Arriva geeft boost aan flexibele Vlinder

De Vlinder slaat een brug tussen vaste lijndiensten en vraagafhankelijk vervoer, begint Woudberg. “Op bepaalde tijden en in bepaalde gebieden is het reizigersaanbod laag. Dan is het inefficiënt en duur dat daar een grote bus rijdt volgens een vaste dienstregeling, die vaak één keer per uur rijdt en veel op lege haltes stopt. Het reisgedrag van mensen verandert en daar willen we op aansluiten.”

Reserveringsvrij

Eén van de belangrijkste features van de innovatieve halte tot halte-bus, is dat het zonder statische dienstregeling rijdt. De Vlinder vertrekt op vaste tijden vanaf treinstation, aansluitend op aankomsttijden van de trein, en hoeft niet gereserveerd te worden. Willen mensen op andere tijdstippen of haltes worden opgehaald, dan moeten zij wel reserveren. De software berekent continu de efficiëntste route van de bus, die reizigers naar de gewenste halte brengt.

Hierdoor rijdt de Vlinder gemiddeld 16 procent sneller dan vaste buslijnen en hoeven reizigers minder lang te wachten op vervoer, gaat Woudberg verder. “We benaderen de gewenste vertrektijd op 8 minuten nauwkeurig. Reizigers vinden het prettig dat ze niet zolang van tevoren hoeven te reserveren. Landelijk hebben we de afgelopen zes maanden een reizigersgroei van 20 procent gemeten.  In sommige gebieden was dat zelfs meer dan 30 procent.”

De Uber van het ov

Het Vlinder-concept werd in 2014 al in Zutphen geïntroduceerd door toenmalig adjunct-directeur Frank van Setten, de Nachtvlinder gold als vervanging van een vaste buslijn die slecht rendeerde. Destijds was nog wel sprake van een statisch reserveringssysteem, maar het trok wel veel nieuwe reizigers aan. Inmiddels rijdt in Zutphen weer een vaste buslijn.

De ‘Vlinder 2.0’ ging eind 2021 live en is van vele moderne gemakken voorzien. “Mensen kunnen twee weken van tevoren, maar ook per direct de bus reserveren via de app of telefonisch en ze kunnen live in de app hun voertuig volgen. Dit is een beetje de Uber van de ov-diensten, met alle voorzieningen die de reguliere bus ook biedt.”

Voor bepaalde doelgroepen kan de reserveringsapp een drempel vormen, realiseert Woudberg zich. “Daarom onderzoeken we of we bij bijvoorbeeld ziekenhuizen reserveringszuilen kunnen neerzetten. Mensen die geen smartphone hebben, sturen we een smsje hoe laat hun bus eraan komt en wanneer deze op de halte staat. Daarnaast kunnen ze ook nog telefonisch een rit reserveren, dat houdt het toegankelijk.” Ook ziet hij dat bij sommige doelgroepen vooral ‘angst voor het onbekende’ leeft. “Maar als mensen er eenmaal mee werken, zien we dat ze er meer vertrouwen in krijgen.” 

Landelijke uitrol

Inmiddels heeft Arriva de dienst ingevoerd in Doetinchem, Laren, Leeuwarden, Lochem, Sittard, Zaltbommel, Venlo, Alphen aan de Rijn en per december 2023 volgen Hengelo en Tiel. Momenteel moeten reizigers nog een vaste ritprijs betalen, maar per december worden het ov-chipkaarttarief en regionale abonnementen doorgevoerd.

Sinds corona zijn mensen minder en anders gaan reizen. De Vlinder is volgens Arriva een antwoord op dat veranderde reisgedrag. Maar ook een resultaat van marktwerking in het ov, voegt woordvoerder Nikkie Smit toe.

“Als vervoerder ben je verantwoordelijk voor de beste invulling van je netwerk. Als er minder reizigers zijn, richt je als vervoerder je netwerk anders in. Dan gaan de ‘dunne lijnen’ vaak als eerste ten onder. Maar dankzij marktwerking krijg je uiteindelijk wel dit soort nieuwe formules ervoor terug. We kijken steeds naar de beste oplossing voor álle reizigers”