Reisadvies kan beter met open data

donderdag 23 augustus 2018

timer 3 min

Als de geanonimiseerde gebruikersdata van de OV-chipkaart openbaar worden, kunnen gestrande reizigers met een slimme reisplanner naar alternatieven zoeken. Dat schrijft Jonathan Seib, bestuurslid van OpenGeo, naar aanleiding van de storing in het computersysteem van ProRail waardoor het treinverkeer in de regio Amsterdam woensdagavond plat lag.

Een gek in de tunnel, seinstoring #1 en seinstoring #2. Woensdag 23 augustus was een bewogen avond voor de NS en ProRail. Twitter explodeerde met klagende reizigers en de NOS opende een liveblog. Fouten worden gemaakt, het spoor is vol en ook de vervoerders balen van de situatie. ProRail luidde onlangs ook de noodklok over de drukte op het spoor.

Iedereen heeft begrip voor de situatie. Wel is er ruimte voor verbetering: de impact van de vertraging kan alleen goed worden geëvalueerd als vervoerders en Trans Link Systems (TLS) geanonimiseerde gebruikersdata publiceren. Ook kunnen vervoerders beter communiceren met reizigers, en met elkaar, via hun reisplannerapps. Tot slot moeten ook MaaS-platforms toegang krijgen tot geanonimiseerde gebruikersdata om het ov te kunnen ontlasten.

Maak geanonimiseerde gebruikersdata openbaar
Er gaat waarschijnlijk een uitgebreide evaluatie komen naar de impact van deze storingen. Ten grondslag aan deze evaluatie ligt de geanonimiseerde gebruikersdata van OV-chipkaarten en gekochte kaartjes.

Vorig jaar werd al toegezegd dat deze data openbaar gemaakt zouden worden, maar tot dusver zijn er nog geen data gedeeld. OpenGeo heeft in januari hierover al aan de bel getrokken in OV-Magazine en in een reactie op het Conceptadvies regulering OV-betaalmarkt van de Autoriteit Consument en Markt (ACM).

De discussie moet breder worden gevoerd dan slechts het evalueren van storingen. Een goed functionerend ov-systeem is van essentieel belang. Beleidsmakers moeten toegang hebben tot geanonimiseerde gebruikersdata van vervoerders om toekomstige mobiliteitsplannen op te stellen.

Zonder geanonimiseerde gebruikersdata kunnen aanbieders van Mobility as a Service hun platformen niet slim inrichten. De trein is de backbone van ons ov, maar de first and last mile zijn het pijnpunt dat nog overbrugd moet worden. MaaS-platformen kunnen het ov ontlasten wanneer zij hun diensten slim kunnen inrichten en dat kan niet zonder geanonimiseerde gebruikersdata. En voor wat hoort wat: MaaS-platformen moeten dan ook hun gebruikersdata delen met de vervoerders.

Communicatie naar reizigers
Gedurende de avond riep NS reizigers op om hun reis naar Amsterdam uit te stellen en alternatief vervoer te vinden. Dit alternatief vervoer kwam af en toe duidelijk terug in de NS-app: in plaats van wachten op een station, gaf de NS Reisplanner (waar deels technologie van de 9292-app achter zit) reizigers de suggestie om een bus of tram naar huis te nemen. Het algoritme bedacht alleen niet dat allé vormen van alternatief openbaar vervoer tjokvol zouden zitten. Dat is een gemiste kans: met slimmere reisplanners kunnen reizigersstromen in dit soort crisissituaties veel beter worden gemanaged.

Dit is niet iets wat wij alléén NS of 9292 kunnen aanrekenen. Geanonimiseerde gebruikersdata over het openbaar vervoer worden door niemand publiek gemaakt. En geanonimiseerde gebruikersdata over de geplande reizen in de verschillende ov-apps worden al helemaal niet publiek gemaakt, of zelfs onderling tussen de reisplannerapps gedeeld. Daar zitten kansen: alleen door nog slimmer met elkaar samen te werken, en door nog meer geanonimiseerde data met elkaar te delen, kunnen we de mobiliteitsuitdagingen van de toekomst oplossen.

De politiek is nu aan zet: vervoerders en TLS moeten zo nodig verplicht worden om (meer) geanonimiseerde gebruikersdata te delen. Dat proces moet gestandaardiseerd worden en de ontsluiting moet kosteloos gebeuren. Op 20 september 2018 is er een Algemeen Overleg in de Tweede Kamer over het Openbaar Vervoer. Dan moeten er piketpalen worden geslagen. OpenGeo zet zich in om dat voor elkaar te krijgen.

Dan moet ieder reiziger ook de mogelijkheid krijgen aan te geven dat zijn/haar gegevens niet gebruikt mogen worden (ongeacht of dit wel/niet geanonimiseerd is).
Dit is precies waar veel mensen bij de introductie van de OV-chipkaart al bang voor waren.

Ingediend door De Leeuw op vr, 24/08/2018 - 10:25

Data over uitgevoerde reizen zijn in dit soort gevallen maar beperkt bruikbaar: het betreft meestal zeer uitzonderlijke situaties, waardoor historie spaarzaam is. Data over geplande reizen zegt niet veel: hoewel ik geen cijfers heb neem ik aan dat het gros van de reizen niet gepland wordt. Spitsreizen, om een voorbeeld te noemen. Bovendien geven de reisplanneraps reisadviezen. Er is geen enkele garantie dat een reis ook daadwerkelijk gemaakt wordt. Als ik een reisadvies opvraag evalueer ik meestal meerdere reizen. Die ga ik echt niet allemaal uitvoeren. Pas als reserveringen gemaakt gaan worden onstaan betrouwbare data. Maar wat zeggen reserveringsdata als er trammelant is?
Deze kanttekeningen staan los van het feit dat ik het er volledig mee eens ben dat geanonimiseerde reisdata verkregen via de OV-chipkaart, met hun beperkingen, een belangrijke bron voor het verbeteren van reisadviezen kan zijn. Zoals drukteindicatie, inderdaad.

Ingediend door Meinte Wildschut op vr, 24/08/2018 - 13:39