Regeerakkoord: NS mag ook meebieden

Minister Dijsselbloem dwong NS nog om het regionale ov-bedrijf Qbuzz van de hand te doen na de malversaties tijdens de aanbesteding van de Limburgse ov-concessie. NS-topman Rogier van Boxtel beloofde vorig jaar tot 2019 niet op regionale treinconcessies te bieden. Na 2019 mag het weer, stellen de vier coalitiepartijen in het regeerakkoord (pdf).

Sprinterdiensten aanbesteed
Regionale vervoerders krijgen dus weer concurrentie van NS. Anderzijds krijgen ze de kans om op Sprinterdiensten van NS op het hoofdrailnet te bieden. Enkele diensten worden aan regionale ov-concessies toegevoegd. Het gaat om één of meer van de volgende spoorlijnen: Apeldoorn–Enschede, Zwolle–Groningen/Leeuwarden en Dordrecht–Breda, in combinatie met de Merwede-Lingelijn. Ook NS mag dus gaan inschrijven op deze regionale concessies.

Twee miljard in drie jaar
Voor de infrastructuur stelt het kabinet eenmalig 2 miljard euro beschikbaar voor de komende drie jaar. Daarna structureel 100 miljoen euro per jaar. Dat is een stuk minder dan de Mobiliteitsalliantie van 23 organisaties had gevraagd: elk jaar 1 miljard euro extra. Toch toont de alliantie zich tevreden. Teleurgesteld is ze wel in de verhoging van het lage btw-tarief van 6 naar 9 procent, waardoor ov en de fiets minder aantrekkelijk worden.

100 miljoen voor de fiets
Voor de fiets trekt het kabinet eenmalig 100 miljoen uit voor fietsenstallingen bij stations en snelfietsroutes. Dat is te weinig, vindt de Fietsersbond, om een schaalsprong van de fiets te realiseren. Alleen al voor de stationsstallingen is tot 2030 zo’n 70 miljoen euro per jaar nodig, aldus de Fietsersbond.

3 kV-bovenleidingspanning
In de regio Utrecht wil het kabinet een betere ov-verbinding voor De Uithof als alternatief voor Utrecht Centraal. Ook de ontsluiting van Schiphol per auto, trein en/of metro kan op steun rekenen. Het extra geld voor het ov gaat vooral naar de stedelijke regio’s, de tijdige aanleg van het beveiligingssysteem Ertms en naar de voorfinanciering van 3kV-bovenleidingspanning.

Hamont–Weert
In aansluiting op de Belgische investering in de spoorlijn Antwerpen–Hamont belooft het kabinet dat het aansluitende traject Hamont–Weert met steun van de regio wordt gereactiveerd voor personentreinen. Bovendien wil de regering de spoorverbinding van Eindhoven naar Duitsland verbeteren, zonder daarover concreet te worden.

Mobiliteitsfonds
Het Infrastructuurfonds wordt omgevormd tot een Mobiliteitsfonds. Niet langer staat de modaliteit centraal – ofwel de vervoerwijze zoals auto, trein of bus – maar de mobiliteit. Tot 2030 wordt het infrageld nog als vanouds verdeeld tussen wegen, spoorwegen en water. Daarna komt er een apart budget voor beheer en onderhoud, een budget voor het beter benutten van bestaande infrastructuur, voor het stimuleren van intelligente systemen zoals de zelfrijdende auto, voor Mobillity as a Service, en een budget voor de aanleg van nieuwe infrastructuur om knelpunten op te lossen.

100 miljoen voor infra te weinig
De ov-bedrijven, verenigd in brancheorganisatie OV-NL, vinden het structurele investeringsbedrag van 100 miljoen na de komende drie jaar te laag. OV-NL voorzitter Pedro Peters: “Het steekt schril af tegen de investeringen die elders in Europa worden gedaan. De komende tien jaar komen er alleen al in de Randstad 700.000 mensen bij en tot 2050 ongeveer 1 miljoen woningen.”

Concurrentiepositie
Verder is de ov-sector tegen de verhoging van de btw van 6 naar 9 procent. Peters: “De verwachting is dat door de prijsverhoging elke dag (tien)duizenden reizigers minder gebruik zullen maken van het openbaar vervoer. Dit heeft effect op de bereikbaarheid, CO2-uitstoot, files en leefbaarheid van de steden. En het raakt vooral mensen die afhankelijk zijn van het ov. Het zal de concurrentiepositie van het ov verslechteren.”

MaaS-concepten
Positief vindt OV-NL dat het kabinet mobiliteit integraal benadert. Peters: “Het overleg over de uitbreidingen van light rail, andere vervoerconcepten en het voornemen om wet- en regelgeving aan te passen om vraaggestuurd vervoer te realiseren zijn zeer welkom. OV-NL bepleit al langer ontschotting tussen vormen van doelgroepenvervoer en openbaar vervoer. Wij maken MaaS-concepten graag tot een succes.”