'Sla Breda en Zaventem over met IC Brussel'

donderdag 12 april 2018

timer 5 min

Veel media-aandacht voor de nieuwe verbinding tussen Amsterdam en Brussel over Breda, zag consultant Erik van der Kooij. Een mooi staaltje slimme marketing en reizigersbedrog van NS. Want je bent helemaal niet sneller in Brussel, terwijl er zo makkelijk winst te boeken is.

Op 9 april startte de directe treinverbinding van Amsterdam naar Brussel via de HSL. Het persbericht van NS op 15 maart kopte: ‘Half uur sneller naar België: Intercity Brussel rijdt vanaf 9 april via HSL’. Ik heb de reisplanner van de NS er op nagekeken. Het blijkt dat de reistijd op 3 april 2.53 uur was (via Dordrecht en Roosendaal) en op 9 april 2.53 uur (via Breda over HSL-tracé). Dat is even snel.

Toegegeven: op 3 april was dat met een overstap op Rotterdam Centraal. Vanuit Amsterdam nam je eerst de Intercity Direct naar Rotterdam en vervolgens met de Beneluxtrein naar Brussel-Zuid.

Dat half uur sneller is dus een mooi staaltje van slimme marketing en reizigersbedrog door de NS. En mooier nog: Flixbus is tussen Amsterdam Sloterdijk en Brussel-Noord sneller. Die doet er 2.45 uur over en is veel goedkoper.

Hoe komt dat?
Dat het tussen Amsterdam en Rotterdam niet sneller kan over het HSL-tracé snap ik nog wel, maar waarom gaat het niet sneller tussen Rotterdam en Brussel? De trein rijdt daar nu toch over de HSL? Ja, we rijden naar Antwerpen met een omweg via Breda. Daarmee is de reistijd van Rotterdam naar Antwerpen die vrijwel gelijk aan die op 3 april via Dordrecht en Roosendaal: 1.05 uur.

Dit terwijl je met de Thalys van Rotterdam naar Antwerpen kunt in de helft van deze tijd, namelijk 32 minuten. Op het hele traject naar Brussel is het verschil nog groter: Amsterdam–Brussel-Zuid is met de Thalys 1.51 uur en met de 'snelle' Beneluxtrein nu 2.53 uur. Dat scheelt ruim een uur!

Was het vroeger beter?
Een online check leert dat de huidige reistijd van 2.53 uur trager is dan de reistijd van de Trans Europa Expres (TEE) in de jaren zestig van 2.32 uur. Die reed nog eens om over de oude lijn via Haarlem – de Schiphollijn en de HSL waren er immers nog niet.

In 1979 deed de Beneluxtrein er ook via Haarlem 2.57 uur over en in 2012 reed een Beneluxtrein via Dordrecht en Roosendaal zelfs in 2.49 uur van Amsterdam naar Brussel-Zuid. Kortom: de Beneluxtrein reed in 1979 nauwelijks langzamer en in 2012 zelfs sneller dan nu in 2018 over de dure HSL-sporen. De verwachting was dat de Fyra er in 2013 circa 1.55 uur over ging doen. Dat was pas een versnelling geweest. We weten echter hoe dat is afgelopen.

Mijn conclusie: we hebben heel veel geïnvesteerd in nieuwe, snelle infrastructuur, maar we reizen trager in plaats van sneller. Alle tijden op een rij:

In 60 jaar tijd is de gewone reiziger met alle Beneluxvarianten met en zonder HSL er niets mee opgeschoten. De enige winst is er voor de luxereiziger die met Thalys nu 40 minuten sneller is dan destijds met de TEE.

Wat de NS verkoopt als een grote versnelling is eerder een vertraging en daarmee broddelwerk en een gemiste kans voor een echte kwaliteitsverbetering. De infra, het materieel en de dienstuitvoering zijn niet op elkaar afgestemd.

Hoe dan wel?
Als we willen dat meer mensen overstappen van de niet-duurzame auto naar duurzaam openbaar vervoer, zijn er meerdere strategieën: hogerfrequent rijden op korte afstanden en sneller rijden op langere afstanden. Op het traject van Amsterdam naar Brussel gaat het om de tweede strategie.

OV-Magazine schreef eind maart: “De hogesnelheidslijn tussen Berlijn en München is ruim honderd dagen in gebruik en kan, na een slechte start, succesjes melden. De treinen rijden bovengemiddeld punctueel en de reizigersaantallen op het traject zijn verdubbeld”. Deze reis van circa 4 uur gaat met de ICE-sprinter 40 minuten sneller dan met de reguliere ICE en trekt 100 procent meer reizigers.

Een wijze les, zou je zeggen, maar bij NS lijken ze dit niet te begrijpen. Ze kunnen zich verschuilen achter bestuurlijke afspraken die gemaakt zijn bij de bouw van station Breda en achter afspraken met de NMBS, maar toch.

Een verbetering is snel en goed te realiseren door op het traject Rotterdam–Antwerpen de stop in Breda over te slaan. Daar win je 15 tot 20 minuten mee. Vervolgens is winst te boeken door in België niet via Brussels Airport-Zaventem te rijden. Daarmee kun je nogmaals tot 15 minuten winnen. Een totale tijdwinst van meer dan 30 minuten. Zonder dure investeringen.

Mijn voorstel
Ga voor het echt versnellen van de Beneluxtrein: rij direct van Rotterdam (via Noorderkempen) naar Brussel en sla Breda en luchthaven Zaventem over. De tijdwinst is dan meer dan een half uur en de reistijd rond de 2.20 uur in plaats van nu bijna 3 uur. Daarmee wordt de Beneluxtrein echt aantrekkelijk.

En om de Brabanders te voorzien in hun rechtstreekse trein naar België: leg een extra dienst in van Eindhoven of Breda naar Antwerpen (en van daar eventueel verder). Dat is ook goed om de groei van het aantal reizigers op te vangen. Ik verwacht namelijk dat er veel reizigers moeten staan in de ‘trage snelle’ Beneluxtrein zoals die nu rijdt met een stop in Noorderkempen.

NS heeft voor de Beneluxtrein zeven treinstammen nodig voor een rit van bijna 3 uur. Met de versnelling naar 2.20 uur worden dat er vijf. Met de resterende twee stammen kan met gemak een uurdienst worden onderhouden tussen Breda en Antwerpen. En met nog een stam extra kan zelfs ieder uur van Eindhoven naar Antwerpen worden gereden. Hiermee wordt ook die reis 20 minuten sneller en krijgt het succesvolle station Noorderkempen tweemaal per uur een snelle trein. De NMBS wil daar vast aan meebetalen.

Waar wachten we op: sneller naar Brussel!

Erik van der Kooij is senior consultant en projectmanager infrastructuur, openbaar vervoer, ruimtelijke ontwikkeling bij APPM.

Vanaf de dienstregeling 2010 toen de HSL Zuid in gebruik ging zijn de verhoudingen tussen de flexibele goedkopere en tragere Beneluxtrein en de snelle duurdere Thalys verandert. NMBS had als aandeelhouder veel belang bij de Thalys.

NMBS zag in ook dat de markt voor 2 HST p/u (Thalys & Fyra) tussen Amsterdam - Brussel te klein is. Daarom is de Beneluxtrein een aanvulling geworden. Je hebt gelijk dat ook andere mogelijkheden zijn zoals Eindhoven - Antwerpen (1 keer p/u). Als die bij Breda goed aansluit op de Intercity Direct Amsterdam - Breda hebben treinreizigers amper tijdsverlies. Sterker nog de huidige rechtstreekse IC Amsterdam - Brussel met een keertijd van 8 - 10 minuten doet er langer over.

(Inter) nationale toeristen hebben in de Beneluxtrein niet zo veel haast. Forenzen hebben ook voordeel van een IC Eindhoven - Antwerpen. Hoeveel werknemers moeten reizen tussen Vlaanderen - Randstad v.v.? En hoeveel tussen Vlaanderen - Brabant v.v. ? Doortrekken naar Brussel levert niet zo veel winst op want met een goede overstap op station Antwerpen Centraal kunnen treinreizigers die verder willen reizen naar Brussel genoeg andere NMBS Intercity nemen die luchthaven Brussel ook overslaan. Kijk maar eens op de NS International planner die vaak genoeg de rechtstreekse route via Mechelen - Brussel Noord aangeeft i.p.v. de omweg via luchthaven Brussel met de Beneluxtrein. En een IC Eindhoven - Antwerpen vermijdt de beruchte superdrukke Noord - Zuidverbinding in Brussel waar ook regelmatig vertragingen zijn.

Maar laat Pro Rail, Infraspeed en Ministerie van I & W in de eerste plaats de HSL Schiphol -Belgische grens betrouwbaarder maken. Zodat NS met hun nieuwe HSL Intercity geleverd door Alstom een goede debuut kunnen maken.

Ingediend door hanzeboog2012 op do, 12/04/2018 - 20:40

Dat alternatieve voorstel is al eerder & vaker gedaan. Het beste zou zijn om de dienst Antwerpen-Noorderkempen-Breda 2 (1) x p/u te gaan rijden, waarvan 1x door naar Tilburg-Eindhoven(-Venlo-Duitsland) (vaste uurs- resp. 2-uurs-dienst) en 1x p/u Tilburg - Den Bosch - Utrecht (niet in stille uren).

Ingediend door asierts op vr, 13/04/2018 - 14:25

Allemaal prachtige verhalen van Hollanders die de Belgische werkelijkheid niet kennen, laats taan begrijpen. NMBS is een door en door verpolitiekt bedrijf. De Belgische politiek dwingt NMBS om te stoppen in Noorderkempen in Zaventem. NMBS vertikt het in alle toonaarden om mee te betalen aan verbeteringen. NMBS is een staatsbedrijf dat nooit op opbrengsten maar wel op kosten let. Daar kunnen noch de Nederlandse Spoorwegen noch de Nederlandse Staatssecretaris echt aan veranderen. Ook niet aan de idiotie van verschillende ERTMS-systemen.

Ingediend door Arriën Kruyt op vr, 13/04/2018 - 15:02

Erik van der Kooij heeft gewoon gelijk. Ondanks alle investeringen in de infrastructuur is de reiziger in de laatste halve eeuw niets opgeschoten met de normale uurdienst Amsterdam-Brussel. Alleen de Thalys rijdt sneller.
Terwijl de Kanaaltunnel al een kwarteeuw in gebruik is gaan er nu pas twee treinen per dag van Amsterdam naar Londen. De trein naar Berlijn sukkelt maar door en stopt bij iedere dikke boom.

Ingediend door Fred Andrioli op vr, 13/04/2018 - 16:07

Eens met meer diversiteit: directe HSL aangevuld met Duitsland-EHV/UT-BD-ANT lijkt me een goed idee. En dan GVC-RTD-RSD-ANT eventueel?

Ingediend door Marc op vr, 13/04/2018 - 16:56

Als de NS en de NMBS samenwerken om een aantal locomotieven die op het Nederlandse en het Belgische spoor kunnen rijden aanschaft (zoals de oude beneluxtrein), kan er een snelle verbinding komen tussen Brussel -Antwerpen - Roosendaal.

In Roosendaal kan je een directe aansluiting hebben naar Dordrecht, Bergen op Zoom en Zeeland waarmee iedereen is voorzien.
De NMBS heeft momenteel ook rijtuigen rijden tussen Essen en Brussel, echter met een Loc die enkel voor de Belgische spoorwegen is gemaakt.

Ingediend door Alex op vr, 13/04/2018 - 20:49

De Europese (HSL) spoor is toch geliberaliseerd? Al merk je daar op het Belgische spoornet niets van. NMBS bepaalt (bijna) alles op het Belgische spoornet. In Nederland heb je tenminste nog de FMN bedrijven (Arriva, Keolis, Veolia, Connexxion) naast de NS. En zijn er verschillende goederenspoorbedrijven.

Jammer dat niet de hele HSL Antwerpen - Schiphol niet op dezelfde manier is aangelegd. Het is niet terug te draaien dat de HSL Antwerpen - Nederlandse grens en HSL Schiphol - Belgische grens als twee aparte spoorlijnen zijn gebouwd. Met vele spanningssluizen en een vervelende bug op de grens bij Hazeldonk.

Ingediend door hanzeboog2012 op vr, 13/04/2018 - 21:02

@ Arrien Kruijt: Kom op zeg... En dat geloof jij? Serieus? De feiten: ERTMS als NS-flutsmoesje voor "niet-kunnen" is reeds door de Parlementaire Onderzoekscommisie-Kuiken feitelijk onderbouwd van tafel geveegd. Of nog scherper samengevat: een NS-leugentje om Fyra- en TRAXX-falen toe te dekken. Voor de rest sluit ik mij aan bij hanzeboog2012 & Fred Andrioli.
(... en o ja: ik ben geen Hollander maar een Grunninger die heus wel weet hoe sporend Belgie werkt)

Ingediend door asierts op vr, 13/04/2018 - 21:30

Een trein van Eindhoven via Breda naar Antwerpen is zinloos. Minimaal een omrit van 40 km en daardoor niet sneller dan Flixbus maar wel drie keer zo duur. Voor forenzen ook zinloos, die moeten vanuit Eindhoven naar plaatsen als Lommel, Hasselt, Mol of Turnhout en niet naar Antwerpen en zijn meer gebaat bij een heropening van Weert-Hamont.

Wie vanuit de Randstad snel naar België wil kan de Thalys nemen. Het dupliceren daarvan via de IC Brussel omdat de reiziger goedkoper wil en niet wil betalen voor de Thalys is kolder.

Tot slot is de huidige Benelux al zwaar verliesgevend dus nog ieder uur een extra trein vanaf Eindhoven is financieel ook onzin.

Ingediend door Tim op za, 14/04/2018 - 06:15

Beneluxtrein + IC Antwerpen - Breda is inderdaad te veel. NMBS moet de dure rijpaden van Infrabel betalen op de HSL Antwerpen - Nederlandse grens. Maar ze kunnen ook de Benelux via de HSL opheffen vanaf 2025. Dat kan worden overgenomen door IC Direct Amsterdam - Breda (2 keer p/u) en IC Eindhoven - Antwerpen (1 keer p/u)/Brussel. Levert geen tijdsverlies op voor treinpassagiers. Wel een extra overstap bij Breda die cross platform kan. De IC Antwerpen - Eindhoven (1 keer p/u) kan eventueel gekoppeld worden bij Breda aan de IC Den Haag - Eindhoven.

Tussen Breda - Antwerpen kunnen ze nieuwe varianten maken. Kunnen ze alsnog de geannuleerde brabant brussel express creëren:
http://r.search.yahoo.com/_ylt=AwrJS9VkZNJaSlIAtBVzKAx.;_ylu=X3oDMTByMWk2OWNtBGNvbG8DaXIyBHBvcwMyBHZ0aWQDBHNlYwNzcg--/RV=2/RE=1523766500/RO=10/RU=https%3a%2f%2fwww.ovpro.nl%2ftrein%2f2013%2f03%2f08%2fbrabant-komt-ook-met-alternatieve-treinverbinding-naar-belgie%2f/RK=2/RS=h3l.hVi0_JfGiD6BEcHr9DDeNcQ-

Het Europees spoor is geliberaliseerd. Kan een nieuwe vervoerder een concessie krijgen voor de verbinding Eindhoven - Breda - Noorderkempen - Antwerpen?

Ingediend door hanzeboog2012 op za, 14/04/2018 - 22:43

En dan ook maar op 1 station stoppen in Brussel en Antwerpen, dan zijn we meteen van de gauwdieven af en sparen we nog meer tijd, toch zeker tien minuten. Ocharm, dan is er niks meer over van de mythe van de "snelle" luxe dure Thalys. De Benelux boemel wordt gesaboteerd om de Thalys te laten glanzen. Maar voor een met de auto concurrerend openbaar vervoer met sociale tarieven is een intercity tussen Randstad en driehoek Gent, Brussel, Antwerpen van levensbelang. De Thalys op Benelux afstanden en infrastructuur is een gefaald prestige project met die pathetische sjieke stewardessen en gepimpte dertig jaar oude roestbakken.

Ingediend door Frits de Vries op di, 17/04/2018 - 21:18

Waar ik nog niks over lees is de peperdure tarieven. Prijsstijgingen van tot 70% zijn het gevolg (met dank aan het LOCOV dat de poot richting NS (zwaar) onvoldoende stijf heeft weten te houden). De afstand is gezien vanaf Rotterdam ongeveer gelijk, maar door verschuiving van het aantal NS-kilometers naar NMBS (en de bijbehorende duurdere internationale kilometertabellen die NMBS hanteert. Tip: opsplitsen van het kaartje in Noorderkempen (en evt. Kontich) kan de prijs flink drukken. Tip: koop als je in België bent (en je verder dan Mechelen, Lier of St Niklaas gaat) een RailPass voor 77 Euro, waarmee 10 enkele reizen binnen 1 jaar gemaakt kunnen worden (vanaf station Noorderkempen). Deze kaart is niet op naam en mag door meerdere personen tegelijk gebruikt worden. Voor de 1e klas is een duurdere variant van 116 Euro te koop. Veel goedkoper dan de zog. Early-Bird-tarieven. En voor wie sneller in Brussel of het zuiden van België wil zijn, is het overstappen in Antwerpen of Mechelen in sommige gevallen zeker de moeite waard.

Ingediend door David Nijenhuis op do, 19/04/2018 - 23:47

Klopt van die overstap in Breda, maar je ziet toch hoe nadelig dat wordt ervaren? Anders komt NS toch niet met dit persbericht aan (mooi staaltje framing indedaad)? Ik heb zelf geen problemen mee met een cross-platform overstap, doe het nu bijna dagelijks op Breda voor Brussel-Den Haag. Het gebeurt op vele andere plekken in NL dat twee treinen zo ongeveer omgedraaid worden qua passagiers (bijv. in Amersfoort, nu minder sinds Hanzelijn), maar het is wel waar dat de hoofdas Amsterdam-Brussel is en je dus bij een cross-platform in Breda (van een Asd-Ehv en een Bd-FMBZ) 80-90% van een trein (500 pax indien goed vol) moet laten overstappen. Dat kan niet in twee minuten, met koffers enzo...

Ingediend door Joost op ma, 23/04/2018 - 13:52

Komende zaterdag 28 april rijdt IC Brussel ivm werkzaamheden zonder stop in Breda (maar met stop in Noorderkempen). Dan kan Rotterdam-Antwerpen ineens in 51 minuten (v xx:24 a xx:15), dus 14 minuten winst en maar 20 minuten trager dan de Thalys.

Weten we dat ook weer -- met 200 km/u materieel moet het op termijn zelfs in 45 minuten kunnen. Overigens wordt de winst deze zaterdag "weggewerkt" door 20 minuten in Rotterdam stil te staan.

Ingediend door Joost op ma, 23/04/2018 - 13:56

De omweg via Zaventem is er trouwens zaterdag ook uit. Rotterdam-Brussel Noord in 1:31.

Ik neem aan dat dit vanwege de werkzaamheden bij Zaventem via de oude L25 is en ook niet de meest efficiente inplanning is, dus dat er waarschijnlijk nog wel een paar minuten af kunnen. Er staat 17 minuten voor Mechelen-Brussel Noord ingepland en dat kan ook in 15 minuten (IC 20xx).

Ingediend door Joost op ma, 23/04/2018 - 14:03