Kabinet vóór spitsheffing en verdere liberalisering spoor

vrijdag 11 augustus 2023

Het kabinet wil vanaf 2025 meerdere spoorvervoerders laten meebieden op internationale trajecten op het hoofdrailnet. Dat heeft het afgesproken met NS, dat door een onderhandse gunning wel als enige vervoerder op binnenlandse HRN-lijnen blijft rijden. Daarnaast ziet NS mogelijk een langgekoesterde wens in vervulling gaan: een spitsheffing.

De Volkskrant schrijft dat dat de uitkomst is van onderhandelingen tussen het kabinet en NS over de nieuwe hoofdrailnetconcessie, die ingaat per december 2025. In augustus wil staatssecretaris Heijnen een brief aan de Tweede Kamer sturen over de onderhandelingen, waarna daarover in september wordt gedebateerd.

Deze twee voornemens mogen geen grote verrassing heten, aangezien Heijnen de afgelopen maanden al een verkenning opende of er animo was onder ov-bedrijven om internationale spoorlijnen te gaan rijden. Prompt meldden FlixTrain, Qbuzz en Arriva zich voor trajecten richting Duitsland en Frankrijk. Of deze vervoerders ook daadwerkelijk worden toegelaten, is nu nog niet bekend. Daar gaat spoorbeheerder ProRail over. Wel is bekend dat NS de enige vervoerder blijft op het traject richting Brussel, vanwege de verwevenheid met binnenlandse trajecten

Tariefdifferentiatie

Aan de andere kant wil het kabinet NS wel de mogelijkheid geven om een spitsheffing toe te passen. Onder voormalig topman Roger van Boxtel was dit al een wens van NS. Ook dit is geen grote verrassing: afgelopen april schreef Heijnen nog aan de Tweede Kamer dat ‘de nieuwe vervoerder mag differentiëren met tarieven naar tijd en plaats’. In juli stelde NS-topman Wouter Koolmees ook nog dit een goed idee te vinden, om op die manier reizigers beter over de dag te spreiden.

Tariefdifferentiatie blijft een thema dat de gemoederen bezighoudt. Prijsprikkels kunnen goed werken om het gedrag van reizigers te beïnvloeden, vertelde transporteconoom Erik Verhoef al eens aan OV-Magazine. Aan de andere kant kunnen sommige reizigers, die wel afhankelijk zijn van treinen in spitstijden, die toenemende kosten maar moeilijk betalen. Nico van Paridon, strateeg mobiliteit en innovatie bij Vervoerregio Amsterdam, stelde onlangs dat er ook andere mogelijkheden zijn: zo zijn er meerdere fiscale regelingen denkbaar, maar ook een ‘thuiswerkvergoeding’ behoort tot de opties volgens hem.