Met Eurostar mee naar hartje Londen

Want wanneer men met de toekomst van de trein als volwaardig alternatief voor het vliegtuig schermt, staat de hogesnelheidslijn Amsterdam – Londen steevast hoog in de lijstjes. Maar hoe beleven de reizigers dat zelf?

Geen betere dag om naar Londen te reizen dan 31 januari, de dag van de Brexit. Een symbolische dag en misschien een historische. Zoals een ouder echtpaar mij op de terugreis vertelt: “Iedereen weet nog waar hij of zij 30 jaar geleden was toen de Muur viel. We zijn benieuwd hoe dat met Brexit zal gaan. Het leefde in Londen véél minder dan destijds in Berlijn.”

Bekijk ook de beeldreportage: Van stadshart naar stadshart met Eurostar

Eerst de heenreis: om 7.49 uur vertrekt de trein vanuit Amsterdam. Een prima tijdstip voor de zakenreiziger, maar kennelijk wat vroeg voor de jonge Spaanse toerist schuin voor mij die net zijn tanden heeft gepoetst. Terwijl hij zijn schoenen en sokken uitdoet, zoekt de vrouw met laptop naast hem snel een zitplaats elders op.

Gelukkig is er ruimte genoeg: er passen 900 reizigers in de Eurostar e320 van het type Siemens Velaro, het zestiendelige elektrische treinstel van 400 meter lang. Die lengte heeft het nodig vanwege de strenge veiligheidseisen in de Kanaaltunnel. De e320 kan topsnelheden halen van 320 km/uur, maar op de huidige infrastructuur is dat niet haalbaar.

Verschillende soorten reizigers

Mike Cooper, directeur van Eurostar

Eurostar bedient zowel zakenreizigers als toeristen, vertelt Eurostar-CEO Mike Cooper later. “Sinds de lancering van de routes Amsterdam-Brussel-Londen en Londen-Amsterdam op 4 april 2018 hebben al meer dan een half miljoen passagiers de reis gemaakt.” Voor de prijzen hoeft de toerist het ook niet te laten – een enkele reis kost, mits op tijd geboekt, niet meer dan 40 euro. Dat geldt voor de Standard-tickets. Reizigers kunnen ook Standard Premier en Business Premier boeken – waarbij extra luxes zoals een maaltijd zijn inbegrepen. Alle reizigers kunnen in het restaurant aan boord extra eten en drinken kopen.

Ben: “Ik stapte in het centrum van Brussel uit. Dat is ideaal”

Na een tussenstop in Rotterdam stappen we om 9.38 uur uit in Brussel voor de douaneformaliteiten. Pas om 10.52 uur rijdt de trein verder richting Lille, dus we kunnen rustig in de wachtrij aansluiten voor de paspoortcheck. Zo ook Ben, een trotse Schot, in kilt. Hij heeft net met het Royal Scottish National Orchestra voor de Europese Commissie de ‘Goodbye Ceremonie’ van het Verenigd Koninkrijk verzorgd. Ben is de enige persoon die dit weekend vol lof over de Brexit zal praten. “Als de EU zelf een lidstaat zou zijn, mocht ze geeneens lid zijn van de EU omdat de ‘regering’ niet democratisch is gekozen.”

Sneller dan het vliegtuig

En wat hij van de Eurostar-verbinding vindt? “Ik ben gisteravond aangekomen vanuit Londen en stapte in het centrum van Brussel uit. Dat is ideaal”, zegt hij. Dat blijkt ook de bevinding van Didier uit Brussel. Terwijl we door het Franse platteland rijden vertelt hij dat dit de tweede keer is dat hij de reis naar Londen per trein maakt. Hij reist samen met een vriend, de verderop in de trein zit, ze zijn onderweg naar de Bafta-awards in Londen. Eurostar werkt met een gratis (en verplichte) zitplaatsreservering en wijst de reiziger automatisch een plek toe. Deze kan de reiziger vanuit de app zelf nog wijzigen, maar dat hadden Didier en zijn vriend blijkbaar niet gedaan.

Didier: “Ik kom aan in hartje Londen, drie metrohaltes van mijn hotel. Dat is veel aangenamer reizen dan vliegen”

“Vliegend moet ik eerst naar luchthaven Zaventem, waar ik twee uur van tevoren aanwezig moet zijn. Dan kom ik aan op Heathrow en moet ik met de taxi naar het hotel”, legt de Belg uit. “Nu stap ik 30 minuten van tevoren in op Brussel-Zuid en kom aan in hartje Londen op St. Pancras. Drie metrohaltes verder zit mijn hotel. Dat is veel aangenamer reizen. En ik zit ook nog eens beter dan in een vliegtuigstoeltje.”

We zijn inmiddels bijna bij Calais aangekomen. Het wifi-signaal valt zo nu en dan weg. Maar dat is niet zo gek, vertelt zakenman Ken terwijl hij driftig op zijn iPad tikt. Hij is telecommunicatiespecialist en maakt de reis Brussel-Londen twee keer per maand. “In die plattelandsstreken is het telefoonnetwerk niet optimaal, dus is het niet zo gek dat de wifi niet altijd werkt. Dat is wel vervelend, maar je houdt er rekening mee.” Hij is positief over het comfort. “Er zijn stopcontacten en schone toiletten en ik zit straks meteen in het centrum, dat is voor de zaken prima.”

Wifi en stopcontacten

Terwijl we door de 50 kilometer lange Kanaaltunnel rijden, pleegt Ken een telefoontje. Hier werkt het wifisignaal verrassend goed. Voorman Cooper van Eurostar legt uit dat de afgelopen maanden flink in de kwaliteit van de wifi-service is geïnvesteerd. Knelpunt is nog wel het aantal reizigers dat er gebruik van maakt. Dat zal blijken tijdens de terugreis op maandag 3 februari: in de stampvolle trein zal de wifi tussen Londen en Brussel nauwelijks werken.

Elke zitplaats in de trein is uitgerust met een stopcontact. In Standard bevindt deze zich onder de stoel, in Standard Premier en Business Premier onder de armleuning. In die twee laatste reisklassen is eveneens een usb-poort aanwezig bij elke zitplaats. Prullenbakken, ook geen overbodige luxe, zijn in minder groten getale aanwezig: afhankelijk van het treintype zijn deze te vinden in of aan het uiteinde van het rijtuig.

Jan en Ginie: “We willen graag rekening houden met duurzaamheid”

Duurzaamheid

Aangekomen op St. Pancras gaat de reizigersstroom soepeltjes richting uitgang. Jan en Ginie uit ’s-Hertogenbosch lopen er nog fris bij. Ze hebben de reis voor het eerst per trein afgelegd. “Duurzaamheid begint meer en meer een rol te spelen en daar willen we graag rekening mee houden. We konden voor ongeveer 130 euro vliegen, maar dat bedrag betaalden we ook voor de trein. En dit is ook nog eens ongeveer even snel. Dus dan is de keuze snel gemaakt.”

Duurzaamheid is ook een van de aspecten waarop Eurostar zich wil onderscheiden, vertelt Cooper. “Een reis tussen Londen en Amsterdam stoot 80 procent minder koolstofdioxide per passagier uit dan een vergelijkbare vliegreis. Dit is de meest duurzame keuze voor Europese reizen over korte afstanden.”

Voor andere bestemmingen ligt het nog wat lastiger, illustreren Jan en Ginie: “Komende zomer willen we graag naar Warschau en we hebben gezocht naar treintickets. Maar zo’n reis duurt gewoon 12 uur! Dat is wel wat al te gortig.” Duurzaamheid mag belangrijk zijn, gemak dient de mens toch ook.

Sneller en vaker

Maandagochtend is het een stuk drukker bij de Eurostar, tijdens de terugreis zit de trein helemaal vol. Ik kom medewerkers van een tandartsenpraktijk uit Texel tegen. Ze hebben een teamuitje gehad in Londen. “We dachten: ‘We gaan tijdens het Brexit-weekend, dat is vast leuk’. We stonden om 12 uur ’s nachts af te tellen op een plein, maar bij een gemiddelde voetbalwedstrijd komen nog meer mensen kijken.”

Oorspronkelijk zou de trein vanaf 30 april 2020 vanuit Amsterdam tweemaal daags direct naar Londen rijden (de Coronacrisis gooide roet in het eten, red). Een verplichte tussenstop in Brussel is dan niet meer nodig. Deze frequentie moet worden opgehoogd naar een derde en vierde dienst per dag, afhankelijk van de beschikbaarheid van de Koninklijke marechaussee voor de grensbewaking. Volgens ministers Van Nieuwenhuizen en Broekers-Knol kan dit in september zover zijn.

Tot grote tevredenheid van Cooper. “Sinds de lancering van onze directe dienst van Londen naar Amsterdam hebben we onvermoeibaar samengewerkt met de Belgische, Engelse, Franse en Nederlandse regeringen om de rechtstreekse dienst van Nederland naar het Verenigd Koninkrijk te verwezenlijken. We zijn erg blij dat de rechtstreekse service beschikbaar komt. En wat betreft de Brexit: volgens de terugtrekkingsovereenkomst tussen de EU en het VK zullen de treinen van Eurostar na de Brexit volgens de gebruikelijke dienstregeling rijden. We hadden al uitgebreide voorbereidingen getroffen voor de oorspronkelijke Brexit-deadline van eind maart 2019, dus we zijn goed voorbereid. We voorzien geen wijzigingen in onze service.”

Reistijdwinst?

De douanehuisjes aan de kop van het Amsterdamse spoor staan er nog leeg bij op 31 januari. Vanaf 30 april zou dat oorspronkelijk anders zijn, wanneer de paspoortcontrole in Amsterdam moest gaan plaatsvinden en niet langer in Brussel. Dat levert een reistijdwinst van een uur op, zei minister Cora van Nieuwenhuizen eerder hierover. De reistijd is dan niet meer 5 uur en 8 minuten meer, maar 4 uur en 9 minuten.

Hoewel de reiziger wel 30 minuten van tevoren in Amsterdam aanwezig dient te zijn – dat maakt de reistijdwinst voor de reiziger dus minder groot. “Maar de reistijdwinst is alsnog aanzienlijk”, reageert Mike Cooper. “Ook is het voor de reizigers veel comfortabeler en makkelijker om in Amsterdam te kunnen instappen en vervolgens te kunnen blijven zitten tot in Londen. Ze hoeven niet opnieuw hun bagage mee te nemen, door de controle te gaan en te wachten in Brussel-Zuid, maar stappen nu in Amsterdam in en stappen 4 uur en 9 minuten later uit in het hart van Londen.”

Dit artikel is eerder verschenen in OV-Magazine 1/2020. Wilt u OV-Magazine voortaan in print of digitaal ontvangen? Neem contact op of neem een abonnement.