Gelderland woest over ‘herijking’ spoor

In het kader van een ‘herijking’ is voor de regio Oost op een totaal budget van 167 miljoen euro nog maar twee ton beschikbaar tot 2028. Dat geld is bestemd voor ‘studiekosten’. Een bijdrage aan elektrificatie van regionale spoorlijnen is ook niet meer te vinden in de meerjarencijfers.

Gedeputeerde Conny Bieze: "We hebben anderhalf jaar gepraat. We hebben concrete plannen op tafel gelegd, uitvoerbaar en broodnodig. En nu blijkt er geen cent naar de toekomst van het regionaal spoor te gaan. Het geld dat er is, gaat naar lijnen van NS. De staatssecretaris meet met twee maten. Zo ontstaan A- en B-reizigers."

De herijking houdt verband met het tekort van ProRail op de meerjarenbegroting. Tot 2028 heeft ProRail een gat van 475 miljoen euro voor beheer, onderhoud en vernieuwing van het spoornet. Adviesbureau PWC heeft Mansveld onlangs diverse aanbevelingen gedaan om de kosten te verlagen. Dat kan bijvoorbeeld door het regionaal spoor af te scheiden van het hoofdrailnet, minder zwaar materieel toe te laten op het (regionaal) spoor en door het onderhoud aan het spoor vaker overdag te laten doen.

Mede op verzoek van de staatssecretaris heeft de regio Oost twee plannen ingediend ter verbetering van het regionale spoor: een kwartierdienst op de Valleilijn (Amersfoort–Ede) en verdere verbetering van de spoorlijn Arnhem–Winterswijk. Op de laatste spoorlijn groeide het aantal reizigers zo hard dat de treinen het amper aankonden. Ook kampt de spoorlijn regelmatig met storingen. Tussen Arnhem en Didam wordt het spoor de komende vier jaar deels verdubbeld, maar voor verbetering van het traject Didam–Winterwijk trekt het Rijk nu geen geld uit.

Afgezien van de investeringen in het spoor lopen de regio’s en vervoerders aan tegen tal van lastenverzwaringen. De Brede Doeluitkering voor de exploitatie van het ov is de afgelopen jaren verminderd. De btw op rode diesel (voor de dieseltreinen) is verhoogd. Bovendien wil het Rijk dat de regio’s meer gaan betalen voor beheer, onderhoud en vernieuwing van het spoor.

Overigens heeft Gelderland nu een forse risicoreservering gevonden voor beheer-, onderhoud en vervangingskosten. De provincie gaat er dan ook vanuit dat het Rijk hier voldoende geld voor heeft gereserveerd en de regio daar niets aan hoeft bij te dragen.

Donderdag spreken het ministerie, provincies en vervoerders tijdens de landelijke OV en Spoortafel over de toekomstplannen voor het regionaal spoor. Bieze: "Ik verwacht dat de inbreng van het ministerie geen eindbod is maar een voorstel dat open op tafel ligt."