Ook NS benadeelde Veolia in Limburg

Tijdens de aanbesteding van de concessie Limburg heeft NS concurrentiegevoelige informatie van Veolia over het gebruik van diensten en het tijdelijk gebruik van treinen doorgespeeld aan dochteronderneming Abellio. Met die informatie kon Abellio een oneerlijke voorsprong krijgen op de andere deelnemers aan de aanbesteding, stelt ACM in een vandaag gepubliceerd besluit.

Door Veolia te benadelen heeft NS de Spoorwegwet overtreden. ACM nam dit besluit, naar aanleiding van een klacht van Veolia, al op 6 maart. NS vroeg toen de rechter om de publicatie te verbieden, maar verzet zich nu niet langer tegen publicatie.

Om een concurrerende inschrijving te kunnen doen, had Veolia diensten nodig van NS. Volgens ACM werkte NS onvoldoende mee aan verzoeken van Veolia om diensten als kaartautomaten, servicebalies en pauzelocaties voor personeel te mogen gebruiken. De Spoorwegwet verplicht NS voor het gebruik van deze diensten een redelijk aanbod aan concurrenten te doen. NS deed de aanbiedingen soms te laat of soms helemaal niet.

Andere delen van het aanbod van NS waren zo vrijblijvend dat Veolia ze niet kon gebruiken voor de aanbesteding. Bovendien gaf NS concurrentiegevoelige informatie van Veolia over het gebruik van diensten en het tijdelijk gebruik van treinen aan Abellio.

“Concurrenten van NS zijn afhankelijk van toegang tot voorzieningen die NS van oudsher heeft op de stations. Volgens de Spoorwegwet moet eerlijke concurrentie in het spoorvervoer mogelijk zijn. NS heeft haar concurrent Veolia in aanloop naar de aanbesteding van het openbaar vervoer in Limburg bewust op achterstand gezet. Daar kon de eigen dochteronderneming Abellio van profiteren”, aldus Henk Don, bestuurslid van ACM. “Het gedrag van NS heeft het concurrentieproces gefrustreerd. Dat gaat ten koste van de reiziger en de belastingbetaler die recht hebben op de hoogste kwaliteit tegen de beste prijs.”

In dit besluit laat ACM zich niet uit over machtsmisbruik of mogelijke andere overtredingen van NS. Het onderzoek daarnaar is nog niet afgerond. ACM beslist later over het opleggen van eventuele boetes. Marktpartijen kunnen tegen dit besluit beroep aantekenen bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven. NS-topman Timo Huges heeft aan minister Dijsselbloem (Staatsdeelnemingen) laten weten daar geen gebruik van te maken. Het beroep tegen de beslissing is ingetrokken.

NS gaat de directie uitbreiden met een lid dat belast is met governance, risk en compliance, schrijft Huges aan Dijsselbloem. ACM mag voortaan vooraf toezicht houden op aanbestedingen waarbij NS diensten en voorzieningen, zoals kaartautomaten beschikbaar stelt. Verder verleent NS volledige medewerking aan het vervolgonderzoek van ACM. Vorige week heeft ACM een bedrijfsbezoek afgelegd waarbij NS alle verzochte documenten en e-mails heeft verstrekt.

Veolia-directeur
Abellio, die de aanbesteding won, werd eerder door het eigen moederbedrijf NS aan de schandpaal genageld omdat het tijdens de aanbestedingsprocedure vertrouwelijke bedrijfsinformatie van Veolia had gebruikt. Oud Veolia-concessiedirecteur in Limburg René de Beer had die gegevens stiekem doorgespeeld aan Qbuzz, het dochterbedrijf van NS dat de aanbesteding voorbereidde namens Abellio. De Beer was als tegenprestatie een baan bij Qbuzz in het vooruitzicht gesteld.

De provincie Limburg maakte de winst van Abellio gisteren ongedaan door nummer 2 in de aanbesteding, Arriva, als winnaar aan te wijzen.

Vertrouwen opgezegd
FNV Spoor heeft intussen het vertrouwen in NS-topman Timo Huges opgezegd. De bond meent dat Huges de reputatie van de NS niet meer kan redden, nu de provincie Limburg heeft besloten om het openbaar vervoer aan Arriva te gunnen. De ondernemingsraad van NS verwijt de directie een goede aanbesteding met een waarde van twee miljard euro te hebben verknoeid. "De reiziger en het personeel worden daarvoor gestraft." Volgens een NS-woordvoerder is alleen teleurstelling uitgesproken door de OR. "Gesprekken zijn nog gaande."

Rover is juist blij dat Arriva de concessie Limburg heeft gekregen. "Arriva heeft bewezen regionaal spoorvervoer en busvervoer goed te kunnen verzorgen", zegt voorzitter Arriën Kruyt. Hij vindt het onbegrijpelijk dat de FNV om het verlies van de Limburgse concessie het vertrouwen in de NS-directie opzegt. "Timo Huges doet veel om NS voor reizigers aantrekkelijk te maken. De FNV dient dat te steunen", aldus Kruyt.