Leerlingen in het speciaal onderwijs worden vaak met een taxibusje naar school en huis gebracht, maar dat hóeft niet per se. Forseti verzorgt het Samenredzaam-traject, waarbij deze speciale doelgroep stappen kan zetten naar meer zelfstandigheid en rustig aan het openbaar vervoer kan wennen, mede dankzij de samenwerking met vervoerder Arriva.
Speciaal onderwijs, reguliere bus
Eloy Kooymans is verantwoordelijke binnen Arriva voor de concessie Brabant-Zuid en richt zich daarbij ook op de Voor Elkaar Pas en het project Samenredzaam, waar Erika Damen van Forseti vol overgave aan werkt. Elmer Roukema houdt zich bezig met het sociale domein binnen Arriva. “Daarom werk ik ook bij Arriva, omdat we echt verschil willen en kunnen maken in de samenleving.” Koopmans sluit zich daarbij aan. “Sociale betrokkenheid zit echt in het DNA van Arriva.”
“We zijn als Forseti nauw betrokken bij gemeenten om te ondersteunen bij ov-educatie in het speciaal onderwijs”, vertelt Damen. “We kijken dan hoe we gemeenten en leerlingen kunnen ondersteunen. We merken dat veel gemeenten de leerlingen deze kans willen geven, omdat ze zien wat het de doelgroep kan brengen voor de toekomst. Forseti ontzorgt gemeenten met het Samenredzaam-traject, van vooronderzoek tot het hele traject van implementatie.”
“We kijken welke leerlingen in aanmerking komen voor het traject en lezen ons in in het dossier van de leerling. Op die manier weten we, op individueel leerlingenniveau, wat er wel en niet kan. Bij twijfel kunnen we bijvoorbeeld ook even bellen met ouders of begeleiders. We denken mee met ouders en kunnen ons verplaatsen in de zorgen van de ouders. Soms helpen hele kleine aanpassingen al om zorgen weg te nemen.”
Begeleiderspas
De begeleiderspas van Arriva heet de Voor Elkaar Pas. De begeleider kan dan kosteloos meereizen met de leerling. “De kaart is anoniem maar wel herkenbaar, ook voor de chauffeur. Ook de pas van de leerling zelf is herkenbaar aan de kleur. Als er dan bijvoorbeeld iets niet goed gaat met inchecken dan weet de chauffeur of controleur dat het gaat om iemand met een rugzakje en kan daar coulant rekening mee houden. Op die manier is er ook een opvangnet binnen Arriva”, vertelt Kooymans. “Als er dan wat met de pas blijkt te zijn gaan we dat ook oplossen. We willen dat leerlingen zelfstandig leren reizen, en de leerlingen zelf zijn daar ook trots op. Eigenlijk willen ze nooit terug in de taxi.”
Tachtig procent met de bus
Roukema beschrijft de aanleiding van het traject binnen Arriva. “Een jaar of acht geleden raakten we in gesprek met een directeur van een school voor speciaal onderwijs. Het hele schoolplein stond vol met taxibusjes voor leerlingenvervoer. De directeur stelde dat hij dacht dat tachtig procent van ‘zijn’ leerlingen ook, met wat hulp, met het reguliere ov zou kunnen reizen. Dat triggerde ons om hier als maatschappelijk betrokken bedrijf een bijdrage aan te leveren. We zijn de enige vervoerder die zich daar zo voor inzet. Je ziet wat het met de leerlingen doet, niet alleen tijdens hun schoolcarrière maar ook daarna, hun wereld wordt echt groter.”
Traject
Het traject bestaat ook uit een ov-lespakket voor scholen en gemeenten. Elke school in het speciaal voortgezet onderwijs kan hier gebruik van maken. “We regelen ook een praktijkles, waarbij een betrokken buschauffeur van Arriva op locatie komt en van A tot Z het hele proces van inchecken, reizen en uitchecken laat ervaren.”
Zelfvertrouwen
“Het zelfvertrouwen van leerlingen groeit enorm”, vertelt Damen. “Elke stap die ze maken is een succeservaring. Dat kunnen babystapjes zijn hoor, maar ook die tellen. Dat begint van een ritje van de ene naar de andere halte tot een dorpje verderop.”
Damen deelt graag een succeservaring. “Een van de leerlingen heeft in twee weken helemaal zelfstandig leren reizen. Dat is wel een uitzondering hoor, meestal duurt het langer. Maar deze leerlingen die stuurt nu af en toe zijn moeder een berichtje, ‘mam, ik ben wat later, we zijn nog naar de McDonalds.’”
Nog een voordeel van reizen met het ov, ten opzichte van het ‘speciale’ busje, is dat het kind zich minder geïsoleerd voelt. “In de bus doe je mee met de maatschappij en ben je een beetje anoniem. Je doet je koptelefoon op en bent ‘gewoon’ iemand in de bus, net als andere kinderen van je leeftijd. Als je elke dag wordt opgehaald met een busje denken andere kinderen in de buurt al snel dat er iets met je aan de hand is, terwijl er genoeg kinderen zijn die pienter genoeg zijn om gewoon mee te kunnen spelen met de andere kinderen”, stelt Kooymans. “En met een reguliere bus zijn ze meer zelf in control en komen ze vaak ook eerder thuis. Als je met een busje uit het leerlingenvervoer pas om half vijf thuiskomt, dan is het lastig om aansluiting te vinden met andere kinderen in de straat.”
Meer weten
Meer weten over Samenredzaam of interesse in het verbeteren van de zelfredzaamheid van leerlingen in het speciaal onderwijs? Forseti stelt de whitepaper ‘De samenredzame verordening leerlingenvervoer’ beschikbaar.
Lees hem hier:
Whitepaper: Stap in bij de Samenredzame Verordening Leerlingenvervoer - forseti
Meer artikelen met dit thema
Elektrificatie busvervoer heeft invloed op toegankelijkheid
11 sep 2023In het Nederlandse ov is vrijwel elke bus een gelijkvloerse lagevloersbus. Dat verhoogt de toegankelijkheid…
Toegankelijk ov ‘als in’ een toegankelijk persoon
8 sep 2023Als we het hebben over een toegankelijk persoon komen woorden binnen als warm, open en hartelijk. Terwijl ‘…
Hoe digitalisering tot exclusie kan leiden - en wat daartegen te doen is
21 aug 2023Bepaalde doelgroepen ervaren digitalisering als een drempel. Met EU-financiering werd in de periode 2020 tot en…
Minder bushaltes alléén niet gelijk aan minder bereikbaarheid
14 aug 2023Dat steeds meer bushaltes verdwijnen is een feit. Maar dat betekent niet per se dat de bereikbaarheid…
Hoe het ov steeds toegankelijker wordt
8 aug 2023Het openbaar vervoer in Nederland is lang niet altijd toegankelijk voor iedereen en het Bestuursakkoord…
HTM bestelt 95 e-bussen bij Daimler
10 jul 2023De Haagse stadsvervoerder HTM gaat medio 2024 rijden met 95 nieuwe eCitaro-stadsbussen van Daimler. Het gaat om…
Qbuzz gekozen voor busvervoer Zuid-Holland Noord
6 jul 2023Qbuzz wint busconcessie Zuid-Holland Noord en verzorgt komende 13 jaar het busvervoer in regio's Holland…
Bus rapid transit slaat nieuwe weg in
30 jun 2023Naast lightrail wordt ook Bus rapid transit (brt) steeds meer geïntegreerd in modellen om de toekomst van het…