussen werven we trouwens hard nieuwe collega’s. Ten opzichte van 2019 telt NS nu 82 procent van het aantal reizigers. Met minder ‘vraag’ naar treinen, lijkt het logisch het aanbod daarop aan te passen. Toch ziet Van der Tak het als ‘tijdelijke ingreep’. “Vanaf 2025 verwachten we reizigersgroei, want de Nederlandse bevolking groeit en nieuwbouw moet met hoogwaardig ov ontsloten worden.”

Ambities mogen hoger

Desondanks wringt daar wel een schoen. De beschikbaarheidsvergoeding voor verloren reizigersinkomsten in 2023 wordt omgezet in een lagere ‘transitievergoeding’. Staatssecretaris Heijnen vindt dat NS naar slimme oplossingen moet zoeken, maar Van der Tak ziet financiële uitdagingen. “Misschien kan NS straks zijn concessievergoeding in 2023 niet betalen. Er is dus werk aan de winkel op meerdere gebieden.”

Hij vindt het goed dat het kabinet veel thema’s integraal benadert. “De staatssecretaris gaat veel op werkbezoek met ministers De Jonge en Harbers. Bij de woonopgave is 7,5 miljard voor mobiliteit uitgetrokken.” Toch mag het allemaal nog wat ambitieuzer. “Het Toekomstbeeld OV 2040 ligt er nog altijd, maar we moeten samen een tandje harder willen, die ambities versnellen en doelen omzetten in daden. NS is aanspreekbaar op investeringen in goed materieel, maar als investeringen in spoorinfra uitblijven kan de dienstverlening niet op niveau blijven. De recente MIRT-investeringen in ov-infrastructuur, stations en fiets zijn een belangrijke stap in het werk maken duurzame ambities. Het komt nu aan op goede uitvoering."

“Gelukkig werkt het ministerie aan een herijking van het Toekomstbeeld. Voor NS is het belangrijk om een solide basis te hebben om bij te blijven dragen. Dat betekent een nieuwe vervoerconcessie voor het hoofdrailnet vanaf 2025 die voldoende duidelijkheid en zekerheid biedt.”

Houvast en optimisme

Volgens de communicatiedirecteur kiest NS in deze lastige tijden duidelijk voor Nederland en internationale verbindingen van en naar Nederland. “In het verleden waren we in het buitenland actief met Abellio, maar in Schotland zijn we inmiddels gestopt, in het Verenigd Koninkrijk gaan we stoppen en in Duitsland gaan we minder regionale concessies rijden. Het is onze maatschappelijke rol om Nederland bereikbaar te houden. We kunnen onderdeel zijn van de oplossing.”

‘Alle privatiseringen van het publieke domein hebben het land geen goed hebben gedaan. Laten we die kant met het ov niet opgaan’

“Mensen zoeken naar houvast en optimisme. NS wil bijdragen aan een mooi en toekomstig Nederland. Wij kiezen voor Nederland en hopen ook dat Nederland voor NS kiest. Publieke sectoren vragen om publieke afspraken. Alle privatiseringen van het publieke domein hebben het land de afgelopen decennia geen goed hebben gedaan. Laten we die kant met het ov niet opgaan.”

Dit artikel verscheen in Trends 2023. Meer lezen van Trends 2023? Ga naar onze digitale bibliotheek.

NS weet het altijd mooi te vertellen, van spoorboekloos reizen en de tienminutentrein naar irritante 10/20'-intervallen, halfuur- in plaats van kwartierdiensten nb in de Randstad (trouwens Den Haag-Utrecht had een kwartierdienst en geen tienminutentrein zoals gesteld vanuit het HGB) en zelfs uurdiensten op een groot aantal lijnen en tijden. Nog los van de toegenomen wachttijden en het gedwongen overstappen. En dat alles structureel een heel dienstreglingjaar lang. En passant wordt de vrijdag een soort zaterdag, maar dan zonder bijbehorende daltijden en -tarieven. De reiziger betaalt de hoofdprijs voor een sterk verminderd product en zal massaal de auto induiken, voor zover dat al niet gebeurde tijdens corona. Eén van de redenen van de uitdunningen is het conducteurstekort, zonder hun kan een trein kennelijk niet rijden, althans bij NS. Dat dat bij de regionale vervoerders al jaren prima kan (met hogere frequenties en fors toegenomen reizigersaantallen vergeleken bij de NS-tijden, is bij NS niet doorgedrongen). NS zweert bij conducteurs, en anders de conducteurs en hun bonden zelf wel. Het wonderlijke is dat het gros van deze beroepsgroep zijn werkzaam leven slijt in de 1e klas of in een lege machinistcabine, als reiziger zie je ze zelden. Te gek voor woorden dat deze verwende beroepsgroep niet wordt aangepakt door hun blijkbaar net zo werkwillige managers. Intussen betalen de reizigers het gelag voor de hc's (hangconducteurs), de pakweg 10% die wel door de trein gaat vormt - hulde! - een kleine uitzondering. M.a.w. heel wat treinen zouden prima conducteurloos kunnen rijden en terugkeren in de dienstregeling . Denk vooral aan de sprinters. Op deze manier komt de prioriteit weer bij de reizigers, en vooral hun terugkeer!

Ingediend door Anoniem op di, 20/12/2022 - 21:11

Hallo Jacco van der Tak. Hieronder is te lezen over de abonnement Maandkaart Altijd Vrij.
Dit abonnement is ALLEEN geldig voor de binnenlandse treinen op het Nederlandse Spoor.
Misschien is dit niet uw afdeling maar het gaat er om dat uw zei over beter luisteren naar de reizigers.
Hierbij wil ik ermee zeggen dat deze onderstaande abonnement moet gaan veranderen van Maandkaart Altijd Vrij naar Maandkaart OV Vrij.
Zo kan je ook naast de trein ook de bus, tram en metro pakken op een abonnement voor 1 maand of 3 maanden.

P.S Zou je deze kwestie aan je collage door willen geven?

Wat kost de Maandkaart Altijd Vrij?
De prijs van de Maandkaart Altijd Vrij is afhankelijk van de gekozen geldigheidsduur en de gekozen klasse. Je koopt de kaart bij de NS-kaartautomaat op het station. Vergeet niet je persoonlijke OV-chipkaart mee te nemen. Dit zijn de tarieven:

Product Geldigheid Klasse Prijs
Maandkaart Altijd Vrij 1 maand 2e klasse € 434,90
Maandkaart Altijd Vrij 3 maanden 2e klasse € 1087,20
Maandkaart Altijd Vrij 1 maand 1e klasse € 735,00
Maandkaart Altijd Vrij 3 maanden 1e klasse € 1837,50

Ingediend door Mattheus op wo, 21/12/2022 - 18:19

"Mensen zoeken naar houvast en optimisme. NS wil bijdragen aan een mooi en toekomstig Nederland. Wij kiezen voor Nederland en hopen ook dat Nederland voor NS kiest."

Ik ben treinreiziger, en niet op zoek naar houvast of optimisme, maar naar een bedrijf dat zorgt dat planmatige verbindingen (en aansluitingen) worden gehaald, en dat ik, als dat niet mogelijk blijkt, om wat voor reden dan ook, goed wordt geïnformeerd over de consequenties en oplossingen.

Ingediend door Gregor Flüggen op vr, 30/12/2022 - 10:16