FNV richt de pijlen op Qbuzz

De vakbonden hebben met de vervoerders afgesproken dat contant geld landelijk per 1 januari 2018 van de bus zou moeten verdwijnen. “Dat verhoogt de sociale veiligheid en leidt tot minder overvallen”, aldus Pieter Beuzenberg van FNV Streekvervoer.

Bij Qbuzz gaat dit echter niet gebeuren. De concessie Groningen-Drenthe, die wordt uitgevoerd door Qbuzz, loopt af op 7 december 2019. Beuzenberg beschuldigt de vervoerder er van niet over te stappen op cashloos betalen, omdat de investering in de oudere bussen te hoog zou zijn. “Terwijl ze zelf die afspraken hebben gemaakt! Dat vind ik onbegrijpelijk”.

“We zien echter landelijk dat afschaffen van contant geld per 1 januari 2018 te ambitieus is. Zo ook in Groningen-Drenthe”, aldus Michel van der Mark van Qbuzz. Daarom willen de vervoerder en opdrachtgever OV-bureau Groningen Drenthe eerst contant geld reduceren, onder meer door gebruik van de OV-chipkaart te stimuleren. Ook kan in 28 Q-linkbussen en 2 Airportlinkbussen met de pinpas betaald worden. Volgens Van der Mark gaat het niet om de investering. “De hoeveelheid transacties met contant geld is nog zo’n tien procent van de omzet en een door de klant gewilde betaalmogelijkheid. Dus er blijft gewoon vraag naar”, aldus Van der Mark.

Bovendien is de vervoerder, in tegenstelling tot bij andere concessies, in Groningen-Drenthe niet opbrengstverantwoordelijk. Dat is het OV-bureau. "Dat maakt het extra ingewikkeld", zegt de woordvoerder van Qbuzz.

Interne concurrentie
FNV-bestuurder Beuzenberg geeft ook aan dat het risico bestaat dat vervoerders in de komende concessie HOV Groningen-Drenthe inschrijven onder de cao Besloten Bus, in plaats van de cao OV. Daardoor kunnen buschauffeurs van één vervoerder onder twee cao’s rijden en ontstaat onderlinge concurrentie.

“In de cao OV staat dat tot 25 fte per jaar gereden mag worden vanuit de cao Besloten Busvervoer”, aldus Beuzenberg. “Dat is bedoeld in geval bij uitzonderlijke situaties extra bussen nodig zijn, zoals bij evenementen. Maar wij vrezen dat vervoerders bij de aanbesteding hier al gebruik van gaan maken: zij kunnen een touring-bv of een onderaanneming oprichten. Dat is niet de bedoeling.”

Signalen
Beuzenberg zegt vanuit de ‘bovenste bestuurslaag van Qbuzz’ te hebben begrepen dat het bedrijf hiertoe genoodzaakt is, omdat concurrerende vervoerders het ook doen. Arriva doet dit al. De concessie HOV Groningen-Drenthe, die bestaat uit drie lijnen tussen Groningen, Drachten en Emmeloord, wordt gereden door Arriva Touring. Qbuzz-woordvoerder Van der Mark zegt niets te weten van het feit dat de chauffeurs op de Q-liner onder een cao voor touringcars gaan rijden: “Wij zullen de bond vragen naar meer informatie.”

"Juist Qbuzz zet zich in voor goed werkgeverschap en zal dat ook blijven doen. Er is een intensieve en goede samenwerking met de medezeggenschap waarbij het belang van de werknemers voorop staat", vervolgt Van der Mark. "We zijn erg teleurgesteld in deze uitingen,  die niet op feitelijkheden berusten."

Maatschappelijke verantwoordelijkheid
De constructie is niet in strijd met wet- en regelgeving. Daarom kijkt Beuzenberg hoopvol richting opdrachtgever OV-Bureau Groningen-Drenthe. “Ze moeten hier gewoon niet mee akkoord gaan: twee cao’s die binnen één bedrijf van kracht zijn. We roepen het OV-Bureau op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen.”

Gert Veringa van het OV-Bureau laat weten ten eerste de wet- en regelgeving te controleren. “Er zijn vervolgens instanties, zoals de vakbonden, die ons hier op controleren. Mochten die instanties zien dat er iets niet klopt, dan kunnen ook wij maatregelen nemen. Bij een aanbesteding dienen vervoerders aan te geven dat zij voldoen aan wet- en regelgeving, anders worden ze uitgesloten van de concessie.”

Update:
Willem van der Werf, voorzitter van de ondernemingsraad van QBuzz Groningen-Drenthe, distantieert zich van FNV-bestuurder Beuzenberg, laat hij in een toelichting op zijn reactie onder dit verhaal weten. "Het had meneer Beuzenberg gesierd als hij eerst contact met ons had opgenomen, voordat hij maar wat roept", aldus Van der Werf. "De meeste leden van de OR, onder wie ikzelf, zijn FNV-lid, maar wat Beuzenberg doet, is stemmingmakerij." Hij vindt dat Beuzenberg voor zijn beurt praat als het gaat om een eventuele gescheiden inschrijving. "Die situatie is helemaal nog niet aan de orde", aldus de OR-voorzitter.

Volgens Van der Werf zijn er afspraken gemaakt tussen de OR, QBuzz en het OV-bureau over een traject om cash af te schaffen. "Cashloos is het doel, maar een termijn hebben we niet afgesproken. In het westen hebben ze misschien een acute situatie ten aanzien van agressie, maar dat hebben wij hier niet. Anders hadden we er wel anders in gestaan. Daarbij is het hier ook ingewikkelder, omdat het OV-Bureau opbrengstverantwoordelijk is."

Van der Werf benadrukt tot slot de goede relatie met Qbuzz en het OV-bureau: "We hebben als OR rechtstreeks contact met het OV-Bureau als opdrachtgever. Dat is een unieke situatie."