Bus rapid transit slaat nieuwe weg in

Naast lightrail wordt ook Bus rapid transit (brt) steeds meer geïntegreerd in modellen om de toekomst van het openbaar vervoer in ons land vorm te geven. Tot grote tevredenheid van Frank van Setten. Hij schrijft dat een landelijke kerngroep BRT, waar hij zelf onderdeel van is, haast wil maken met de uitrol van het snelle bussysteem.

Met name voor nieuwbouw, maar ook om bestaande lijnen aantrekkelijker te maken voor reizigers, is het noodzakelijk dat we nieuwe wegen in slaan. Waarbij ‘nieuwe wegen’ wel heel kenmerkend is voor het succes van brt. 

Een kerngroep BRT, bestaande uit het ministerie van IenW, Rijkswaterstaat, DOVA, de G5-gemeenten, provincie Noord-Brabant en Federatie Mobiliteitsbedrijven Nederland (FMN), werkt hard aan de introductie van brt in Nederland.  

Leren van ervaringen 

Zo bestuderen en inventariseren adviesbureaus Berenschot en Arcadis de potentie van brt en buitenlandse ervaringen uit Frankrijk, Groot-Brittannië en Noord- en Zuid-Amerika. Ook wordt geleerd van binnenlandse projecten die al veel brt-kenmerken hebben. Denk aan de snelle bussen in Groningen, Almere, de Zuidtangent en Eindhoven. Ook productformules als Q-liner, R-Net en Bravodirect bieden veel ervaringen, die leerzaam zijn in het project.  

Primair komt wel naar voren dat succesvol brt uitrollen alleen mogelijk is met een goede infrastructuur. Nu zijn files en verkeersremmende maatregelen (zoals drempels, 30 km-zones en te krappe boogstralen voor bussen) belangrijke redenen dat de snelheid te laag en de reis oncomfortabel is. Dat maakt dat reizen per bus onaantrekkelijk.  

Financiële voordelen 

Met het oog op financiën is het brt-concept aantrekkelijk, omdat alleen knelpunten in de infrastructuur aangepakt hoeven worden en niet meteen de volle lengte van de lijn. Daarbij geldt wel dat verstedelijking invloed heeft op de noodzaak van inframaatregelen. Dat geldt bijvoorbeeld voor hubs langs snelwegen, waar automobilisten kunnen overstappen op BRT-verbindingen naar de stad.  

Het is dan ook een goede zaak dat Rijkswaterstaat onderdeel uitmaakt van het kernteam en het opdrachtgeversoverleg, waarbij de bovengenoemde partners zijn betrokken. Zij geven advies en aanwijzingen aan de kerngroep. 

Manifest verschenen 

In oktober 2022 is het Manifest Bus Rapid Transit verschenen. In dit manifest heeft de kerngroep zijn bevindingen beschreven om betrokkenen te informeren over hoe brt Brt moet als volwaardig onderdeel in regionale studies worden meegenomen, als onderdeel van een integraal pakket aan mobiliteitsoplossingen. Daarom maakt het kernteam nu een werkplan BRT, waarbij ook een brede werkgroep betrokken is vanuit decentrale overheden en vervoerders. Uiteindelijk moet dit leiden tot een actieagenda, waarbij we kritische inbreng waarderen. 

Werkplan schrijven 

Algemeen bestaat de mening dat mobiliteit onder druk staat. Voor een goede implementatie van brt is een goede missie nodig en is het belangrijk signalen uit de praktijk van voor – en tegenstanders te ontvangen en af te wegen. Op basis daarvan kunnen we tot reële plannen komen voor overheden en vervoerders.  

Daarbij hoort ook een goed inzicht in kosten van de benodigde infra en exploitatiekosten. Interessant daarbij is dat wanneer de gemiddelde snelheid toeneemt ten opzichte van bestaande lijnen, de kosten dalen. 

Het ministerie van IenW stelt 2 miljoen euro beschikbaar om regionale pilots te realiseren. Het gaat om Groningen, Meierij/Eindhoven in Noord-Brabant en de verbindingen Haarlem- Utrecht en Haarlem- Amsterdam via Amstelveen. Daarnaast zijn er meerdere initiatieven zoals Breda – Gorinchem – Utrecht, binnen MRA, Almere, Utrecht en Zeeland. Daarmee worden brt-vormen op de lange afstand, regionaal en stedelijk beproefd. 

Dit artikel is eerder gepubliceerd in OV-Magazine 1/2023. Wilt u OV-Magazine voortaan op papier of digitaal ontvangen? Neem dan een abonnement.