Rechter wijst naar EU voor HRN-uitspraak

In juni dit jaar informeerde staatssecretaris Stientje van Veldhoven van IenW de Tweede Kamer dat zij over wilde gaan tot een nieuwe onderhandse gunning van het hoofdrailnet aan NS na 2024. Dat stuitte op weerstand van de Federatie Mobiliteitsbedrijven Nederland (FMN), het samenwerkingsverband van de regionale vervoerders Arriva, Transdev, Qbuzz, Keolis en EBS. Het samenwerkingsverband besloot in september naar de rechter te stappen en de beslissing aan te vechten.

Europese regelgeving

Volgens de regionale vervoerders is de onderhandse gunning in strijd met Europese regelgeving. In de PSO-verordering uit het Vierde Spoorwegpakket staat namelijk dat aanbesteden de norm moet worden. In diezelfde verordening staat echter ook dat onderhandse gunning tot 24 december 2023 mogelijk is, zolang de nationale wetgeving (in dit geval de Wet Personenvervoer 2000) dat niet verbiedt. Het ministerie van IenW interpreteert het zo dat zij uiterlijk december 2023 een beslissing moet nemen en dat dus ook nu al mag.

Uit de Europese regels wordt echter niet duidelijk hoe lang van tevoren een concessie mag worden gegund, stelt de voorzieningenrechter. Ze acht het standpunt van de FMN dat de gekozen juridisch route voor onderhandse gunning van het HRN in deze vorm niet toegestaan echter ‘niet onaannemelijk’.

Te complex

De rechter noemt de zaak echter te complex om in een kort geding te behandelen en verwijst naar het Hof van Justitie van de Europese Unie om de regels verder te verduidelijken. Als die beslist dat de onderhandse gunning niet rechtmatig is, moet de staatssecretaris haar voornemen wijzigen.

De FMN laat in een reactie weten: “Op basis van het vonnis zullen wij de Staat vragen om de vereiste verduidelijking bij Europa te gaan halen. FMN gaat er dan ook vanuit dat de Staat hier direct opvolging aan geeft.” Naast FMN hebben ook buitenlandse vervoerders en de Europese alliantie van commerciële railbedrijven AllRail zich gevoegd in deze zaak.