‘Middelgrote steden onderbelicht’

maandag 27 februari 2017

timer 3 min

In het Toekomstbeeld OV blijven middelgrote steden onderbelicht. Stations als Hilversum en Ede-Wageningen zullen hun frequente Intercity’s verliezen, waarschuwt Hendrik Jan Bergveld van Arcadis.

Volgens de schrijvers van het Toekomstbeeld OV ‘Overstappen naar 2040 – flexibel en slim OV’ speelt de auto in en rond de middelgrote steden een belangrijke rol in de mobiliteit. Maar ik vind dat ze hier uit de bocht vliegen. Ov is voor forenzen juist een alternatief voor de auto. Zeker als je in het achterhoofd houdt dat de filedruk enorm toeneemt. Alleen al vorig jaar was dat 13 procent ten opzichte van 2015 en dat wordt alleen maar meer.

Kerngebieden
Het Toekomstbeeld OV gaat voorbij aan het feit dat de middelgrote steden groeien in belang en daarom óók moeten beschikken over goede en snelle ov-verbindingen richting de economische kerngebieden. En dus focust het Toekomstbeeld OV te veel op alleen deze kerngebieden.

Voor wie is het wonen in een grote stad straks nog betaalbaar? Nederland is een land van de lage en middeninkomens. Door de duurder wordende grote steden wordt het vinden van een betaalbare woning steeds moeilijker. De middelgrote stad, waar een groei wordt voorspeld van 8 à 10 procent, is het aantrekkelijke alternatief.

Snellere verbindingen
Om de concurrentiekracht van de Nederlandse economie te versterken, is het doel van het Toekomstbeeld OV snellere verbindingen tussen de belangrijkste kerngebieden te bieden, en tussen deze kerngebieden en het buitenland. Er wonen en werken veel mensen in deze kerngebieden en de reisbehoefte is daardoor groot.

De ambitie voor 2040 is dat reizigers binnen een uur van deur tot deur tussen de vier grote steden kunnen reizen. Ook voor kerngebieden buiten de Randstad, zoals de regio Arnhem-Nijmegen of Brainport Eindhoven, moet de bereikbaarheid toenemen. Tegelijkertijd zeggen de makers van het Toekomstbeeld OV dat de snelle diensten dan niet altijd meer de tussengelegen stations aandoen.

Stations overslaan
Een station van een middelgrote stad als Ede wordt in de toekomst dus overgeslagen om de snelle verbinding Utrecht–Arnhem/Nijmegen (zonder tussengelegen stops) te realiseren. Dat betekent dat Ede-Wageningen er een langzamer product voor terugkrijgt; denk aan een sneltrein die Ede-Wageningen, Veenendaal de Klomp en Driebergen-Zeist bedient. Gaat een snelle dienst tussen Brainport Eindhoven en Utrecht/Amsterdam straks ook de middelgrote stad ‘s-Hertogenbosch overslaan?

In de middelgrote steden zijn wél ruime en betaalbare woningen te vinden. Steden als Hilversum, ’s-Hertogenbosch en Ede zijn nu per Intercity uitstekend verbonden met de economische kerngebieden. De trein is voor bewoners een belangrijk en duurzaam vervoermiddel. Steeds meer woningzoekers kijken buiten de grote steden. Huizen in middelgrote steden langs belangrijke snelwegen richting de Randstad mét Intercitystation worden ook snel duurder.

Onaantrekkelijker
De economische kerngebieden zijn belangrijk, maar de middelgrote steden mogen niet onderbelicht raken. Het is dus én kiezen voor een snellere verbinding tussen de economische kerngebieden, maar ook voor een snelle ov-verbinding tussen de middelgrote steden en economische kerngebieden. Want mensen uit de middelgrote steden zijn niet geholpen met een langzamer en daarmee onaantrekkelijker product. Bovendien wil je niet dat de reizigers uit de middelgrote steden overstappen op de auto. Dat kan het wegennet niet aan. We zijn dus allemaal gebaat bij een ov-systeem dat ook de middelgrote steden goed en snel verbindt. Hun belang neemt alleen maar toe.

Hendrik Jan Bergveld is senior consultant beleidsadvisering mobiliteit bij Arcadis

De bevolking van Den Bosch is 151.752. Die van Arnhem 154.497. Een miniem verschil. Interessant dat Den Bosch dan als middelgrote, en Arnhem als grote stad gerekend wordt.

Ingediend door Jan op ma, 27/02/2017 - 13:13

Zeker! Goed OV moet niet ophouden bij de middelgrote steden. En ook niet waar de rails eindigen.

Ingediend door Dick van der Goot op ma, 27/02/2017 - 13:14

Dit is des te meer een reden waarom het twee-treinensysteem (IC en sprinter) niet werkt en NS weer terug zou moeten gaan naar een drie-treinen-systeem (IC, Sneltrein en stoptrein).
Dan kan je zowel snelle doorgaande IC's hebben en blijven de middelgrote steden middels Sneltreinen (die op dezelfde stations stoppen als de huidige IC's) prima en frequent bereikbaar.

Ingediend door Leeuw op ma, 27/02/2017 - 13:47

Rare conclusie. Waarom zou een stad als Ede overgeslagen worden? Ten eerste is er een tweetreinensysteem en kan Ede dus niet met een sneltrein bediend worden. Ten tweede staat er in Programma Hoogfrequent Spoor juist dat de hoeveel intercity's dat op Ede stopt toeneemt. Ten derde zie ik in het document waarover het gaat überhaupt geen stations voorkomen. Waarop is dit gebaseerd?

Ingediend door Vincent op ma, 27/02/2017 - 17:01

Vincent, is het niet een reactie op Toekomstbeeld OV 'Overstappen naar 2040: flexibel en slim OV' ? In de bijlage op bladzijde 4 zie ik op de corridor Utrecht - Arnhem/Nijmegen geen Ede staan. Artikel gaat m.i. niet over Ede of 's-Hertogenbosch maar is een opinie over het onderbelicht zijn van de (grote) steden/stedelijke agglomeraties die geen onderdeel uitmaken van de economisch kern gebieden in het Toekomstbeeld. Interessante visie en leuke reacties.

Ingediend door RobertJanRoos op ma, 27/02/2017 - 22:02

Het verschil tussen een intercity en een sneltrein zal voor Ede-Wageningen niet groot zijn. Nu stopt de intercity in Veenendaal de Klomp, of in Driebergen Zeist, en is daardoor vrij traag geworden. Als deze op beide stations zal stoppen, zal het een reistijdverlenging van slechts 3 minuten inhouden. Als NS daarbij de trein wat sneller laat rijden (dan nu het geval is) dan maakt de extra stop ook niks meer uit. De IC Nijmegen-Utrecht is al vrij vol (mede door de vele instappers in Ede Wageningen). Daarom kun je beter een echte snelle IC Nijmegen Utrecht hebben die onderweg alleen maar in Arnhem stopt, (dan kun je de reistijd met ene beetje goed inplannen tot 45-47 minuten terugbrengen, nu sjokt deze met een slakkengangetje in 57 minuten tussen Keizer- en Domstad). Maak voor Ede-Wageningen een sneltrein die we t/m 2007 gekend hebben: eentje die in Elst, Ede Wageningen, Veenendaal de Klomp en Driebergen Zeist stopt. Speciaal voor die in de wat minder grotere plaatsen moet zijn, terwijl wie louter tussen de grotere steden moet zijn geen last meer hebben van een trein die bij elk melk-kannetje gaat stoppen.

Ingediend door David Nijenhuis op wo, 01/03/2017 - 03:34