Regering wil Lelylijn en betere ov-ontsluiting nieuwbouw

Het kabinet Rutte IV presenteerde woensdag 15 december het nieuwe regeerakkoord. Enkele belangrijke punten: de verbreding van de A27 is van de baan, terwijl de Lelylijn er wel moet gaan komen. Daarnaast gaat 1,25 miljard per jaar naar beheer en onderhoud van infrastructuur. Ook komt er een minister voor volkshuisvesting en ruimtelijke ordening die de komende tien jaar 7,5 miljard kan besteden voor integrale gebiedsontwikkeling, waarin ov in nieuwbouw een centrale rol speelt.

Schone mobiliteit is het sleutelwoord in de mobiliteitsparagraaf van het nieuwe regeerakkoord. De nieuwe regering wil de uitstoot in de mobiliteitssector verder terugbrengen dan ooit, om de luchtkwaliteit te verbeteren en de ambitieuze klimaatdoelen te kunnen halen. Ook wordt een minister van Klimaat en Energie aangesteld, die een klimaat- en transitiefonds van 35 miljard euro krijgt voor de komende tien jaar.

Elektrisch vervoer wordt verder gestimuleerd, door de tweedehandsmarkt ook te verduurzamen. Verder krijgt de verduurzaming van de stadslogistiek en het vrachtvervoer verdere ondersteuning en wordt de uitrol van laadinfrastructuur versneld. Daarnaast moeten in 2030 alle nieuwe auto’s emissieloos de fabriek uitrollen.

Ook de scheepvaart en luchtvaart worden vergroend. Daarvoor zet het kabinet in op de ontwikkeling en productie van synthetische kerosine in Nederland. De belasting op (normale) kerosine wordt gelijkgetrokken naar het EU-niveau en in Nederland wordt het bijmengen van bio-kerosine verplicht. Schiphol moet de belangrijke hubfunctie behouden. Vliegveld Lelystad moet in 2022 wel open gaan.

Seinen op groen voor Lelylijn

Een belangrijk punt voor de ov-sector: de Lelylijn is in het regeerakkoord opgenomen. Over deze geplande treinverbinding tussen Groningen, Drachten, Heereveen, Emmeloord, Lelystad, Almere en Amsterdam wordt al jaren gesproken, maar het kon tot nu toe nog niet rekenen op de benodigde miljarden (vanuit bijvoorbeeld het Nationaal Groeifonds).

Nu wil het Rijk, met medefinanciering vanuit de regio en Europa, in de komende kabinetsperiode een plan uitwerken hoe deze lijn er gaat komen. De gedeputeerde van de provincie Friesland, Avine Fokkens, laat weten erg blij te zijn met deze keuze van de coalitie. De Lelylijn maakt onderdeel uit van het Deltaplan voor het Noorden waarin leefbaarheid en bereikbaarheid van het Noorden centraal staat.

Naast de Lelylijn wil het kabinet sowieso investeren in uitbreiding en verbetering van goede en snelle verbindingen tussen de Randstad en regionale gebieden en tussen stad en regio.

Lees ook: Kaarten liggen gunstig voor Lelylijn

Woningbouw koppelen aan infrastructuur

Die verbeterde bereikbaarheid moet ook voor de veertien daarvoor aangewezen verstedelijkingsgebieden gelden. Hiervoor wordt de komende tien jaar 7,5 miljard toegevoegd aan het Mobiliteitsfonds. Daarbij wordt een nieuwe minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijk Ordening aangesteld, om de boel integraal te kunnen coördineren. 

In een reactie laten de stedelijke ov-bedrijven GVB, HTM en RET weten erg blij te zijn met deze integrale koppeling. "Het laat zien dat het kabinet urgentie ziet voor dit vraagstuk." Eerder liet NS al weten dat er een nieuwe manier van denken nodig is, waarbij een integrale koppeling van belang is. Ook de Vervoerregio en Metropoolregio Amsterdam reageren enthousiast hierop.

Lees ook: NS: land beter inrichten vergt ‘groot denken’

Zowel de vervoerders als de overheden willen samen met het Rijk de noodzakelijke investeringen in projecten bespreken en hebben daar al concrete voorstellen voor, zoals de sluiting van de kleine metroring in Amsterdam, het verlengen van de Noord/Zuidlijn, de Konings- Leyenburgcorridor in Den Haag, de Oeververbinding en de IJmeer-verbinding, versterking van de metrocapaciteit in Rotterdam en de opwaardering van de Oude Lijn tussen Dordrecht en Leiden.

Betalen naar gebruik

In Nederland moet vanaf 2030 betalen naar gebruik voor alle automobiliteit zijn ingevoerd. Wetgeving daarover moet in deze kabinetsperiode worden vastgesteld. Het komt erop neer dat het tarief van de motorrijtuigenbelasting afhankelijk wordt gemaakt van het aantal jaarlijks verreden kilometers. De tolheffing op bepaalde tracés komt daarmee te vervallen. Steven van Eijck, voorzitter van de RAI Vereniging en de Mobiliteitsalliantie, is blij met de invoering. “Het kabinet kiest daarmee voor een eerlijker betalingssysteem.”

Hij is wel benieuwd naar de uitwerking van de plannen: "Het succes van het akkoord valt of staat met de uitwerking ervan. Wij gaan samen met het nieuwe kabinet aan de slag om alle plannen verder uit te werken en de samenhang met grote thema’s als woningbouw, klimaat en economie te borgen.”

Verbreding A27 gaat niet door

Daarnaast trekt de regering jaarlijks 1,25 miljard extra uit voor het inlopen van beheer en onderhoud, renovatie en vervanging van wegen, sporen, bruggen, viaducten en vaarwegen. In de IenW-begroting van 2021 werd van de 10,3 miljard euro nog 3,6 miljard euro voor beheer en onderhoud gereserveerd.

Lees ook: Miljard extra voor IenW is niet genoeg

De ‘omstreden’ verbreding van de A27 bij Amelisweerd is van de baan. Het Rijk wil samen met de Utrechtste regio kijken naar alternatieven, waarbij ontsluiting van nieuwe woongebieden via hoogwaardig openbaar vervoer één van de oplossingen is. De provincie Utrecht wil graag met het kabinet om tafel om alternatieven te bespreken en onderzoeken, zo laat het weten in een reactie. Daarbij moeten leefbaarheid, woningbouw, vergroening en klimaat centraal staan.

30 km/uur

Verkeersveiligheid is ook een belangrijk thema. Het nieuwe kabinet omarmt het streven naar de verlaging van de maximumsnelheid naar 30 km/uur binnen de bebouwde kom. Steven van Eijck van de RAI Vereniging geeft aan benieuwd te zijn naar de uitwerken van de plannen.

Verder wil het kabinet ook inzetten op betere internationale (nacht)treinverbindingen die aansluiten op hsl-knooppunten over de grens, de ontwikkeling van hubs en het verder toegankelijk maken van het ov.