RET-woordvoerder Harbers leidt Mobiliteitsalliantie

RET-woordvoerder Rolf Harbers heeft sinds eind 2022 een duobaan: als directeur van de Mobiliteitsalliantie, een coalitie van zo’n vijfentwintig partijen uit de sector, wil hij een goede mobiliteitslobby voeren. “Mijn stippen aan de horizon zijn de verkiezingen van 2025 en de formatieperiode daarna.”

Harbers was binnen de Mobiliteitsalliantie al verantwoordelijk voor de public affairs, toen Jeroen Fukken (NS) nog directeur was. Maar die vond het afgelopen december tijd om te stoppen. “Toen vroeg hij mij en ben ik gaan solliciteren. Gelukkig was er draagvlak binnen de coalitie.”

Wat Harbers betreft is het een vervolgstap die goed bij hem past. “Ik werk al vijftien jaar in lobby- en communicatiefuncties en vind het leuk om verschillende belangen bij elkaar te brengen, doelen neer te zetten en strategie en inhoud samen met anderen te bepalen. Maar ik vind aansturing ook mooi: mensen coachen en zoeken waar je elkaar kunt versterken. En ik wil een maatschappelijke bijdrage leveren. Dat komt in deze functie allemaal terug.”

Gescheiden petten

Harbers is inmiddels al zo’n 4,5 jaar bij de Rotterdamse RET verantwoordelijk voor de woordvoering en Public Affairs. Een dergelijke ov-functie valt prima te combineren met deze bredere mobiliteitsfunctie, stelt hij. “Bij de Mobiliteitsalliantie begeleid ik vooral het proces, ik gooi niet constant meningen in de groep. En als ik mijn RET-pet op zet, dan geef ik dat van tevoren aan. Door transparant te zijn, is voor iedereen duidelijk vanuit welke rol je spreekt.”

Daarnaast is het werk voor de Mobiliteitsalliantie onbetaald: mensen worden door hun werkgever een aantal uren per week ‘uitgeleend’. “Natuurlijk kan het lastig zijn als ik in een overleg zit voor de Alliantie en de nood ineens aan de man is bij de RET. Uiteindelijk betaalt de RET mij. Maar het werk voor de Alliantie is gelukkig vaak flexibeler en kan eventueel ook een keer ’s avonds. Met Maurice (Unck, directeur van de Rotterdamse vervoerder) heb ik prima afspraken kunnen maken. En gelukkig heb ik ook nog collega-woordvoerders bij de RET.”

Modaliteiten, verenigt u

De Mobiliteitsalliantie werd in 2017 opgericht, omdat de mobiliteitssector redelijk gefragmenteerd opereerde en er nog geen overkoepelende lobbyclub was. De silo’s auto, fiets en ov werkten weinig samen, herinnert Harbers zich. “Terwijl de mobiliteitsgroei enorm was, kreeg de mobiliteitssector steevast weinig geld in coalitieakkoorden.”

Door vanuit het gemeenschappelijke belang te denken, kwam de sector in 2019 met een Deltaplan Mobiliteit 2030 en presenteerde deze aan de Rijksoverheid. In het regeerakkoord Rutte IV werd uiteindelijk 7,5 miljard euro uitgetrokken voor een betere ontsluiting voor nieuwbouwwoningen en 1,25 miljard voor beheer en onderhoud. 

Daarnaast werden miljarden uit het Nationaal Groeifonds overgeheveld naar het Mobiliteitsfonds, zodat een aantal grote projecten doorgang kon vinden. “Het Rijk is daarnaast bezig met een aanpak voor mobiliteitshubs, Mobility as a Service en heeft aandacht voor spreiding en verkeersveiligheid. Ik wil niet zeggen dat dat door ons komt, maar we hebben het wel mede geagendeerd”, zegt hij trots over dit succes.

Nieuwe tijden, nieuwe uitdagingen

Inmiddels ziet de mobiliteitswereld er heel anders uit dan in 2017: door de coronapandemie zijn vervoersstromen anders gaan lopen. Daarmee zijn de doelen voor 2030 niet veranderd, maar de route ernaartoe wel. “Daarom gaan we het Deltaplan herijken”, zegt Harbers. 

“Mobiliteit is duurder geworden, dus betaalbaarheid is wel een thema. En we kampen met schaarste aan personeel, financiële middelen, elektriciteitscapaciteit en ’ruimte’ om stikstof en CO2 uit te stoten. We moeten reizigersgroei accommoderen, terwijl niet alles meer kan zoals het altijd ging: we kunnen niet meer onbeperkt groeien. Dat wordt een spannende zoektocht binnen zo’n alliantie, want er spelen meerdere belangen. We gaan onder andere de rol van fiscaliteit verkennen. De capaciteit binnen en buiten steden is ook een punt.”

Daarin pleit hij voor een gebiedsgerichte aanpak. “We moeten elkaar geen vliegen afvangen. In sommige gebieden blijft de auto nodig, maar in met name grote steden is de auto niet efficiënt. Maar ook niet alles kan en moet ov zijn. Ook niet in grote steden, waar stadsdistributie gewoon door moet kunnen blijven gaan en ook niet iedereen zonder auto kan of wil. Het gaat om de juiste mix, waarbij verschillende vervoermiddelen elkaar versterken de verdeling anders is per gebiedstype.”

Agenda tot 2025

Deze opstartmaanden maakt Harbers een rondje langs alle aangesloten organisaties - maar ook langs partijen buiten de alliantie, zoals gemeenten, provincies en de Rijksoverheid. “Het grootste cadeau dat je de politiek kunt geven, is draagvlak. Dat kunnen wij met een stevige coalitie van mobiliteitsorganisaties bieden. Ook lopen komt steeds meer in beeld: Wandelnet is sinds kort ook lid. Dus daar ben ik blij mee, want lopen is onmisbaar in de mobiliteitsmix.”

De stip aan de horizon is wat hem betreft 2025. ”Dan zijn de landelijke verkiezingen, in de formatieperiode moet het gebeuren. Fase 1 zal dus bestaan uit de herijking, fase 2 is een nieuw programma neerzetten en een goed verhaal richting politiek en polder vertellen.” Dus wellicht gaat Rolf Harbers binnenkort wel met naamgenoot minister Mark Harbers in conclaaf over de benodigde mobiliteitsmiljarden.

En na 2025? De nieuwbakken directeur was in het verleden immers al politiek actief (als PR-manager namens de PvdA voor het Europees Parlement). Ambieert hij het om zijn naamgenoot op te volgen? “Nee hoor, dat niet. Uiteindelijk vind ik het werkveld van de mobiliteit toch wel veel leuker!”