Qbuzz laat zich niet kisten na schietincident

Het was een emotionele week, maar de topman prijst zijn medewerkers. “Er heerste een mentaliteit van: we laten ons niet kisten.”

Zelf had hij nog geopperd om de hele maandagavond niet meer te rijden. “Maar toen ik dat vertelde, hoorde ik vanuit ons operationele team: dat kan niet, we moeten nog 30.000 man naar huis brengen”, aldus topman Gerrit Spijksma. En dus werd ’s avonds alweer gereden met een aangepaste dienstregeling. “Onze medewerkers voelen zich heel verantwoordelijk voor hun werk.”

Onzekerheid
Nadat er maandagochtend rond 11.00 uur in de tram aan de noodrem werd getrokken, ging een standaardprocedure in werking. “Dan gaat er een noodoproep naar de verkeersleiding van Qbuzz, die hulpdiensten inschakelt. Veiligheidsmedewerkers rukken uit voor de begeleiding van de reizigers en het regelen de verkeerssituatie en de teammanagers begeleiden collega's. Op zo’n moment weet je nog niet exact wat er speelt.”

’s Middags rond 13.00 uur werd besloten de medewerkers van de weg te halen, de bussen leeg te rijden en die naar de verschillende stallingen te halen. Een van deze stallingen is gevestigd aan de Europalaan op Kanaleneiland. Spijksma was daar ook aanwezig.

Nergens heen
“Ineens zaten we daar met 150 chauffeurs op het depot. Ons werd geadviseerd binnen te blijven, het was nog onzeker wat er was gebeurd. We volgden de ontwikkelingen op de televisie en er werd langzaam meer duidelijk over het schietincident. Het operationeel team stond in contact met de veiligheidsdriehoek (politie, OM en burgemeester) en de NCTV (Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid). Zo konden we onze medewerkers up-to-date houden.”

Voor de betrokkenen was er slachtofferhulp op het depot aanwezig, waar ongeveer 20 medewerkers gebruik van maakten. “De chauffeurs die niet direct betrokken waren bij het incident zeiden gelukkig: we gaan gewoon verder. In het chauffeursberoep is de sociale (on)veiligheid helaas toch onderdeel van het werk.”

Plichtsbesef
“Doordat het operationeel team in contact stond met de hulpdiensten, konden we het personeel goed informeren. Rond 17.00 uur hief het NCTV het advies om binnen te blijven op. Toen de Utrechtse burgemeester Van Zanen een sms uitstuurde, reden wij binnen 10 minuten weer.”

Vanaf dinsdag werd er weer met een reguliere dienstregeling gereden. Wel was er op de stallingen en knooppunten extra bezetting georganiseerd. “De collega’s zeiden gelukkig wel: we gaan door." Het is een bijzonder plichtsbesef, stelt Spijksma, dat bij de U-OV-chauffeurs leeft. “Veel collega’s rijden al tientallen jaren: als hun voertuigen niet door de stad rijden, klopt er iets niet. Ze rijden voor de stad!”

Niet te plannen
Een ramp van deze orde valt niet te voorspellen, stelt Spijksma, en dus bestond er bij Qbuzz ook geen draaiboek voor. “Tuurlijk, je hebt je standaardprocedures, maar het is op zo'n moment ook veel improviseren. Voor verkeersongelukken bestaat een calamiteitendraaiboek, voor zoiets als dit niet.”

Is het dan niet belangrijk om met dit soort scenario’s ook rekening te houden? “In een tolerant land als Nederland weiger ik met scenario’s als deze rekening te houden in de bedrijfsvoering. We willen niet dat de angst gaat regeren, dat moet niet het leidmotief zijn.” De eerste taak van de vervoerder is en blijft om het ov goed te regelen in en om de stad Utrecht. “Dus daar gaan we nu mee verder. Op een later moment volgt de evaluatie: moeten we dingen aanpassen en wat kunnen we verbeteren?”

'We willen niet dat de angst gaat regeren, dat moet niet het leidmotief zijn'

Veel steun
Spijksma prijst zich gelukkig met de betrokkenheid en bereidwilligheid van Qbuzz-medewerkers én de steun van collega’s in het hele land die het bedrijf krijgt. “Tot nu toe lijkt het incident een schijn van willekeur te hebben, dat maakt veel onzeker. Het had overal kunnen gebeuren. Gelukkig zit er in onze sector een groot verantwoordelijkheidsgevoel: we willen zoveel mogelijk doen om dit in de toekomst te voorkomen.”