Een kijkje in de keuken bij … VDL Bus & Coach

Maas maakte acht jaar geleden zijn debuut bij VDL Bus & Coach als commercieel projectmanager. “Daar begeleidde ik aanbestedingen in onder meer Duitsland, Frankrijk en de Benelux. Dat was een goede leerschool om te leren over verschillende landen, ov-producten, tenders en om verschillende stakeholders binnen en buiten de organisatie te bedienen.”

Vervolgens schoof hij zes jaar geleden door binnen de organisatie naar ov-Sales Manager voor Nederland. Het leuke aan zijn werk is dat het behoorlijk veelzijdig is, zegt hij. “Het belangrijkste is om de tenderkalender goed bij te houden. De ene dag zit ik op kantoor, de andere dag ga ik op klantbezoek en weer een andere keer ga ik bij onderaannemers langs. Klanten komen ook langs in onze fabriek. Geen dag is dus hetzelfde.”

Beyond the bus

Op het moment dat Maas in zijn huidige functie startte, werden net de eerste 43 zero emissiebussen in Eindhoven uitgerold. “VDL was de eerste in Nederland met een grootschalige zero emissie implementatie, dus ik kwam midden in de transitieslag van diesel naar elektrisch terecht. Alles was nieuw: de voertuigtechniek, het inregelen van dienstregelingen, omlopen kregen meer aandacht. Inmiddels leveren we niet alleen meer voertuigen, maar een geheel systeem inclusief laadinfrastructuur en energiemanagementsystemen.”

“VDL is het transitiepad destijds succesvol ingeslagen en heeft een voortrekkerstol gepakt, maar is zich altijd blijven doorontwikkelen. De voertuigen van destijds waren geëlektrificeerde diesels. Inmiddels zijn het volledig nieuw ontworpen bussen. Al onze nieuw verkochte bussen rijden tegenwoordig volledig zero emissie. De laatste generatie bussen heeft ook al geen dieselkachel meer.”

“Er is in Nederland vrijwel geen buslijn meer die niet elektrisch kan rijden. Nieuwe aanbestedingen die momenteel lopen, zoals Brabant-West en Friesland, gaan in december 2024 van start en daarna komt Utrecht op de markt. Ik verwacht dat het aandeel zero emissie daar erg groot gaat zijn.”

Koplopersrol behouden

“De gehele markt is inmiddels al behoorlijk ver met elektrificatie en er komen steeds meer marktpartijen bij. Voor de innovatierol is dat een goede ontwikkeling, maar iedere marktpartij hanteert wel zijn eigen transitiepad. Veel partijen richten zich ook op auto’s en trucks. VDL doet alleen bussen en touringcars, dus dat maakt het ook tot een andere business.”

“De carbon footprint gaat de komende jaren steeds verder naar beneden, we gaan uiteindelijk naar 0 procent uitstoot in 2050. Daarom gaan we bij VDL producten en materialen hergebruiken, en levenscyclusanalyses en maatschappelijk verantwoord ondernemen worden steeds belangrijker. Met de opening van de nieuwe energie neutrale fabriek in Roeselare zet VDL daarin een forse stap. We werken samen met Unicef, om te onderzoeken waar materialen vandaan komen. Verantwoord inkopen is van groot belang.”

Persoonlijke drijfveren

Maas vindt het ontzettend leuk om al deze ontwikkelingen mee te maken. “Voordat ik bij VDL kwam werkte ik in de trailerbranche. De automotivesector heeft me altijd geboeid en de bus is een behoorlijk complex product: alles is maatwerk. Wat mij drijft, is om een technisch ingewikkeld product naar een mooi eindproduct te vertalen.”

Dat de ouderwetse ‘dieselgeur’ in de garage heeft plaatsgemaakt voor ‘elektriciteit’ is weliswaar een grote verandering, maar maakt het werk niet meteen anders voor hem. “Het eindproduct blijft nog steeds een bus. Vroeger ging het over restwarmte hergebruiken, nu over het energiemanagement. In die zin is er niet zo veel veranderd.”

Ov-wereld verandert – of toch niet?

De coronaperiode had een impact op ‘alles en iedereen’, zegt Maas. “Dat was uitzonderlijk, een perfect storm. Nu de wereld weer herstelt, werkt iedereen weer meer op kantoor. Alleen hybride werken is denk ik een permanente verandering, maar dat heeft natuurlijk wel invloed op het reizigersgedrag. Bij klanten zien we dat sommige buslijnen herstellen, terwijl andere lijnen verdwijnen.”

Het ov-aanbod lijkt te slinken. Alhoewel: “In de concessie Zuid-Holland Noord heeft de winnende vervoerder onlangs het aantal dienstregelingsuren [DRU’s, red.] uitgebreid tot het niveau vanvóór corona. Dus dan blijven de bussen ook gewoon rijden.

Nieuwe uitdagingen

“Er doemen wel nieuwe uitdagingen op. Zo is congestie op het energienetwerk een probleem waarop we moeten inspelen. Met zusterbedrijven binnen de VDL Groep onderzoeken en bieden we daarom oplossingen voor energieopslag. Het gaat dus letterlijk beyond the bus. De eerste generatie batterijen uit de voertuigen die ingezet worden in Eindhoven zijn binnen het project “Anubis” in het energienetwerk van RWE gebruikt ten behoeve van netstabiliteit. En samen met Toyota ontwikkelen we waterstoftrucks. Die techniek is eventueel te gebruiken voor bussen, net zoals ontwikkelingen rond autonoom vervoer.”

“De grote diversiteit van bedrijven binnen de VDL Groep maakt ons wel onderscheidend. Wij zijn niet afhankelijk van andere producenten of leveranciers. VDL wil de koploperspositie binnen de energietransitie in het Nederlandse ov graag behouden. Daarom is het tijd voor een next step. De bussen moeten meer en betere interactie vertonen tussen laadinfrastructuur en andere platforms. De volgende stap is om gehele energiemanagementsystemen te gaan leveren.”