Snelwegbus lost files niet op

maandag 12 mei 2014

timer 2 min

Het kostte 10,5 miljoen euro subsidie, maar de proef met de snelwegbus heeft tot nu toe geen meetbare effecten op de filedruk of een zichtbare gedragsverandering opgeleverd, blijkt uit een evaluatie.

De eerste snelwegbus werd in 2011 gestart tussen Huizen en Amsterdam als lijn 320 en onderdeel van R-Net. Het werden ook lijn 150 van Almere naar Utrecht De Uithof en de lijnen 400/401 van Utrecht naar Breda een Oosterhout bij de proef ondergebracht. De bussen hebben een beperkt aantal haltes en rijden vooral over de snelweg (respectievelijk A1 en A27). Bij file maakt de bus gebruik van de vluchtstrook.

Zeker met de bus
Om het gebruik van de bus te promoten, werd de campagne Zeker met de bus gelanceerd. 471 mensen namen deel aan een kennismakingsperiode. De deelnemers kregen probeerkaartjes aangeboden onder de voorwaarde van deelname aan een onderzoek naar het gebruik van de snelbus. Daarvan zijn nu de eerste resultaten naar de Tweede Kamer gestuurd.

91 automobilisten in de bus
Gemiddeld trok de proef 157 reizigers per lijn. Van de deelnemers was 58 procent (grotendeels) autogebruiker. Over de gehele proef namen dus 91 automobilisten een of meerdere keren de bus, van wie bijna de helft aangaf de bus ook na de proef te blijven gebruiken. Een miniem aandeel, als je bedenkt dat er dagelijks 70.000 tot 90.000 automobilisten over de A1 en A27 reizen.

Dat is veel te beperkt om conclusies te trekken over de modal shift, schrijven de onderzoekers dan ook in hun evaluatie. Ja, de filedruk daalde spectaculair, maar dat had vooral te maken met de crisis. De rol van de bus was te klein om te meten. Volgens projectleider Han Wieringa was het op sommige plekken moeilijk om nieuwe passagiers te werven. Zo werden veel bedrijven op De Uithof aangeschreven, maar daar bleek weinig interesse; met name omdat veel werknemers al beschikten over een QB-pas, die recht geeft op vrij reizen met alle bussen in de regio.

Grotere proef
Toch heeft de bus wel potentie, zegt Wieringa, "We zien dat we automobilisten kunnen verleiden om de bus te pakken. We moeten alleen de proef opschalen om betere resultaten te krijgen." Een probleem daarbij is het budget. "Dat is beperkt. Maar we willen toch gaan kijken hoe we meer mensen kunnen bereiken." Daarbij wordt ook gekeken naar Duitsland waar het intercity-busvervoer na liberalisering explodeerde. Hoe groot de proef moet worden om wel meetbare resultaten te krijgen, is nog onbekend.

Met de positieve waardering van reizigers moet niet uit het oog verloren worden dat het ook nog wel wat beter kan, om een understatement te gebruiken.

De Brabantliner is geen snelwegbus en de andere lijnen hebben er ook knap wat moeite mee, het lukt alleen bij files. (voor de snelwegbus is reistijdverhouding met de auto 1,2 tot max 1.3).

Ons advies voor de A27-corridor was bundelen (hogere frequentie) en versnellen (100 km/u) en korte stops op halten in de directe nabijheid van de halten. Dit leidt tot een reistijd van 55-60 minuten en is daarmee een reëel alternatief voor de auto. Dat leidt tot 10.000 nieuwe reizigers. En dan levert het wel een bijdrage aan het verminderen van files.

Verdere verkorting van de reistijd (5 minuten) treedt op door een busbaan langs het spoor naar de A27. Dan wordt de kwaliteit vergelijkbaar met de spoorvariant die langs de A27 (en 3 miljard zou moeten kosten), tegen een fractie van de kosten.

De reistijd nu: 80-90 minuten met een overstap op Vianen om naar Rijnsweerd/Uithof te komen is dat niet, het reistijdverschil met de auto 45-50 minuten (buiten de spits, factor 2 dus) is veel te groot. Dat dat niet werkt moet nog steeds uitgelegd worden.

Ingediend door Lex boersma op ma, 12/05/2014 - 22:02

Lijn 400/401 in het jaar 2012? Die lijnen bestaan al tientallen jaren en daar is volgens mij in 2012 niks aan veranderd.

Ingediend door rcroding op di, 13/05/2014 - 13:41

Bedankt voor je reactie, Rogier. Het klopt dat de lijn al veel langer bestaat. In 2012 begon de lijn deel uit te maken van de proef (en kreeg dus onder meer extra marketing). Dat staat er niet duidelijk genoeg, dus dat pas ik aan.

Ingediend door Vincent Wever op di, 13/05/2014 - 13:45

Hoe is de zitkwaliteit in deze bussen - vooral voor personen langer dan 1,90 m -, want dat houdt in het ov vaak te wensen over.

Ingediend door Redmer op di, 13/05/2014 - 22:24

Ik ben geen 1.90, maar DB pakt het zo aan: https://www.youtube.com/watch?v=-dn6Q7HlODs.

Soortgelijke bussen komen waarschijnlijk ook in Nederland te rijden. http://www.ovmagazine.nl/2014/05/eindhoven-krijgt-busverbinding-met-antwerpen-en-dusseldorf

Ingediend door Vincent Wever op wo, 14/05/2014 - 09:55

Mooi initiatief. Maar kan dit wel een "oplossing zijn voor de file"?
De "filedruk" proberen oplossen door er een alternatief naast te laten rijden is zoiets als in een onderzeeër zitten en te proberen de druk op het gat in de wand te verminderen door er een kleintje naast te boren.
Wet van Brever? Geïnduceerde vraag? ...

Ingediend door Hans Van Hoof op wo, 28/05/2014 - 11:35

Als we automobilisten de bus in willen krijgen
Zal de zit en been ruimte zeker aangepast moeten worden
Als je de beenruimte neemt in een gewone lijnbus en met die beenruimte 1 uur moet reizen is dit oncomfortabel.
Dus met een betere zit en beenruimte kan er meer bereikt worden.

Ingediend door johan van duin op za, 18/10/2014 - 10:00