Stationsontwikkeling

De herontwikkeling 

De herontwikkeling van het Stationsgebied Leiden maakt deel uit van het project Oude Lijn, waarin de rijksoverheid en regionale overheden samenwerken om verstedelijking langs de spoorlijn Leiden-Dordrecht mogelijk te maken in combinatie met goede ov-bereikbaarheid. Omdat dit project onderdeel is van een rijksprogramma, werken we volgens de richtlijnen van het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT). Huib: “Het mooie is dat we hiermee op de landelijke agenda staan, maar de uitdaging ligt in het meenemen van álle partijen in de besluitvorming: NS, ProRail, het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), de Provincie, het Rijk, de gemeente en omwonenden. De gelaagdheid en complexiteit is enorm – zoveel wensen voor dit gebied, die kun je niet zomaar stapelen. Er moeten harde keuzes worden gemaakt, en die hebben consequenties: verkeerskundig, bouw- en milieutechnisch, financieel en esthetisch. Al die factoren wegen we zorgvuldig en nemen we mee in het besluitvormingsproces. 

Drukke reizigersstromen ontwarren 

Aan de centrumzijde van het station kruisen vervoersstromen van voetgangers, fietsers en buspassagiers elkaar letterlijk. Huib: “Dat kan en moet beter, zeker omdat het aantal reizigers hier de komende jaren alleen maar zal toenemen. De verwachting is dat er in de Zuidelijke Randstad zo’n 170.000 woningen bijkomen, en wonen heeft direct effect op mobiliteit. Aan de andere kant van het station zijn het LUMC en het Leiden Bio Science Park gevestigd, die voor veel studenten en werkgelegenheid zorgen. Als al die mensen de auto nemen, ontstaat er een groot probleem, dus zetten we juist in op hoogwaardig openbaar vervoer: snel, betrouwbaar en goed bereikbaar.” 

Betrekken en verbinden 

Jan Waalen is vanuit Kragten betrokken bij de ontwikkeling van het stationsgebied. Huib: “Jan is expert op het gebied van mobiliteit en stationsontwikkeling en weet heel goed hoe de gemeente werkt. Hij neemt mensen mee in het verhaal, de opties en de dilemma’s, ook op bewonersavonden. Daar regent het vragen, maar uiteindelijk krijgt hij applaus!” Jan: “Mensen zijn terecht kritisch; hun inbreng maakt een plan beter. Maar elke keuze heeft consequenties, en die worden soms over het hoofd gezien. Door mensen die consequenties voor te leggen, ontstaat er draagvlak.”

Een stationsgebied voor de toekomst 

De hoofdlijnen van het plan omvatten een verbouwing van het station, zodat perrons ook voor het groeiend aantal reizigers veilig bereikbaar blijven, een verplaatsing van het busstation, en uitbreiding van de fietsenstallingen – met plek voor maar liefst 29.500 fietsen. Jan: “We hebben alle mogelijkheden in kaart gebracht en uitgewerkt in drie voorkeursopties. In de ene variant komt het busstation verhoogd, in de andere op de locatie van de Sociale Verzekeringsbank, en in de derde maken we gebruik van LUMC-grond. Elke optie heeft eigen voordelen en nadelen: de ene variant biedt verkeerskundig grote voordelen, de andere is voordeliger en de derde maakt bouwfasering eenvoudiger. Maar elke optie heeft ook nadelen; een langdurige bouwput schrikt reizigers af, en we kijken ook naar de impact op klimaat, financiën en de uitstraling. Het moet ook een prettige plek zijn om te verblijven.” 

Een intensief groepsproces 

Wat is nu de volgende stap? Jan: “De drie opties worden nu voorgelegd aan regionale bestuurders en het ministerie. Bij goedkeuring werken we de opties gedetailleerder uit.” Huib vult aan: “Elk punt dat je hier aanpakt, heeft invloed op andere onderdelen van het plan, de stad en zelfs de regio. De grootste uitdaging is dat alles met elkaar samenhangt, en dat we met zoveel partijen moeten beslissen welke voor- en nadelen het zwaarst wegen. Het is naast een inhoudelijk proces vooral ook een groepsproces.” Jan: “En daarin is Huib een ster. Hij heeft scherp wat voor elke partij belangrijk is, waar de knelpunten zitten, wanneer water bij de wijn nodig is en wanneer juist niet. Ergens in geloven is één ding; iedereen meekrijgen is een ander verhaal.” Jan: “Je bent in dit gebied zeker niet alleen. Het kost tijd om de neuzen dezelfde kant op te krijgen, maar geduld loont. Als we het samen voor elkaar krijgen, realiseren we iets waarvan we nog lang plezier zullen hebben.”