Stationschefs kunnen zelfsturend alternatief zijn bij computerstoringen   

maandag 16 mei 2022
Den Haag CS

Rolf van Lieshout onderzocht wat er gebeurt als mens en materieel decentraal worden aangestuurd op basis van lokale beslisregels door een stationschef

Bij massale treinuitval als gevolg van computerstoringen tijdelijk overstappen op spoorboekloos rijden tussen stations onder ‘handmatige’ aansturing door stationschefs. Dat zou best mogelijk kunnen zijn, zo blijkt uit het promotieonderzoek van Rolf van Lieshout aan de Erasmus School of Economics. Een ‘zelfsturend spoorsysteem’ noemt hij het waarop kan worden teruggevallen wanneer centrale aansturing uitvalt, terwijl personeel en materieel beschikbaar zijn.  

Redactie

Van Lieshout: “Ik heb onderzocht wat er gebeurt als mens en materieel decentraal worden aangestuurd op basis van lokale beslisregels. Deze beslisregels zijn eenvoudig toe te passen door een hiertoe opgeleide ‘stationschef’ en hangen dus niet af van technologie.” Enige technische voorwaarde is wel dat de seinen werken en bediend kunnen worden. Deze manier van besturen is radicaal anders dan de huidige manier van werken van NS en ProRail, erkent Van Lieshout,  en zal dan ook niet van vandaag op morgen worden ingevoerd. Ook zijn er nog meer en ook grootschaliger simulatiestudies nodig, aldus de promovendus. “Ik heb voor mijn onderzoek alleen relatief kleine delen van het Nederlandse netwerk in mijn experimenten meegenomen.”

Centrale planningssystemen

Toch kan zijn onderzoek van nut zijn, verwacht Van Lieshout, om bij centrale informatie- en communicatiecalamiteiten, waarbij wel mens en materieel beschikbaar zijn, reizigers veilig van station naar station te laten reizen. Storingen in de centrale planningssystemen met massale treinuitval als gevolg komen sporadisch voor, maar bijvoorbeeld nog op 3 april, met grote impact voor reizigers.  

Zelfsturend spoorsysteem

Van Lieshouts onderzoek richtte zich in feite op een alternatief ‘zelfsturend spoorsysteem’ waarbij treinen en personeel kunnen worden ingezet onafhankelijk van de centrale bijsturing. Zonder dienstregeling worden materieel en personeel op de eindstations toegewezen aan ritten op basis van lokaal beschikbare informatie. Hierbij is geen communicatie tussen verschillende stations of met de centrale bijsturing. “De stationschef weet welke treinen en welke machinisten er beschikbaar zijn en bepaalt dan waar een trein heen moet, hoe laat deze vertrekt en welke machinist de trein rijdt”, zo legt de onderzoeker uit. “Zij maken de afweging op basis van simpele protocollen en compleet onafhankelijk van moderne technologie.”

Microscopisch model

In zijn onderzoek begon Van Lieshout met een simpel model van een zelfsturend treinnetwerk, dat hij steeds verder uitbouwde uit als bleek dat er geen opstoppingen ontstonden. Op een deel van het spoornetwerk liet hij uiteindelijk een microscopisch model op los. Zo’n model is complex, want er zitten alle sturende elementen in zoals seinen en wissels en ook eigenschappen van de trein zoals de remweg. “In onze experimenten observeerden we dat het treinverkeer steeds altijd redelijk op gang bleef en ontstonden er bijvoorbeeld geen grote opstoppingen.” Wel ondervinden reizigers in deze toepassing nog hinder omdat ze hun reizen niet kunnen plannen en het aantal treinen per uur ook lager dan normaal zal zijn, stelt Van Lieshout tot slot.

Rolf van Lieshout promoveerde op 13 Mei 2022 op zijn proefschrift ‘Integration, Decentralization and Self-Organization: Towards Better Public Transport’. Zie ook:  https://www.erim.eur.nl/people/rolf-van-lieshout/

De gedachte achter deze studie komt doordacht over. Natuurlijk lijkt dat vreemd als men kijkt naar de situatie in de Randstad. Als men echter landsdelen neemt en die op zich bekijkt dan is er veel mogelijk. Als de NS het treinverkeer geheel stillegt zoals onlangs, dan zit heel Zeeland vast, terwijl de lijn tot Roosendaal eenvoudig te organiseren valt. Ook nog slechts 1 vervoerder. Limburg moet ook goed kunnen evenals de noordelijke provincies. Zo opbouwend komt men een heel eind.

Reactie toevoegen

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Krachtige stationsconcepten voor betere reizigerservaringen

28 mrt om 14:54 uur

Hoe ziet het treinstation van de toekomst eruit in een wereld vol diverse reismogelijkheden en ook vol…

Lees verder »
descriptionArtikel

Nieuwe look voor Valleilijn

28 mrt om 13:52 uur

De Valleilijn - de treinverbinding tussen Amersfoort en Ede-Wageningen - krijgt een flinke make-over. Eind 2023…

Lees verder »
descriptionArtikel

NS presenteert nieuwe dubbeldekker

5 mrt om 14:46 uur

NS presenteert de nieuwe dubbeldekker die besteld is bij leverancier CAF met een model op ware grootte. Dat een…

Lees verder »
descriptionArtikel

Eurostar stopt met 'zomertrein' naar Marseille

25 feb om 15:54 uur

Eurostar stopt met de trein tussen Amsterdam, Brussel en Zuid-Frankrijk, de Eurostar Sun, voorheen 'Zon-Thalys…

Lees verder »
descriptionArtikel

Einde aan 'omchecken' in zicht

14 feb om 10:06 uur

Het verplichte omchecken bij een overstap tussen verschillende vervoerders lijkt binnenkort tot het verleden te…

Lees verder »
descriptionArtikel

NS-dienstregeling 2026: eerdere en latere treinen, meer treinen richting Zeeland

11 feb om 10:55 uur

NS heeft een adviesaanvraag gedaan bij het Locov voor de dienstregeling 2026. Hoofdpunten: Zeeland en Noord-…

Lees verder »
descriptionArtikel

Geen alcoholovertredingen vastgesteld bij railmedewerkers in 2024

21 jan om 09:46 uur

In 2024 hielden railinspecteurs van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) samen met de Politie…

Lees verder »
logo OV-Magazine
descriptionArtikel

De Nedersaksenlijn, een ontbrekende schakel in het spoorwegnet

13 jan om 09:13 uur

Het Nederlandse spoorwegnet is sinds jaar en dag primair gericht op de Randstad. Van…

Lees verder »