‘Meer ov-experts nodig in de Tweede Kamer’

Visser werkt inmiddels alweer tweeënhalf jaar bij Rover en was voor die tijd werkzaam bij NS. Daarvoor was hij tien jaar actief als beleidsmedewerker van de ChristenUnie in de Tweede Kamer voor onder meer mobiliteit. “Ik ken het ov-dossier inhoudelijk dus goed. In de Kamer zitten erg veel economen en juristen, maar ov-deskundigen zijn er weinig te vinden. Daar moet verandering in komen.”

Het kandidaat Kamerlid staat elfde op de lijst, terwijl zijn partij in de meest recente peilingen tussen de 5 en 7 zetels haalt. Daarom hoopt Visser met voorkeursstemmen gekozen te worden, zodat hij zijn ov-expertise kan meenemen. “Vrijwel alle partijen hebben dit keer aandacht voor ov, maar wij hebben er veel geld voor gereserveerd: 15 miljard euro voor OV en fiets. Daar kun je veel projecten mee realiseren. Dit kan nog meer worden als  regio’s gaan cofinancieren en we ook zorgen dat er meer bekostiging komt vanuit bijvorrbeld grondexploitaties. Je kunt bij woningbouw geld beter stoppen in OV en fietspaden dan in nog meer dure ruimte innemende parkeerplaatsen midden in de stad.”

Op grote en op kleinere schaal

Hoe de ChristenUnie die 15 miljard gaat besteden? “Een aantal grote projecten zijn nodig om knelpunten op te lossen, zoals het doortrekken van de Noord/Zuidlijn naar Schiphol en Hoofddorp. Dat creëert meer ruimte in de Schipholtunnel voor internationale spoorverbindingen. En de Lelylijn is van groot belang om het kwetsbare spoorsysteem te ontlasten én het Noorden aantrekkelijker te maken als woongebied.”

Maar Visser wil niet al het geld in grote ov-projecten stoppen. “Op veel locaties kan je met kleine ingrepen de trein aantrekkelijker te maken. Bijvoorbeeld door perrons te verlengen of een klein stuk spoor te verdubbelen. Door het enkelsporige stukje Olst-Wijhe moet de Intercity tussen Zwolle en Deventer overal stoppen. Met dubbelsporigheid kan er naast de Intercity een Sprinter komen. Zo kan de Intercity worden versneld en ontstaat ruimte voor het nieuwe station Zwolle-Zuid. Dat gaat zo’n 100 miljoen kosten. Als het Rijk de helft bijdraagt en de provincie de andere helft, geeft dat de regio een enorme impuls.”

Een ander plan is een nieuw perron op station Barneveld Noord richting Apeldoorn. “Wil je momenteel naar Apeldoorn, moet je eerst met de trein naar Amersfoort en daar overstappen op de Intercity, die weer terugrijdt en Barneveld Noord passeert. Dat kost 59 minuten, terwijl het anders 17 minuten kost. Ik snap wel dat reizigers dan de auto kiezen. Voor 5 tot 10 miljoen euro kunnen we een nieuw perron aanleggen. Om een extra stop van de Intercity of een nieuwe RegioSprinter Amersfoort-Apeldoorn in de dienstregeling in te passen is wellicht Ertms nodig op dit traject, laten we daar dan gelijk mee aan de slag gaan!”

Reiziger centraal

Al dit soort maatregelen moeten volgens Visser in dienst staan van de reiziger. “De modal shift moet centraal staan. Nederland is wereldkampioen spoor benutten, maar de rek is er inmiddels wel uit. Treinen staan momenteel op veel plekken in Nederland in de file, alleen is die minder goed zichtbaar dan de file op de snelweg. Treinen rijden langzamer of moeten op elkaar wachten op stations. Dus we moeten nu echt geld investeren in het spoor om een schaalsprong mogelijk te maken.”

En dat geldt trouwens niet alleen voor de trein. “Busprojecten zijn veel sneller te realiseren dan spoorprojecten. Als we nu iets besluiten, kan het er over twee jaar al liggen. In Brabant liggen enorme kansen voor de bus. Veel woonkernen liggen daar niet langs het spoor, zoals Veghel, en veel Brabanders kiezen nog voor de auto. Je hoeft de A50 niet te verbreden, zoals nu het plan is, als de bus hoogfrequent over de vluchtstrook kan rijden. Bus Rapid Transit is een beetje een modeterm, maar ik ben blij met die nieuwe aandacht voor de bus. Een hoogwaardig netwerk zoals in Groningen, kan in Brabant ook.”

Daarom is de ChristenUnie-politicus ook blij dat de Brainportlijn Eindhoven is opgenomen in het Nationaal Groeifonds. Net zoals de Noord/Zuidlijn en de Oude Lijn overigens. Toch is Visser er daarmee niet gerust op dat het allemaal wel goedkomt. “Je kunt wel een programma vol dromen neerzetten, maar uiteindelijk gaat het om de resultaten. Dat politieke partijen nu meer dan ooit aandacht vragen voor ov en daarbij bepaalde grote projecten concreet noemen, geeftgoede hoop.”

Tarifering en ticketing

Wat opvalt in het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie, is dat uitgebreid wordt ingegaan op de betaalbaarheid en het gebruiksgemak van ov. Visser is warm pleitbezorger van single check-in check-out (sicico). “Met het nieuwe ov-betalen gaan we al een eind de juiste richting op met onder meer. de invoering van betalen met je bankpas, maar veel partijen wijzen voor het ongebruiksvriendelijke omchecken nog naar elkaar. Het is vooral een financieel vraagstuk: met zo’n 20 miljoen euro kunnen we hopelijk snel afscheid nemen van het huidige paaltjeswoud.”

Maar ook het tariferingssysteem kan slimmer, vindt Visser. “Als de treinreiziger met een kortingskaart nu voor de spits incheckt en tijdens de spits omcheckt, is hij vaak duurder uit dan met een los e-ticket tegen voltarief. En als je van bus overstapt op trein, betaal je twee keer een opstaptarief. Dat is gek. Rijk en de provincies moeten vervoerders verplichten beter samen te werken. Dat verschilt nog sterk per regio momenteel. Het liefst wil ik in elke regio een abonnement dat geldig is in al het ov.” De aanstaande gunning van de nieuwe concessie Hoofdrailnet is de ideale gelegenheid om NS hierop beter aan te sturen, vindt Visser.

En dat niet alleen: ook de verkrijgbaarheid van tickets moet beter. “Het CROW heeft MaaS-waardige eisen opgesteld die veel decentrale overheden al toepassen, over onder meer de verkrijgbaarheid van tickets. Maar in de onlangs gewijzigde HRN-concessie ben ik dat nog niet tegengekomen. Dat zou echt wel moeten gebeuren. Het ministerie moet hier snel werk van maken. Hoe hoger de beschikbaarheid van tickets, hoe beter het voor de reiziger is en dus ook voor NS.”

Verder wil de ChristenUnie het btw-tarief op ov-tickets verlagen naar 6 procent, in navolging van Duitsland. “Dat maakt de trein interessanter vooral voor de internationale treinreiziger. Als we tegelijkertijd kerosineaccijns en BTW op vliegtickets invoeren en de vliegbelasting tot 1250 km flink verhogen, geven we een enorme impuls aan grensoverschrijdend ov. Uiteindelijk willen we dat alle korte vluchten op afstanden tot 1000 km verdwijnen als er een goed alternatief is over het spoor.”

Meer aandacht voor openbaar vervoer

Tot genoegen van Visser heeft bijna elke politieke partij meer aandacht voor openbaar vervoer in zijn politieke programma dan vier jaar geleden. Hoe kijkt hij terug op de afgelopen vier jaar? “Natuurlijk is het Toekomstbeeld OV er gekomen. Maar de echte keuzes worden doorgeschoven naar een nieuw kabinet. Dat is jammer. Ik hoop dat een nieuwe regering er snel gas op geeft en er in het regeerakkoord vooral meer geld komt: dan heeft de nieuwe staatssecretaris ook meer bewegingsruimte.”