Friesland wil 168 ZE-bussen in 2025

De provincie Friesland liet eind 2018 een onderzoek uitvoeren door MuConsult naar wat ze moest doen om in 2025 de gehele busvloot, 240 stuks in totaal, in één keer zero emissie te laten rijden. De provincie zou dan ook zelf de laadinfrastructuur in beheer moeten nemen. “Maar dat zou 10 miljoen euro per jaar extra kosten”, zegt Moedt daarover. “En het is de vraag of je dat moet willen, de markt is volop in ontwikkeling. Dus daar zat wel een spanningsveld.”

Momenteel heeft de provincie relatief weinig ervaring met zero emissiebussen, geeft Moedt toe. Alleen op de Waddeneilanden en de stadsdienst Leeuwarden wordt elektrisch gereden, ‘maar dat is laaghangend fruit’, zegt hij, 28 bussen bij elkaar. “Op de Waddeneilanden hebben we dat destijds in eigen beheer gedaan, dat was een politiek idee. We waren de eerste provincie die liet zien dat het kon. Maar we zijn geen vervoerder, kennen de markt niet zo goed. Daarom willen we nu de regie meer aan de vervoerder laten.”

In aanvullend onderzoek door bureau Duinn werden meerdere scenario’s onderzocht. In één daarvan kon de provincie binnen het totale ov-budget van 32,6 miljoen euro de elektrificatie meenemen en kwam de regie bij de vervoerder te liggen. Dat scenario beviel Moedt wel. “Onze rol is om de vervoerders uit te dagen. Wij geven de kaders, de vervoerder mag het zelf invullen. We willen niet sturend zijn en bijvoorbeeld locaties voor de laadinfrastructuur voorschrijven.”

Laadlocaties

Het voorstel van Gedeputeerde Staren werd op 28 november door Provinciale Staten goedgekeurd. In de bestekeisen gaat de provincie wel informatie verstrekken over wat misschien logische locaties zouden zijn voor de laadinfrastructuur. Ook is de provincie alvast in gesprek gegaan met netbeheerder Liander. “Die kabels moeten wel getrokken worden en er zitten dus netverzwaringen aan te komen. Dus dat hebben we aangegeven, want dat kost tijd. Maar Liander kan pas wat doen, als een projectplan wordt ingediend. En meer partijen dienen verzoeken tot netverzwaringen in, dus dan komen we toch onder op de stapel te liggen. Dat was wel een eyeopener.”

Innovatie

Ook liet de provincie Friesland zich informeren door OV-Bureau Groningen Drenthe, dat een model heeft waarbij de provincie opbrengstverantwoordelijk is en dat nadruk legt op de ontwikkeling van waterstof. Voor het model van opbrengstverantwoordelijkheid kiest Friesland niet, hoewel de provincie en het OV-Bureau, samen met de provincie Flevoland en de vervoerder, wel een pilot gaan houden met waterstof op HOV-lijn 315 Emmeloord-Groningen (220 kilometer retour).

Ruime implementatietijd

Door het Programma van Eisen nu alvast bekend te maken, hoopt Moedt dat vervoerders met scherpere biedingen komen. “We willen de bestekeisen medio februari 2020 publiceren. De nieuwe concessie start december 2022. We koersen op gunning begin 2021 en misschien kunnen we het nog wel naar voren trekken. Dan kan de vervoerder ruim op tijd met Liander om tafel en heeft ze voldoende tijd om te implementeren.”

Daar komt nog bij, weet Moedt, dat in 2022 nog drie nieuwe concessies starten: West-Brabant, Zuid-Holland Noord en Rijn-Waal. “Dus willen we zorgen dat de indieningstermijnen voor de vervoerders niet gelijk lopen. Dat biedt iedere concessie meer kans op goede biedingen.”