Ertms pas in 2038 volledig uitgerold

In de uitrolstrategie heeft het programma Ertms twee gebieden aangewezen waar twee verschillende leveranciers, na aanbesteding, Ertms gaan aanleggen in het spoor. In het noordelijk deel start de uitrol in Haarlem en omgeving, in het zuidelijk deel op het traject Kijfhoek-Roosendaal. Vanuit die twee plekken breidt het Ertms-netwerk zich dan als een inktvlek uit over Nederland.

Schiphol
De invoering van Ertms gaat volgens de prognoses zeker tot 2038 duren. Dit voorjaar bracht staatssecretaris Dijksma het budget nog terug van 2,58 naar 2,33 miljard euro, omdat ze 250 miljoen nodig had voor de verbetering van het spoor op Schiphol. De planning die in Europees verband was afgesproken in 2014 (volgens TEN-T) bleek al eerder niet haalbaar.

Een volgend kabinet zal een besluit moeten nemen over de periode na 2030. Het Programma Ertms verwacht 12 trajecten te kunnen uitrollen tot 2030: 6 in het noordelijk en 6 in het zuidelijk perceel. Dat kunnen meer of minder trajecten worden, afhankelijk van de tegenslagen en de meevallers die zich voordoen.

Maatschappelijke baten
Gekozen is voor een uitrol die zoveel mogelijk maatschappelijke baten oplevert. Lijnen waarover relatief weinig (internationale) treinen rijden en lijnen waarvan de ATB-beveiliging nog niet is afgeschreven, komen later aan de beurt. Het Programma Ertms probeert desinvesteringen – het vernieuwen van oude ATB-apparatuur in treinen en op het spoor – zoveel mogelijk te voorkomen.

In vergelijking met de Voorkeursbeslissing van het kabinet uit 2014 krijgt het traject Eindhoven–Venlo met voorrang Ertms. Daardoor ontstaat voor de goederenvervoerders een aansluitend netwerk, inclusief omleidingsroute voor de Betuweroute. Slachtoffers van de uitrolstrategie zijn de spoorlijnen in de provincies Gelderland, Overijssel en Zeeland. Die worden niet voor 2030 van Ertms voorzien.

Buurlanden
De uitrolvolgorde kan op instemming rekenen van de buurlanden. Met België lopen al gesprekken over het starttraject Kijfhoek–Roosendaal. Duitsland geeft de voorkeur aan de spoorlijn via Venlo boven het traject via Hengelo. Staatssecretaris Dijksma verwacht dat de Europese Commissie dit najaar instemt met de uitrolstrategie.

Na het programmabesluit in de tweede helft van 2017 start de voorbereiding van de aanbesteding, die zo’n twee jaar duurt. Vervolgens is ongeveer vier jaar nodig voor het ontwerpen, bouwen, aanleggen en testen van Ertms. De oplevering van de eerste twee baanvakken is gepland in 2023. Daarna volgt een jaar proefbedrijf, zoals aanbevolen door de parlementaire enquêtecommissie Fyra. De ingebruikname is dan in 2024.

Rondetafelgesprek
Morgen houdt de Tweede Kamer een rondetafelgesprek over de uitrolstrategie. Op 10 november wijdt de Kamer een algemeen overleg aan spoorveiligheid en Ertms. Daarin worden onder meer de uitrol- en de aanbestedings- en contracteringstrategie besproken.