In maart een keer inchecken op Valleilijn

De aanloop naar de proef met een keer in- en uitchecken op de Valleilijn tussen Amersfoort en Ede-Wageningen is een lange en moeizame geweest. Toen Connexxion en NS het eens waren over de voorwaarden van de proef, lag de Autoriteit Consument en Markt (ACM) dwars: de proef mocht slechts een jaar duren. Anders zouden de vervoerders te veel bij elkaar in de boeken kunnen kijken.

Lees ook: Een keer in- en uitchecken op Overijsselse treinen

Dat was voor de vervoerders geen optie, zo is terug te lezen in het verslag (.pdf) van het directeurenoverleg van het Nationaal Openbaar Vervoer Beraad (NOVB). De partijen hebben het afgelopen jaar de infrastructuur aangepakt en getest. Met die gewijzigde vorm gaat de ACM nu wel akkoord. Staatssecretaris Dijksma geeft het officiële startschot.

Reizigers kunnen in de pilot gebruikmaken van drie verschillende manieren om in een keer te betalen:

1. E-ticket
In eerste instantie begint de pilot met de uitrol van de zogeheten firefly-methode. Deze is vooral bedoeld voor incidentele reizigers. Een OV-chipkaart is niet nodig. De reiziger plant op zijn mobiel zijn reis vanaf zijn huidige locatie per GPS naar zijn bestemming en kan direct het e-ticket afrekenen. Met een barcode kunnen de poortjes worden geopend; omchecken hoeft niet meer.

2. Tap in be out
In het tweede kwartaal van dit jaar is er ook de mogelijkheid dat reizigers via Tap In Be Out gevolgd worden per GPS op hun mobiel. Daarmee wordt in eerste instantie alleen de reis geregistreerd. In het vierde kwartaal wordt het ook mogelijk om achteraf te betalen.

3. Reizen op rekening
Vanaf het derde kwartaal kunnen regelmatige reizigers gebruikmaken van reizen op rekening op de OV-chipkaart. Daarbij hoeven overstappers niet meer om te checken. De backoffice ondervangt de transacties van reizigers die in Amersfoort inchecken bij NS en uitchecken bij Connexxion. De optie van achteraf betalen is echter alleen beschikbaar voor reizigers met een NS-abonnement. Bovendien wordt de Voordeelurenkaart oude stijl niet ondersteund, omdat NS mensen wil stimuleren een nieuw abonnement af te sluiten.

Het ministerie van Infrastructuur en Milieu is blij dat de proef alsnog kan doorgaan, zij het in gewijzigde vorm. "Het krijgt nu niet de vorm die eerder is afgesproken, maar dat is dan maar zo", citeert het verslag IenM.

Complex voor TLS
Eric Janse de Jonge, voorzitter van het directeurenoverleg spreekt van 'een lastige opgaaf'. "De vervoerders hebben het afgelopen jaar hard gewerkt om de infrastructuur voor elkaar te krijgen. Voor de reiziger is een keer in- en uitchecken veel makkelijker. Maar de techniek werkend krijgen is erg complex voor TLS en de vervoerders. Je moet de inkomsten tussen twee vervoerders uitwisselen, zonder dat ze bij elkaar in de boeken mogen kijken."

Dubbel gevoel
"Ik heb er een beetje een dubbel gevoel bij", zegt Tim Boric die namens reizigersvereniging Rover deelnam aan de overleggen, "De firefly is goed voor incidentele reizigers die opzien tegen de OV-chipkaart." Maar Boric zet kanttekeningen bij het bereik van de proef. "Idealiter zou je 95 procent van de reizigers hiermee willen bedienen, maar dat lukt niet als je mensen uitsluit die geen of een verkeerd NS-abonnement hebben." Hij twijfelt ook of het verder uitrollen van achteraf betalen een landelijk vervolg zal krijgen: "De vraag is of vervoerders dat financiële risico willen lopen."