Het Nederlandse ov-systeem richt zich op het zo efficiënt mogelijk verplaatsen van mensen. Hierin is relatief weinig aandacht voor de diversiteit van groepen mensen en de voor hun belangrijke dagelijkse bestemmingen. De gevolgen van de COVID-19-periode en de huidige personeelstekorten maken deze tekortkoming duidelijker nu frequenties worden verlaagd en diensten worden geschrapt in de dagranden, opdat de beschikbare middelen zo efficiënt mogelijk worden ingezet. Hierdoor worden mensen die afwijken van het standaard 9-tot-5-patroon of die zich niet kunnen schikken in het beleid, niet altijd goed bediend door het ov. Dit staat in contrast met de huidige discussie over de ware functie van het openbaar vervoer in de zoektocht naar bescherming van de bestaanszekerheid. Als we de kloof tussen het huidige ov-beleid en de rol die het ov kan pakken in het vervullen van onze essentiële levensbehoeften willen dichten, moeten we de mensen die de negatieve effecten van slechte bereikbaarheid ervaren, betrekken bij het bedenken en implementeren van oplossingen.
Kennis van betrokkenen cruciaal bij aanpak vervoersarmoede
![](/sites/default/files/styles/max_500/public/2024-06/shutterstock_2107265819.jpg?itok=_1f6h8sa)
In de mobiliteitswereld zijn we dol op meetbare dingen. Doorgaans ‘harde’ doelstellingen als emissiereductie en rittenbesparing zijn goed inzichtelijk te maken. Mar voor de ‘zachte’ inclusiviteitsdoelstelling als “iedereen moet de transitie naar duurzame mobiliteit kunnen meemaken” is dat een stuk lastiger. En voor de diverse kwantificeerbare definities voor armoede inclusief vervoersarmoede geldt hetzelfde. Armoede is ook een gevoel en een persoonlijke ervaring die niet volledig in cijfers is vast te leggen. Uiteraard kunnen harde uitkomsten wat zeggen over huishoudinkomens en ov-bereikbaarheid. Maar het CBS heeft bijvoorbeeld geen inzicht in het aantal behulpzame buren dat nét die laatste redding is tegen sociaal isolement.
Geen snelle, algemene maatregel
Onze samenleving is enorm divers en dat maakt dat mensen verschillend reageren op beleidsmaatregelen. Zo weten we ook dat individuele verschillen zoals opleidingsniveau, inkomen, gezondheid en mobiliteit in sterke mate bepalen hoe succesvol iemand zich aanpast aan nieuwe maatschappelijke omstandigheden. We moeten zodoende niet denken dat we met een snelle algemene maatregel vervoersarmoede het hoofd kunnen bieden. Het oplossen van vervoersarmoede vergt maatwerk. Maak voor specifieke groepen en omgevingen duidelijk waar de bereikbaarheidsproblemen toe leiden en hoe deze aangepakt kunnen worden. Veel mensen weten zelf goed wat hen zou helpen, en het is belangrijk om hun input mee te nemen in het vinden van passende oplossingen.
Aanvalsplan
Vervoersarmoede vraagt per groep een apart aanvalsplan. Een aanvalsplan dat niet altijd technisch van aard hoeft te zijn of waar niet direct wielen aan te pas hoeven te komen. Zo kan vervoersarmoede ook ontstaan zijn door een gebrek aan informatie of sociale ondersteuning. Het mobiliteitsdomein hoeft vervoersarmoede niet alleen aan te pakken; samenwerking met het sociale domein, dat zich ook inzet voor armoedebestrijding, kan synergieën creëren en de leefkwaliteit en bereikbaarheid verbeteren voor degenen die extra toegang tot vervoer nodig hebben.
Meer artikelen met dit thema
Nachttrein Groningen - Schiphol 20 januari van start
9 jan 2023Feestvierders uit bijvoorbeeld Zwolle, Assen of Almere die in Amsterdam of Groningen willen stappen en…
Eerste nachttrein arriveerde dit weekend vanaf Maastricht op Schiphol
20 dec 2022De eerste nachttreinverbinding in open toegang is van start gegaan. De Arriva nachttrein arriveerde vanaf…
Noord-Nederland presenteert ov-Ontwikkelagenda 2040
13 dec 2022Noord-Nederland heeft haar plannen voor een betere ov-bereikbaarheid gebundeld in de zogenoemde Ontwikkelagenda…
Grote investeringen in bereikbaarheid Zuid-Holland
15 nov 2022Het Rijk, de Metropoolregio Rotterdam/Den Haag, Provincie Zuid-Holland en de gemeentes Den Haag en Rotterdam…
Blog: Vier handvatten voor Kamerdebat NS-concessie
22 aug 2022In 2024 loopt de concessie van NS voor het hoofdrailnet af. Het vorige kabinet heeft besloten om NS onderhands…
RET neemt tweede serie zero emissiebussen in gebruik
17 mei 2022In Schiedam, Maassluis en Rotterdam rijden nu ook zero emissiebussen op lijnen die eerder nog werden bediend…
Daimler ziet toekomst in zero emissie
15 feb 2022Overheden gaan de komende jaren investeren in gedegen en kwalitatieve zero emissiebussen, verwacht Joost van…
NS wil IC Brussel 40 minuten versnellen
14 feb 2022NS onderzoekt onder het reizigerspanel van de vervoerder het animo om de Intercity Brussel met veertig minuten…