Amsterdam maakt haast met metropakket

Dat vertelt Hoite Detmar, projectdirecteur Noord/Zuidlijn namens de gemeente Amsterdam. Station Schiphol loopt tegen de grenzen van de capaciteit aan en de gemeenten Haarlemmermeer en Amsterdam, luchthaven Schiphol, KLM, de VRA, NS en ProRail zien oplossingen in het metropakket.

Dat project zou in 2024 kunnen starten en begin jaren ‘30 klaar zijn, maar de gemeente heeft meer haast en wil het liefst twee jaar eerder starten, zegt Detmar. “Want niet alleen station Schiphol staat op barsten, maar de hele regio loopt vast. Zeker gezien de woningbouwopgave. En we willen de milieuambities een boost geven, door korte afstand vliegverkeer te kunnen vervangen door treinen. Het tempo moet leidend zijn.”

Lees ook: ‘Trek Noord-Zuidlijn door naar Schiphol’

Robuust systeem

Wanneer Schiphol door zowel een metro- als treinnetwerk ontsloten wordt, vervolgt de projectdirecteur, is dat goed voor de robuustheid van het gehele ov-systeem. “Daar komt bij dat het de stations Schiphol, Sloterdijk, Zuid en  Centraal qua reizigersaantallen ontlast.” Daar komt een flink pakket aan maatregelen bij kijken. “En het is niet óf-óf, maar én-én.”

Doordat de capaciteit in de Schipholtunnel beperkt is, moeten hier vanaf 2023 Intercity’s worden doorverbonden via Amsterdam-Zuid. De verbinding met Centraal wordt tijdelijk vervangen door Airportsprinters, die 8 keer per uur moeten rijden. “De reizigersgroei op Schiphol is momenteel zo’n 8 procent per jaar, dus dat moeten we wel opvangen. Als we de metro doortrekken, kunnen we weer met de Airportsprinters stoppen”, stelt Detmar.

Verder zijn er plannen om op vijf corridors de frequentie te verhogen: op Amsterdam-Haarlem, Amsterdam-Uitgeest/Alkmaar, Utrecht-Schiphol-Leiden, Utrecht-Amsterdam en Schiphol-Amsterdam-Zuid-Lelystad.

Internationaal vervoer

Doordat de metro de Airportsprinter vervangt, ontstaat meer ruimte voor Intercity’s en internationale treinen op het spoor. Internationale treinen, zoals de Thalys en de Eurostar, moeten gaan vertrekken vanaf Amsterdam-Zuid. Daar moeten perron- en keercapaciteit en stationsfaciliteiten komen. Dit wordt momenteel uitgewerkt in een MIRT verkenning Amsterdam-Zuid. Voor de douanefaciliteiten van de Eurostar moet nog een plan gemaakt worden. “Het zou natuurlijk ideaal zijn als dit op Schiphol gebouwd kan worden, maar dat zoeken we nog uit.”

Daarbij is het essentieel om de Ringlijn te sluiten, metro 50 Isolatorweg-Gein, voor een schaalsprong van het OV in Amsterdam. “Door deze letterlijk te sluiten en op Centraal te koppelen aan de Oostlijnmetro (lijn 53), rijdt de metro een ‘rondje Amsterdam’. Daarmee ondersteunt de lijn het regionale ov en de bijbehorende treinstations.”

Dit is vooral belangrijk om de geplande nieuwe woonwijk Haven-Stad met 75.000 woningen en een parkeernorm van 0,2 te ontsluiten. Detmar: “Ten zuiden van het IJ worden zo’n 40.000 woningen gebouwd en dan helpt een goede ontsluiting per metro enorm.”

Grote rol voor Hoofddorp

In de plannen wordt de Noord/Zuidlijn niet louter doorgetrokken tot Schiphol, maar tot Hoofddorp. “Dit is van belang om al die Sprinters eruit te kunnen halen”, legt Detmar uit, “hiermee sluit je ook verkeer uit de rest van Noord-Holland aan op Schiphol.”

Bovendien kan  Hoofddorp als ‘overstapstation’ gaan gelden. “Veel reizigers stappen nu nog over van bus op trein of trein op trein op Schiphol, terwijl dat station dus al vol is. Als we die reizigers op Hoofddorp kunnen laten overstappen, creëren we weer extra ruimte. Dan wordt Schiphol echt een station voor internationale reizigers.”

Meer oplossingsrichtingen

Maar zo ver is het echter nog niet, want dit slechts is één van de mogelijke oplossingen om de regio bereikbaar te houden. In samenwerking met IenW en het programma SBAB (Samen Bouwen aan Bereikbaarheid) kijken de zeven partners naar meerdere mogelijkheden. Zo behoren een treintunnel en aanpassing aan het wegennet ook tot de mogelijke oplossingen.

In het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT) 2019 besloot minister Van Nieuwenhuizen nog dat de toegangen tot perrons verbeterd dienden te worden op station Schiphol. Maar toen was al bekend dat dit een tijdelijke oplossing zou zijn en dat ergens in 2027 de grenzen weer bereikt zijn. Er moet een langeretermijnoplossing komen.

Dag van de Lightrail

Hoite Detmar presenteerde de plannen op woensdag 29 januari tijdens de Dag van de Lightrail in Utrecht, samen met Hans Westerink, corridormanager Infraontwikkeling ProRail. U kunt deze presentatie hier terugvinden.