‘Regionaal spoor te zwaar belast’

Het Interprovinciaal Overleg (IPO) wil snel overleg met staatssecretaris Wilma Mansveld over de 50 miljoen euro extra vergoeding voor gebruik van het spoor die Mansveld stapsgewijs wil invoeren in 2015 en 2016. De 50 miljoen wordt verdeeld over drie partijen: NS (op het hoofdrailnet), de regionale vervoerders en de goederenvervoerders. Aan de bezuinigingsmaatregel, die al was ingeboekt door het vorige kabinet, valt volgens Mansveld niet te ontkomen.

De provincies stellen dat de maatregel de regionale vervoerders onevenredig hard treft. Ze zijn al gedupeerd door een minimale indexering van de Brede Doeluitkering, door de afschaffing van het accijnsvoordeel op Rode Diesel en door de stijging van de beheer- en instandhoudingskosten bij nieuwe spoorprojecten. Daar bovenop komt nu de stijging van de gebruiksvergoeding tot 20 procent. Die levert bijvoorbeeld de provincie Overijssel een extra kostenpost op van jaarlijks 1,6 miljoen euro.

Doordat op de regionale lijnen minder treinen rijden die ook minder passagiers trekken, stijgen de kosten per reizigerskilometer op het regionaal spoor harder dan op het hoofdrailnet. Het IPO wil daarom dat een groter deel van de kostenstijging ten laste komt van NS. “Gelet op de investeringen in het hoofdrailnet en de veel grotere gebruikswaarde van de infrastructuur, lijkt ons dat goed verdedigbaar”, schrijft directeur Gerard Beukema van het IPO aan staatssecretaris Mansveld. “Bovendien wordt de verhoging over veel meer reizigerskilometers verspreid, zodat de verhoging van het kilometertarief per reis veel lager uitpakt dan op de regionale lijnen.”

Beukema waarschuwt dat de extra gebruikskosten voor ProRail zullen leiden tot duurdere treinkaartjes en uiteindelijk tot minder reizigers op de regionale lijnen. “Het regionaal vervoer dreigt hiermee in een negatieve spiraal terecht te komen die door de decentralisatie van de regionale spoorlijnen juist was doorbroken.”

Om de kosten ‘eerlijker’ te verdelen denkt het IPO aan een nieuwe verdeelsleutel die rekening houdt met het gewicht van het materieel. Vanaf 2000 hebben de regionale vervoerders in opdracht van de provincies lichtgewicht treinstellen aangeschaft die de infrastructuur minder belasten. Daar wordt bij de kostenverdeling nu geen rekening mee gehouden.