Urgenda gaat voor simpele kilometerprijs

Volgens hem wint de ov-sector extra marktaandeel door automobilisten alleen nog per kilometer te laten betalen. Kloppenburg: “Door betere beprijzing van weginfrastructuur sijpelt een deel van de automobilisten door naar het openbaar vervoer. En er komt meer maatschappelijk geld vrij om te investeren in fiets en openbaar vervoer.” Een kilometerprijs voor automobilisten levert 2 tot 6 procent meer reizigerskilometers op in bus, tram, metro en trein, blijkt uit eerdere berekeningen van het project Anders Betalen voor Mobiliteit.

Kloppenburg is expert op het vlak van duurzaamheid en mobiliteit. Zo lanceerde hij met voorzitter Arriën Kruyt van reizigersvereniging Rover drie jaar terug het manifest Samen op Reis: 11 verbeteringen voor de reizigers en 4 veranderingen in de ov-sector. Een van zijn successen is het jaarlijkse Low Car Diet om forensen uit de auto te krijgen.

Het eerste streven van Urgenda is de versimpeling van de autokosten. Die autokosten vormen nu een kerstboom van accijnzen, belastingen, bijtellingen, heffingen en voordelen. “Die kerstboom gaan we helemaal aftuigen, want niemand snapt het nog,” zegt Kloppenburg. “Zaken als BPM, motorrijtuigenbelasting en fiscale voordelen schaffen we af en vervangen we door betalen voor gebruik: één vlakke heffing per gereden kilometer. Zonder kastjes in de auto. Je noteert bij de APK gewoon de kilometerstand aan begin en eind van het jaar en over het verschil betaal je 5 tot 22 cent per kilometer, afhankelijk van de hoeveelheid CO₂ en fijnstof die je auto uitstoot.”

“Als je de weginfrastructuur veel gebruikt, ga je ook meer betalen. De leaseauto gaat net als fietsplannen van de baas naar de werkkostenregeling, waarbij de werkgever maximaal 1,2 procent van het loon mag vergoeden aan werknemers. Dat scheelt een hoop gedoe voor werkgevers en de Belastingdienst. Versimpeling van autokosten komt op het bord te liggen van het Rijk en ligt politiek gevoelig, dus dat wordt een zaak van lange adem.”

“Het tweede wat we willen is een congestion charge (spitsheffing) op de ringwegen rond vier tot twintig steden. Automobilisten betalen tussen 8.00 en 9.00 uur dan 5 euro. Of ze krijgen een korting als ze die ringweg niet gebruiken. Want we kunnen geen wegen verbreden en maatschappelijk geld laten verdwijnen voor één piekuur en 23 uur leegstand. We kunnen niet met 8 miljoen mensen allemaal tegelijk in de auto of de trein springen. Het gaat ons dus niet om eerlijkheid, maar om bereikbaarheid en leefbaarheid.”

Urgenda benadert nu koplopers: partijen die wat willen en hun nek durven uit te steken. Dat kunnen burgemeesters of wethouders van steden zijn, of bestuurders van stads- en metropoolregio’s met chronische file-problemen.

Kloppenburg: “Anders betalen voor mobiliteit is een van de belangrijkste dossiers. De invoering is de afgelopen 15 jaar al drie keer mislukt. Wetenschappers als Henk Meurs en Bert van Wee en ambtelijke top van ministeries als Economische Zaken, Financiën en Infrastructuur en Milieu vinden allemaal dat het moet worden ingevoerd, maar in het Regeerakkoord of Energieakkoord mag er niet over worden gesproken.”

“In deze kabinetsperiode zullen door het kabinet geen voorstellen voor wegbeprijzing worden gedaan”, schreef staatssecretaris Dijksma van Infrastructuur en Milieu onlangs in een brief aan de Tweede Kamer. Dat doet ze in reactie op het rapport OECD Environmental Performance Reviews: The Netherlands 2015 van de OESO. Daarin adviseert deze Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling beprijzing van autoverkeer naar tijd en plaats omdat andere maatregelen om files te verkorten uitgeput lijken.

Lees hier het artikel Kilometerprijs is kans voor ov-infra en marketing uit OV-Magazine van augustus 2008.