Iedereen wil investeren in ov, maar hoe?

Onder leiding van Rens de Jong gingen Mark Harbers (VVD), Wytske Postma (CDA), Suzanne Kröger (GroenLinks), Chris Stoffer (SGP), Frank Visser (ChristenUnie), Roy van Aalst (PVV), Barbara Kathmann (PvdA) en Raoul Boucke (D66) met elkaar in debat, live vanuit het Muziekgebouw aan het IJ in Amsterdam. Het debat werd georganiseerd door de MobiliteitsAlliantie en was online te volgen via de livestream en via NPO Politiek. U kunt het debat hier terugkijken.

Barbara Kathmann, PvdA: ‘Bij nieuwbouw moet er geen woning zonder rails komen’

Spreiding stimuleren

Boucke wil de huidige infrastructuur slimmer benutten en files voorkomen. “Die files kosten ons miljarden. We willen geen automobilisten pesten, maar schone mobiliteit bevorderen. Door rekeningrijden kunnen we de huidige infra beter benutten.”

Daarnaast wil D66 ook spreidingsafspraken stimuleren. Dat wil de VVD ook, maar Harbers is tegen een spitsbelasting voor automobilisten. “Mensen staan alleen in de file als ze geen alternatief hebben. Die groep moet je niet extra willen belasten.” Als alternatief wil hij dat elektrische automobilist één keer per jaar belasting afdragen aan de Belastingdienst.

Postma wil spreidingsafspraken vastleggen in CAO’s en is ook tegen een spitsheffing. “Daarmee belast je vooral de groepen die de auto op een bepaalde tijd moeten gebruiken, zoals zorgpersoneel.” Kathmann ziet een eenvoudige oplossing: zulke groepen vrijstellen van een spitsheffing. “We moeten denken in oplossingen, niet in beperkingen.”

Volgens Visser kunnen we door te investeren in de combinatie van ov en fiets, tot wel 60 procent van de files reduceren. “Door in te zetten op Bus Rapid Transit (BRT), hoeft de A50 bij Nijmegen bijvoorbeeld niet verbreed te worden.”

Wytske Postma (CDA) en Barbara Kathmann (PvdA)

N-wegen en verkeershufters aanpakken

De maatschappelijke kosten van verkeersongelukken bedragen 18 miljard per jaar, vervolgt Postma. Dat is veel meer dan de fileschade en investeren in verkeersveiligheid is dus belangrijker, wat haar betreft. Zij wil N-wegen vergevingsgezinder en veiliger inrichten en ‘verkeershufters’ steviger aanpakken.

Van Aalst sluit zich erbij aan om verkeersovertredingen zwaarder te bestraffen en onveilige N-wegen inrichten met een middengeleider en greppels langs de kant van de weg. Het verhogen van de maximumsnelheid op snelwegen naar 140 km/uur helpt volgens hem ook. “Met 100 km/uur gaan meer mensen appen achter het stuur. Dat maakt het onveiliger.”

Maar ook bredere fietspaden dragen bij aan minder verkeersdoden, beredeneert Visser. Stoffer wil juist investeren in de inrichting van fiets- en autowegen binnen de bebouwde kom. Ook moeten strengere eisen gelden voor fietsverlichting, een bron van ongelukken binnen gemeentegrenzen.

Kröger is blij dat 30 km/uur binnen de bebouwde kom de norm is, maar ziet de handhaving een probleem is. Volgens Harbers kan een slimmere weginrichting eraan bijdragen dat men zich aan de snelheidslimiet houdt. Hij wil investeren in slimme systemen en drank- en drugsrijders direct een gevangenisstraf opleggen.

Ov en fiets houden Nederland bereikbaar

Raoul Boucke (D66)

De mobiliteits- en woningbouwsector moeten samen toewerken naar een slim en toekomstbestendig systeem, vervolgt Kröger. “Nieuwbouwprojecten zijn langdurige projecten, dus daar moet je op tijd bij zijn. De aanleg van ov in combinatie met de fiets is daarin cruciaal.”

“We moeten snel aan de slag met nieuwbouwlocaties”, reageert Harbers. Hij vindt dat investeringen in samenspraak met gemeenten moeten gebeuren en benadrukt het belang van de auto. “Voor veel jonge gezinnen is auto dan toch vaak de beste oplossing.”

GroenLinks en VVD willen allebei investeren in meer lightrail, zowel in de Randstad als in de regio. Stoffer ziet dat al een goed wegen- en spoornet heeft. “De bestaande capaciteit moeten we daarom beter benutten. Dat kan met hubs, die aantakken op het hoofdrailnet. Een kortere reistijd maakt het ov aantrekkelijker.” Visser voegt toe dat onderhoud en renovatie van bestaande infra deels te betalen is, door te bezuinigen op aanleg van nieuwe infrastructuur. Maar ook hij is voorstander van meer lightrail.

Volgens Kathmann is onderhoud en renovatie zo’n grote kostenpost, dat we vooral de infra slimmer moeten benutten. “Bij nieuwbouw moet er geen woning zonder rails komen. Lightrail in de Randstad is heel rendabel. Als we het beter benutten, hoeven we minder te vervangen.”

Waar de SGP 2 miljard wil investeren in slimmer benutten van de huidige infra , wil GroenLinks daar 18 miljard in investeren. Kröger: “Als we het doen zoals de SGP, pakken we de opgaven onvoldoende aan. De grenzen van de huidige infrastructuur zijn bereikt. We hebben meer capaciteit nodig.” Stoffer: “We hebben niet onbeperkt geld en moeten letten op de Staatsschuld, dus kan je beter investeren in slimmer dan in meer.”

Frank Visser, ChristenUnie: ‘Als we nu niet investeren in meer ov, hebben we binnenkort een verkeersinfarct’

Kom vervoerders tegemoet

Kathmann noemt het gek dat iedereen wil investeren in de toekomst, terwijl vervoerders nú moeten bezuinigen. “Op puinhopen kan je niet bouwen. We moeten eerst de huidige structuur overeind zien te houden. Daarna kunnen we pas  investeren in bereikbaarheid.”

Mark Harbers (VVD)

Dat kan Kröger beamen. “Zo’n uitspraak van Hoekstra dat NS maar moet bezuinigen, is doodzonde. Nu snijden in organisatie en diensten heeft een lange nasleep.” Postma reageert dat elk bedrijf moet kijken hoe het overeind kan blijven, om in de toekomst weer verder te kunnen. Visser zegt daarvan te schrikken. “Als je er nu personeel uitgooit, ben je dat kwijt terwijl je het straks weer nodig hebt.”

Hij vindt dat we een schaalsprong moeten maken in zowel capaciteit als kwaliteit. “Momenteel staan treinen op elkaar te wachten in de file.” Volgens Van Aalst, die de omvorming van ProRail tot zelfstandig bestuursorgaan wil terugdraaien, komt dat door overbodige tienminutentreinen. Visser weer: “Als de reizigersvraag weer gaat stijgen, zijn tienminutentreinen noodzakelijk. Als we nu niet investeren in meer ov, hebben we binnenkort een verkeersinfarct.”

De voorzitter van de MobiliteitsAlliantie, Frits van Bruggen, stelt na afloop tevreden vast dat alle partijen het meer met elkaar eens zijn dan vier jaar geleden, toen de MobiliteitsAlliantie voor de eerste keer een debat organiseerde. Hij hoopt dan ook dat een nieuw kabinet de Mobiliteitspassage overneemt, die speciaal voor een nieuw regeerakkoord werd geschreven.