Drie quickscans over het spoor in drie dagen

De discussie over het Vierde Spoorwegpakket van de Europese Commissie moet niet alleen gaan over het spoorvervoer op het hoofdrailnet, maar vooral over het hele openbaar vervoer van deur tot deur. Zo’n bredere aanpak is beter voor de Nederlandse economie, reiziger en belastingbetaler.

Dat staat in de Quickscan impactanalyse 4e Europese Spoorwegpakket (.pdf)van bureau Twynstra Gudde in opdracht van de Federatie Mobiliteitsbedrijven Nederland. FMN bestaat uit de vier regionale railvervoerders Arriva, Connexxion, Syntus en Veolia. De quickscan is vanmiddag aangeboden aan de Tweede Kamer. Het stuk is opgesteld in overleg met provincies en stadsregio’s die regionale spoorlijnen aansturen.

De kosten en opbrengsten van alle lijnen op het hoofdrailnet moeten transparant worden, vindt FMN. Pas dan kun je een faire discussie voeren over kavels die geld opleveren en kavels die geld kosten. “Essentiële informatie zoals baanvakbelasting, reizigerskilometers en reizigersopbrengsten per lijn, zijn nu niet publiek beschikbaar”, aldus FMN. NS heeft die cijfers wel, maar deelt ze niet. Dat belemmert allerlei onderzoeken. Ook moet de Autoriteit Consument en Markt (ACM, de opvolger van NMa) meer toezicht kunnen houden op het spoor. Verder bepleit FMN een geleidelijke overgang naar een liberaler nationaal spoorvervoer, zodat er aan het einde van de nieuwe concessie voor het hoofdrailnet geen dure en mogelijk chaotische ‘big bang’ nodig is.

In de maandag verschenen Quickscan personenvervoer per spoor 2013 concludeert ACM dat de regionale railvervoerders voorr reisinformatie, stations en tarieven te afhankelijk zijn van de dominante vervoerder NS. “Het zou bijvoorbeeld effectief kunnen zijn om de stations van NS af te splitsen”, stelt ACM. Een aantal problemen zou zijn opgelost als NS stopt met papieren kaartjes en volledig overgaat op de OV-chipkaart. FMN stelt voor om materieel, reisinformatie, stations en ticketsystemen nu alvast los te koppelen van NS.

Afgelopen maandag is ook de ‘Quickscan impactanalyse van het Vierde Spoorwegpakket’ openbaar gemaakt, waarover OV-Magazine al op 10 oktober publiceerde. In dat onderzoek van de bureaus RebelGroup, Goudappel Coffeng en Movares staat dat het Vierde Spoorwegpakket leidt tot meer innovaties, meer kwaliteit, meer reizigers en lagere kosten (140 tot 300 miljoen euro per jaar) op het hoofdrailnet.

“Alles overwegend blijft het kabinet bij een negatief oordeel over de voorstellen over marktopening”, reageerde staatssecretaris Mansveld van Infrastructuur en Milieu in een brief aan de Tweede Kamer. “Nederland wil zelf kunnen blijven kiezen tussen onderhandse gunning of aanbesteding van het hoofdrailnet.” Zij vindt het risico op negatieve effecten voor de kwaliteit, betrouwbaarheid en efficiency van het spoor te groot.