Busplatform

Maar die liefde voor bus wordt niet zondermeer door iedereen gedeeld. Ik snap dat niet iedereen zo’n gekkie kan zijn als ik (vraag maar aan mijn kinderen), maar wat meer enthousiasme zou heel welkom zijn. Voor spoorse oplossingen genoeg fans. Zoals die collega die naar het buitenland reist om een bepaalde trein te fotograferen, een ander die zich interesseert in de naamborden op stations en een derde die zich juist verdiept in de geschiedenis van de lijnvoering van de Amsterdamse tram. Wie doet dat voor bus?  

Voor het versneld mogelijk maken en realiseren van busprojecten, helpt het als wij met z’n allen de bus op het platform zetten dat-ie verdient. Dat heeft de bus nodig. Heeft u al eens gehoord over de zogeheten ‘railbonus’? Dat is het woord waarmee je netjes omschrijft dat een tram populairder is dan een bus. In OV-Magazine 1/2020 bevestigde Alessio Gaspardo, afstudeerder aan de TU Delft, met zijn onderzoek de ‘railbonus’: “dat reizigers (nog steeds) een voorkeur hebben om te reizen met de tram, ook als de bus dezelfde reiskenmerken heeft, zoals snelheid en betrouwbaarheid.” Dat vind ik zo oneerlijk, zelfs met dezelfde reiskenmerken! Arme bus.

'Voor spoorse oplossingen genoeg fans, maar wie is dat van de bus? De bus verdient een hoger platform'

Je kunt je afvragen hoe zinvol het dan is om aan snellere busverbindingen te werken, als snelheid geen goede voorspeller is voor reisgenot. Tot de komst van de trein was de paardenkoets met 14 kilometer per uur het snelste voertuig. Toch vond men in die tijd de trekschuit comfortabeler: twee keer zo traag, maar zonder gehobbel in drie uur van Delft naar Leiden: Heerrrrrlijk! Toen er in 1839 voor het eerst in Nederland een trein ging rijden, was ook die niet populair. Het hielp niet dat er begin dat jaar in Gent nog een stoomketel ontploft was, maar ook: is het eigenlijk wel goed voor je om met maar liefst 38 kilometer per uur van Amsterdam naar Haarlem te racen? Wie wil dat echt?  

Nog ongrijpbaarder is het wanneer ‘beleving’ bepalend is voor de waardering van een bus. Vanwege verwachte reizigersgroei is er op de busroute tussen Amsterdam en Zaanstad een groter voertuig nodig. Een klassieke keuze tussen een tram of bus (BRT). In gesprek met stakeholders blijkt dat ‘bussen die er uitzien als een tram’ sowieso meer draagvlak hebben. Maar, aldus een van de aanwezigen: ‘de tram klingelt zo prettig en past beter bij de stad’. En weet je wat pas gek is: of je dit nu een legitiem argument vindt of niet, iedereen herkent het wel. Niemand heeft het over het gezellige pufje van de bus als hij (nota bene!) voor je knielt bij de halte. Nogmaals: arme bus. 

In toenemende mate vraag ik me af of de ‘railbonus’ een Europees (Westers) construct is. Iets dat alleen bestaat op plekken waar men de kans heeft gehad het spoorsysteem te vervolmaken (en in stand te houden!) tegen veel hogere kosten dan de bus. Op plekken waar geen of weinig spoorse concurrentie is, floreert de bus. Mijn verreweg mooiste en meest comfortabele busreizen vonden ook plaats op een ander continent, namelijk Zuid-Amerika. Over platforms voor bussen gesproken. Zouden wij in Europa ooit durven toegeven dat we mogelijk iets van hen te leren hebben?